آمار
| تعداد نشریات | 23 |
| تعداد شماره‌ها | 368 |
| تعداد مقالات | 2,890 |
| تعداد مشاهده مقاله | 2,566,162 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 1,821,825 |
واکاوی مقاومت زنانه در رمان «تاء‌الخجل» اثر فضیلة الفاروق (بر اساس مفهوم قدرت میشل فوکو) | ||
| پژوهش نامه ادبیات داستانی | ||
| دوره 11، شماره 2 - شماره پیاپی 39، تیر 1401، صفحه 23-46 اصل مقاله (1.19 M) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22126/rp.2021.7008.1436 | ||
| نویسندگان | ||
| نسرین کاظم زاده* 1؛ پیمان صالحی2 | ||
| 1دانش آموخته دکترای زبان و ادبیات عربی، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران. | ||
| 2دانشیار گروه زبان و ادبیات عربی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه ایلام، ایلام، ایران | ||
| چکیده | ||
| «مقاومت» مقوله محوری و در عین حال پر ابهام و مورد تردید در اندیشه فوکو است. علت آن، تحلیلها و برداشتهای جدید و گسترده فوکو از قدرت است. وی معتقد است قدرت، چیزی نیست که در دست یک فرد، یک طبقه یا نهاد خاصی متمرکز باشد و بر دیگران اعمال شود؛ بلکه در کل جامعه پخش شده است. روابط قدرت بدون «مقاومت» امکانپذیر نیست؛ زیرا هرجا قدرت هست، مقاومت هم هست، ازاین‌رو مقاومت با استراتژی های حساب شده به جرح و تعدیل قدرت می پردازد. رمان تاء الخجل اثر فضیلة الفاروق نویسنده معاصر الجزایری نمونه بارزی از ستم آشکار برضدّ زنان در جامعه مردسالار و سنّتی الجزایر است، ستمی که از خانواده شروع شده و درنهایت به جامعه، نهادها، قانون و برخی از ادیان ختم میشود؛ اما زنان این رمان برای درهمشکستن این سلطه همه جانبه مقاومتهایی در دو بُعد مثبت و منفی از خود نشان داده اند. هدف از پژوهش حاضر آن است تا به‌شیوه توصیفی – تحلیلی، مقاومت و مبارزه زنان در برابر سیطره نظام مردسالار را با تکیه بر مفاهیم قدرت و مقاومت میشل فوکو، در رمان تاء الخجل بررسی و تحلیل کند. نتایج نشان می دهد قهرمانان زن این رمان در قالب دو نوع مقاومت مثبت و منفی ظاهر شده اند. مقاومت مثبت از راه چالش با سلطه مردسالاری (مقاومت در برابر سنتها و تقالید)، ادامه تحصیل (اثبات ذات زنانه)، نویسندگی (زبان گویای زنان و آگاهی به طبقه خود) و مهاجرت و مقاومت منفی از طریق انکار زنانگی (مبارزه با گفتمان مردسالار)، خودکشی و جنون با قدرت مردانه مقاومت کرده اند. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| قدرت طبقه؛ مقاومت زنانه؛ میشل فوکو؛ فضیلۀ الفاروق؛ تاء‌الخجل | ||
| مراجع | ||
|
ابرادشه، سوسن. (2013/2014) المحکی الممنوع فی روایات فضیلة الفاروق. جامعة سطیف، کلیه الآداب واللغات.
بشیریه، حسین. (1381) جامعه شناسی سیاسی. تهران: نی.
بوشوشة، بن جمعة. (1999) اتجاهات الروایة فی المغرب العربی. تقدیم محمود طرشونة. تونس: المغاربیة للطباعة والنشر والإشهار.
بوشوشة، بن جمعة (2003) فی الروایة النسویة المغاربیة، ط 1. تونس: المغاربیة للنشر والتوزیع.
پارسانیا، حمید؛ یوسفی، ظاهر. (1395) «بررسی انتقادی مقاومت در اندیشه میشل فوکو». معرفت فرهنگی اجتماعی، سال هفتم، شماره سوم، پیاپی 27، صص 47-72.
حامی، خدیجة. (2013) السرد النسائی العربی بین القضیة و التشکیل روایات فضیلة الفاروق أنموذجا، مذکرة لنیل درجة الماجستیر، جامعة مولود معمرّی تیزی وزو، کلیة الآداب واللغات.
الخطیبی، عبد الکبیر. (1980) النقد المزدوج، ط 1. بیروت: دار العودة.
سایمونز، جان. (1390) فوکو و امر سیاسی، ترجمه کاوه حسینزادهراد. تهران: رخداد نو.
عاملی رضایی، مریم. (1398) «جنسیت و قدرت در گفتمان زنانه رماننویسی ایران (با تکیه بر رمانهای زنان در دو دهه 70- 80)». نقد و نظریه ادبی، سال چهارم، دوره دوم، شماره پیاپی 8، صص 99-124.
عطوی، سمیه. (2018) الذات المقنعة فی الروایة الجزائریة روایات فضیلة الفاروق أنموذجا، أطروحة مقدمة لنیل شهادة دکتوراه فی الأدب العربی، جامعة محمد بوضیاف بالمسیلة، کلیة الآداب و اللغات.
عنایت، حلیمه؛ سروش، مریم. (1388) «میزان و نوع مقاومت زنان در رویارویی با ساختار قدرت در زندگی روزمره»، پژوهش زنان، دوره 7، شماره 2، صص 85-112.
الغذامی، عبدالله محمد. (2006) المرأة و اللغة، ط الثانیة، المرکز الثقافی العربی.
الفاروق، الفضیلة. (2002) تاء الخجل. بیروت: دار الریس للکتب والنشر.
فوکو، میشل. (1386) اراده به دانستن، ترجمه نیکو سرخوش و افشین جهان دیده. تهران: نی.
فوکو، میشل. (1389) الف، «سوژه و قدرت» در: تئاتر فلسفه، ترجمه نیکو سرخوش و افشین جهان دیده. تهران: نی.
فوکو، میشل. (1389) ب، «مصلحت دولت در تئاتر فلسفه»، ترجمه نیکو سرخوش و افشین جهان دیده. تهران: نی.
فوکو، میشل. (1390) باید از جامعه دفاع کرد، ترجمه رضا نجف زاده. تهران: رخداد نو.
فوکو، میشل. (1991) استعمال اللذات، ترجمة جورج أبیصالح. بیروت: مرکز الأنماء القومی.
کرام، زهور. (2006) الکتابة النسائیة المغربیة، أفق مفتوح علی التنوع خاص بأعمال ملتقی الکتابة النسویة، منشورات الوطنی للبحث فی الانثروبولوجیا الاجتماعیة والثقافیة.
المودن، حسن. (2009) الروایة والتحلیل النفسی، قراءات من منظور التحلیل النفسی، ط 1. الجزائر: منشورات الاختلاف.
میلز، سارا. (1392) میشل فوکو، ترجمه مرتضی نوری. تهران: مرکز.
نوابخش، مهرداد؛ کریمی، فاروق (بیتا). «واکاوی مفهوم قدرت در نظریات میشل فوکو». مطالعات سیاسی، صص 50-67.
هیندس، باری. (1390) گفتارهای قدرت از هابز تا فوکو، ترجمه مصطفی یونسی. تهران: شیرازه کتاب. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 159 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 217 |
||