آمار
| تعداد نشریات | 23 |
| تعداد شماره‌ها | 368 |
| تعداد مقالات | 2,890 |
| تعداد مشاهده مقاله | 2,566,207 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 1,821,865 |
خوانش پسااستعماری مجموعه داستان «دو دنیا» از گلی ترقی، بر پایه اندیشه‌های هومی بابا | ||
| پژوهش نامه ادبیات داستانی | ||
| دوره 11، شماره 1 - شماره پیاپی 38، فروردین 1401، صفحه 49-72 اصل مقاله (507 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22126/rp.2021.5622.1243 | ||
| نویسندگان | ||
| عبدالله آلبوغبیش* 1؛ آمنه بختیاری2 | ||
| 1استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشکده ادبیات فارسی و زبان‌های خارجی، دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران | ||
| 2دانشجوی کارشناسی ارشد گرایش ادبیات تطبیقی در رشته زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه علامه طباطبائی | ||
| چکیده | ||
| خوانش پسااستعماری یکی از حوزه های مطالعاتی جدید در ادبیات تطبیقی و مطالعات فرهنگی است. در این نوع خوانش، پژوهشگر با رویکردی انتقادی به تحلیل بازنمودهای گفتمان استعماری در متون ادبی می پردازد و جنبه های مختلف تعامل «استعمارگر» و «استعمارزده» را بررسی می کند. پژوهش حاضر با رویکردی استنادی - تاریخی در گردآوری دادهها، مجموعه داستان «دو دنیا» از گلی ترقی را با تکیه بر نظریه پسااستعماری و به‌طور خاص بر مبنای آرای هومی بابا واکاوی نموده‌است. هومی بابا از نظریه‌پردازان برجسته مطالعات پسااستعماری معاصر با تکیه بر خوانش پساساختارگرایانه، دیدگاه‌هایی را درباب هویت و دیگری ارائه کرده است. وی با توجه به تعاملات میان استعمارگر و استعمارزده و از طریقِ کاربست مفاهیمی همچون «ذهنیت دوپاره»، «تقلید» و «آوارگی روانی» مطالعات پسااستعماری را بسط و گسترش داد؛ بابا تلاش می‌کند تأثیرات استعمار فرهنگی بر جوامع استعمارزده، نحوۀ مقاومت آنها در برابر قدرت استعمارگر و تجربه های ملتهای به حاشیه رفته و بیآشیانه را واکاوی نماید. در پژوهش حاضر نیز، هسته مرکزی مجموعه داستان «دو دنیا» را مقولة مهاجرت و استعمارشدگی در معنای فرهنگی آن و پیامدهای این دو مقوله نظیر تقلید، تجربه آوارگی روانی و احساس بی‌تعلقی به محیطی بیگانه و در نتیجه، شکل‌گیری ذهنیت دوپاره شکل می‌دهد. نمودگار این مهاجرت و استعمارشدگی فرهنگی به‌صورت آوارگی روانی در قلمروهای مکانی و زمانی و دوپاره شدن ذهنیت و خودآگاهی شخصیت‌ها در روایت دیده می‌شود. بنا بر پژوهش پیش‌رو، روایت با به دست دادن پادگفتمان گذشته‌گرا در برابر گفتمان گذشته‌زدای استعمارگر، می‌کوشد با شگردهای مختلف این پادگفتمان را شاخص و برجسته سازد. از سوی دیگر، روایت به بازشناسی آسیب‌های نهفته در پادگفتمان گذشته‌گرا دست می‌یازد و مخاطب را به بازنگری در آن فرامی‌خواند. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| مطالعات تطبیقی ادبیات؛ مطالعات فرهنگی؛ خوانش پسااستعماری؛ گلی ترقی؛ دو دنیا؛ هومی بابا | ||
| مراجع | ||
|
آلبوغبیش، عبدالله؛ رضایی، زهرا. (1395). «نقد پسااستعماری رمان «روزگار تفنگ» از حبیب خدادادزاده». نثر پژوهی ادب فارسی، دوره نوزدهم، ش40، صص1-24.
ادگار، اندرو؛ سجویک، پیتر. (1387). مفاهیم بنیادی نظریۀ فرهنگی. ترجمۀ مهران مهاجر و محمد نبوی. تهران: آگه.
اشکرافت، بیل. (1392). امپراتوری وا می نویسد: رویکرد پسااستعماری و نقد متون ادبی. ترجمۀ حاجی علی سپهوند. تهران: نارنجستان کتاب.
تایسن، لیس (1394). نظریه های نقد ادبی معاصر. ترجمۀ مازیار حسنزاده و فاطمه حسینی، چاپ سوم. تهران: نگاه امروز و حکایت قلم نوین.
ترقی، گلی. (1397). دو دنیا، چاپ نهم. تهران: نیلوفر.
حاجتی، سمیه؛ رضی، احمد. (1394). «واکاوی جلوههای فرودست پسااستعماری در رمان جای خالی سلوچ». فصلنامه نقد ادبی، دانشگاه تربیت مدرس، دوره هشتم، ش31، صص141-166.
حاجتی، سمیه؛ رضی، احمد. (1395). «خوانش پسااستعماری رمان جزیرۀ سرگردانی». متن پژوهی ادبی، ش68، صص 41-65.
شاهمیری، آزاده. (1389). نظریه و نقد پسااستعماری. تهران: علم.
شیرزادی، رضا. (1388). «مطالعات پسااستعماری؛ نقد و ارزیابی دیدگاههای فرانتس فانون، ادوارد سعید و هومی بابا»، مطالعات سیاسی، سال دوم، ش 5، صص 149-174.
محمدپور، احمد؛ علیزاده، مهدی. (1390). «تولد غرب و برساخت شرق دیگری شده از رویکرد پسااستعماری». مطالعات ملی، سال دوازدهم، ش 45، صص 141-170.
نجومیان، امیرعلی. (1391). «به سوی تعریفی تازه در ادبیات تطبیقی و نقد ادبی». پژوهشهای ادبی، سال نهم، ش 38، صص 115-138. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 353 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 317 |
||