تعداد نشریات | 23 |
تعداد شمارهها | 368 |
تعداد مقالات | 2,890 |
تعداد مشاهده مقاله | 2,566,164 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 1,821,826 |
بررسی ارتباط بین تغییرات مورفولوژی شهری با دمای سطح زمین بهمنظور مدیریت جزیره حرارتی شهری (مطالعه موردی: شهر تهران) | ||
جغرافیا و پایداری محیط | ||
دوره 12، شماره 3 - شماره پیاپی 44، مهر 1401، صفحه 107-130 اصل مقاله (2.52 M) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22126/ges.2022.7625.2517 | ||
نویسندگان | ||
سعیده ناصحی؛ احمدرضا یاوری* ؛ اسماعیل صالحی | ||
گروه برنامهریزی محیط زیست، دانشکده محیط زیست، دانشگاه تهران، تهران، ایران | ||
چکیده | ||
رشد سـریع و بـدون برنامهریزی مناطق شهری و بهتبع آن تغییر فرم و هندسه شهری یکی از عوامل مؤثر بر افزایش دمای سطح زمین در شهرها است که باعث ایجاد جزیره حرارتی میشود. این مقاله تأثیر الگوهای مختلف توسعه زمین را بر تغییرات حرارتی، درون محیط ناهمگن شهری ارزیابی میکند. از هجده تصویر ماهوارهای لندست برای سالهای ۱۹۹۵، ۲۰۰۸ و ۲۰۲۱ (میانگین تصاویر بدون ابر برای هرسال) استفاده شده است. در ابتدا الگوهای مختلف توسعه زمین با استفاده از تصاویر ماهوارهای لندست در نرمافزار ساگا جی آی اس بر اساس روش استوارت و اوک تولید شد. در مرحله دوم دمای سطح زمین با استفاده از الگوریتم تک کانال برای سالهای ۱۹۹۵، ۲۰۰۸ و ۲۰۲۱ استخراج شد. در مرحله سوم ارتباط بین میانگین دمای سطح زمین و فرم ناهمگن شهر تهران موردبحث قرار گرفت. نتایج نشان داد که بیشترین میزان دمای ثبت شده برای میانگین دما برای سال ۱۹۹۵، ۲۰۰۸ و ۲۰۲۱ در ردهها مربوط به رده صنایع سنگین به ترتیب دمای ۳۲/۴۵، ۱۸/۴۸ و ۸۷/۵۱ درجه سانتیگراد است. در رتبه دوم بالاترین دمای ثبت شده، رده خاک برهنه یا ماسه و شن قرار دارد که به ترتیب دارای دمای ۲۵/۴۷، ۲۵/۴۹ و ۳۶/۵۲ درجه سانتیگراد را داشت. در مورد عامل پایینترین حداقلهای دمایی؛ پایینترین دمای ردهها در میانگینها مربوط به رده آب بود. میانگین دمایی آب به ترتیب برابر ۵/۲۰، ۶۳/۲۲ و ۱۵/۲۳ درجه سانتیگراد بود. همچنین نتایج بیانگر این بود که ساختمانهای کوتاه مرتبه متراکم نسبت به ساختمانهای بلندمرتبه و ساختمانهای میان مرتبه متراکم دمای بالاتری دارند. بهطورکلی اختلاف حداقل و حداکثر دما در منطقه موردمطالعه نشاندهنده تأثیر قابلتوجه فرم شهری بر دما است. این یافتهها برای درک بهتر محیطزیست شهری و همچنین برنامهریزی برای نحوه استفاده از زمین بهمنظور بهحداقلرساندن اثرهای محیطزیست شهری مفید است. | ||
کلیدواژهها | ||
مورفولوژی شهری؛ دمای سطح زمین؛ منطقه اقلیم محلی؛ جزیره حرارتی؛ تهران | ||
مراجع | ||
اسدی، یاسمن؛ حمزه، سعید؛ کیاورز مقدم، مجید (۱۳۹۹). بررسی تأثیرات کاربری زمین و پوشش گیاهی بر جزایر گرمایی شهری با استفاده از سنجههای سیمای سرزمین (مطالعۀ موردی: منطقۀ ۶ تهران). پژوهشهای جغرافیای انسانی، ۵۲ (۲)، ۷۵۹-۷۷۳.
ثناگر دربانی، الهام؛ رفیعیان، مجتبی؛ حنایی، تکتم؛ منصفی پراپری، دانیال (1399). کاهش تأثیرات جزایر حرارتی شهری بر سلامت انسانها از طریق تغییرات فرم شهری در اقلیم گرم و خشک شهر مشهد (نمونه موردی الگوی بافت شطرنجی محله شاهد و بافت ارگانیک محله پاچنار). فصلنامه علوم و تکنولوژی محیط زیست، 22 (4)، 375-387.
صادقی نیا، علیرضا؛ علیجانی، بهلول؛ ضیاییان فیروزآبادی، پرویز (۱۳۹۲). تحلیل فضایی - زمانی جزیره حرارتی کلانشهر تهران با استفاده از سنجشازدور و سامانه اطلاعات جغرافیایی. جغرافیا و مخاطرات محیطی، ۱ (۴)، ۱-17.
علوی پناه، سید کاظم؛ هاشمی دره بادامی، سیروس؛ کاظمزاده، علی (۱۳۹۴). تحلیل زمانی – مکانی جزیرۀ حرارتی شهر مشهد باتوجهبه گسترش شهر و تغییرات کاربری - پوشش زمین. پژوهشهای جغرافیای برنامهریزی شهری، ۳ (۱)،۱-۱۷.
علیجانی، بهلول؛ طولابی نژاد، میثم؛ صیادی، فریبا (1396). محاسبه شدت جزیره حرارتی بر اساس هندسه شهری موردمطالعه: محله کوچهباغ شهر تبریز. تحلیل فضایی مخاطرات محیطی، 4 (3)، 99-112.
کریمی فیروزجایی، محمد؛ کیاورز، مجید؛ علوی پناه، سیدکاظم (۱۳۹۶). پایش و پیشبینی شدت جزیره حرارتی شهر بابل باتوجهبه گسترش شهری و تغییرات کاربری اراضی در بازه زمانی ۱۳۹۴-۱۳۶۴. مهندسی فناوری اطلاعات مکانی، ۵(۳)،۱۵۱-۱۲۳.
نادی زاده شورابه، سامان؛ حمزه، سعید (1398). بررسی تأثیر پارامترهای محیطی و جمعیتی بر توزیع مکانی دمای سطح کلانشهر تهران با تلفیق مدل های آماری و مدل تک پنجره. پژوهش های جغرافیای طبیعی، 51 (2)، 263-282.
نادیزاده شورابه، سامان؛ حمزه، سعید؛ کیاورز، مجید، افشاریپور؛ سید کریم (۱۳۹۷). بررسی تغییرات مکانی - زمانی کاربری اراضی، گسترش شهری و تأثیر آن بر افزایش دمای سطح زمین با استفاده از تصاویر چندزمانة لندست (مطالعة موردی: شهر گرگان). پژوهشهای جغرافیای برنامهریزی شهری، ۶ (۳)، ۵۴۵-568. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 855 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 884 |