تعداد نشریات | 23 |
تعداد شمارهها | 368 |
تعداد مقالات | 2,890 |
تعداد مشاهده مقاله | 2,566,207 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 1,821,865 |
هم نوایی شبانۀ ارکستر چوب ها : از همنوایی حسها تا همنوایی مکانها | ||
پژوهش نامه ادبیات داستانی | ||
دوره 11، شماره 2 - شماره پیاپی 39، تیر 1401، صفحه 199-223 اصل مقاله (946.56 K) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22126/rp.2021.6512.1347 | ||
نویسندگان | ||
مریم توکلی1؛ اکرم آیتی* 2 | ||
1دانشآموخته رشته زبان و ادبیات فرانسه، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه حکیم سبزواری، سبزوار، ایران | ||
2دانشیار گروه زبان و ادبیات فرانسه، دانشکده زبانهای خارجی، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران | ||
چکیده | ||
نقد جغرافیایی با محوریّت موضوع مکان، یکی از مفاهیم بنیادین و تأثیرگذار در ادبیّات است، بررسی مکان در آثار ادبی به ویژه در دوران پستمدرن اهمّیت بیشتری یافته است؛ چراکه نه تنها ادبیّات در بازنمایی فضا نقش بهسزایی دارد؛ بلکه حضور جغرافیا در رویکردهایی مانند نقد مضمونی و پسااستعماری نیز گسترده شده است. در این نوع نقد رابطۀ بین تخیّل و واقعیّت مدنظر است و تجربۀ «من» نویسنده با مقولۀ مکان پیوند میخورد، پس به نگاه نویسنده به یک مکان خاص توجّه بیشتری میشود. بهعبارتی دیگر توصیف مکانهای واقعی مهم نیست؛ بلکه این تخیّل نویسنده است که جغرافیای اثر را میسازد. همچنین این رویکرد با نقد مضمونی نیز مرتبط است. از مضمون جابجایی در زمان و مکان، از دیرباز در ادبیّات، استقبال ویژه ای میشده است، شخصیّتها در جستوجوی هویّت ازدسترفتۀ خود هستند پس سفر را آغاز میکنند تا با جابجایی در فضا و همچنین زمان به شناخت خویشتن برسند. رضا قاسمی که یکی از نویسندگان معاصر ایرانی و ساکن فرانسه است، در رمان همنوایی شبانۀ ارکستر چوبها به همین موضوع پرداخته است. در مقاله حاضر، با پردازش توصیفی- تحلیلی داستان و با تکیه بر آرای برتران وستفال، در گسترۀ نقد جغرافیایی؛ در این رمان تصویری زنده و پویا از شهر پاریس و تهران برای مخاطب فعّال به نمایش گذاشته شده؛ زیرا جابجایی مکانی و زمانی در این داستان خطّی نیست و نویسنده این کار را با منطق خاصّ خود و بدون آشفتگی انجام میدهد؛ ولی لازم است تا خواننده این کلاف سردرگم را سامان بخشد تا به جهان بازنماییشدۀ راوی برسد. | ||
کلیدواژهها | ||
نقد جغرافیایی؛ وستفال؛ چندحسّیت؛ قاسمی؛ پستمدرن | ||
مراجع | ||
اسکویی، نرگس؛ جعفریان، زهرا. (1397) «واکاوی مؤلّفه های ادبیّات مهاجرت در رمانهای همنوایی شبانۀ ارکستر چوبها و تمامأ مخصوص». زبان و ادبیّات فارسی آزاد سنندج، سال یازدهم، شمارۀ سیونه، صص 24-46.
بشیریه، حسین. (1379) نظریه های فرهنگ در قرن بیستم، چاپ اول. تهران: مؤسسه فرهنگی آینده پویان تهران.
تقوی فردود، زهرا. (1396) «بازنمایی فضای معماری ایران از مجرای تخیّل فرانسوی با تکیهبر نقد جغرافیایی». پژوهشهای ادبیّات تطبیقی، دورۀ پنجم، شمارۀ سه، صص ۱-۲۷.
--------- (1394) «بررسی تصویر شاعرانه فضا با تکیهبر رویکرد نقد جغرافیایی در شعر آپولینر و سپانلو». مطالعات زبان و ادبیّات فرانسه، سال ششم، شمارۀ دو، صص 103-123.
تورلبی، آنتنی. (1383) «مارسل پروست (1922 - 1871) نویسندۀ فرانسوی و رمان در جستوجوی زمان از دست رفتۀ او». ادبیّات داستانی، ترجمۀ همایون نوراحمر، سال دوازدهم، شمارۀ هشتادوسه، صص 65 -68.
سادات هاشمی، الهه؛ کهنموییپور، ژاله. (1392) «دو مضمون آب و آتش در همنوایی شبانۀ ارکستر چوبها». پژوهشهای ادبیّات معاصر جهان، دورۀ هجدهم، شمارۀ شصتوهشت، صص 167-183.
حسنلی، کاووس؛ جوشکی، طاهره. (1389) «بررسی کارکرد راوی و شیوۀ روایتگری در رمان همنوایی شبانۀ ارکستر چوبها». ادب پژوهی، دورۀ چهارم، شمارۀ دوازده، صص 31-51.
خامنه باقری، طاهره. (1395) «نقدی نوین در ادبیّات تطبیقی: نقد جغرافیایی». مشهد: اوّلین همایش بینالمللی ادبیّات تطبیقی فارسی- فرانسه.
رامیننیا، مریم. (1394) «رویکرد ریزوماتیک و درختی: دو شیوۀ متفاوت در آفرینش و خوانش اثر ادبی». ادب پژوهی، دورۀ نهم، شمارۀ سیودوم، صص 31-62.
روشنگر، مجید. (11 بهمن 1384) «ادبیّات مهاجرت حاصل ناپایداری اجتماعی». انتشار آنلاین: https://www.bbc.com/persian/arts/story/2005/01/050108_la-cy-roshangar.
قاسمی، رضا. (1397) همنوایی شبانۀ ارکستر چوبها، چاپ پانزدهم. تهران: نیلوفر.
عظیمی، ندا؛ نامورمطلق، بهمن؛ بلخاری قهی، حسن؛ دخت خطاط، نسرین. (1399) «لایهنگاری فضای کربلا در شعر برمبنای نقد جغرافیایی وستفال مطالعۀ موردی: محتشم کاشانی، موسوی گرمارودی، جورج شکّور». نقد ادبی، دورۀ سیزدهم، شمارۀ پنجاهویک، صص ۱۰۵-۱۳۶.
کریمیان، فرزانه؛ حاجی حسن عارضی، غزاله. (1396) «جلوههای تهران در دستار و گل سرخ: نقدی جغرافیایی بر پایتخت بر اساس دید خارجی». پژوهش ادبیّات معاصر جهان، دورۀ بیستودوّم، شمارۀ یک، صص 5-31.
کریمیان، فرزانه؛ حاجی حسن عارضی، غزاله. (1396) «جلوههای تهران در شهروز غیبگو و سالومه». نقد زبان و ادبیّات خارجی، دورۀ چهاردهم، شمارۀ هجده، صص 171-190.
کیهان، خجسته. (1382) «مارسل پروست و اهمّیت سبک ». سمرقند، سال اول، شمارۀ دو، صص 133- 138.
مظهری، مینا. (1392) «کاربرد نقد جغرافیایی در خوانش دو رمان از دو فرهنگ: ثریّا در اغما و سن قرمز بود ». نقدنامۀ هنر، سال اول، شمارۀ چهار، صص 1-4.
نامور مطلق، بهمن. (1395) بینامتنیّت: از ساختارگرایی تا پسامدرنیسم، چاپ اول. تهران: سخن.
نامور مطلق، بهمن. (1392) نقد جغرافیایی هنر، چاپ اول. تهران: سازمان فرهنگی هنری شهرداری تهران.
نیک رفعت، شبنم؛ نامور مطلق، بهمن. (1398) «معنای تراژکتیویته در داستان سولوی یک باز آمده نوشتۀ کوسی افویی براساس نقد جغرافیایی برتران وستفال». قلم، دورۀ پانزدهم، شماره بیستونه، صص 189-214. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 374 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 211 |