تعداد نشریات | 23 |
تعداد شمارهها | 383 |
تعداد مقالات | 3,036 |
تعداد مشاهده مقاله | 2,760,817 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 1,950,058 |
تطبیق کاربرد رنگ در داستانهای منظوم و منثور فارسی و عربی (مطالعه موردی: اسکندرنامة نظامی و مقامات حریری) | ||
کاوش نامه ادبیات تطبیقی | ||
دوره 12، شماره 2 - شماره پیاپی 46، تیر 1401، صفحه 25-44 اصل مقاله (1.44 M) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22126/jccl.2021.5419.2126 | ||
نویسندگان | ||
علی حیدری1؛ محمدرضا شیرخانی* 2؛ پیمان صالحی2 | ||
1دانشآموخته کارشناسیارشد زبان و ادبیات عربی، دانشکده ادبیات، دانشگاه ایلام، ایلام، ایران. | ||
2دانشیار گروه زبان و ادبیات عربی، دانشکده ادبیات، دانشگاه ایلام، ایلام، ایران | ||
چکیده | ||
از دیرباز تاکنون، شاعران و نویسندگان در آثار خویش، بهصورت نمادین یا صریح، عاطفه و احساس خود را با رنگ به تصویر میکشند؛ بهگونهای که با نگاهی روانشناسانه به آثار آنان میتوان پیرامون شخصیت ایشان، به نتایج قابل توجّهی دست یافت. در همین راستا، پژوهش مذکور تلاش کرده است با دو رویکرد توصیفی- تحلیلی و آماری، کاربرد رنگها را در اسکندرنامه نظامی و مقامات حریری مورد بررسی و تحلیل قرار دهد. نتایج، حکایت از آن دارد که نظامی در اسکندرنامه 380 بار از رنگ بهره برده است، 261 بار بهطور مستقیم و 119 بار به شکل غیر مستقیم و با واژههایی مانند تیره، روشن، قیرگون و... در این اثر، رنگ سیاه و مشتقات آن با 107 بار تکرار، 57 مورد مستقیم و 50 مورد غیر مستقیم، بیشترین بسامد را دارد. کاربرد رنگ، اغلب بهصورت تشبیه، استعاره و کنایه برای تعبیر از حالات درونی انسان بوده است که با نظرات روانشناسان معاصر پیرامون رنگهای مختلف، مطابقت بسیار دارد. حریری نیز در مقامات خود، 37 بار به رنگهای گوناگون اشاره کرده است که رنگ زرد با 14 بار تکرار، بالاترین بسامد را دارد. برخلاف اسکندرنامه، کاربرد رنگ در مقامات، بیشتر جنبة نمادین و کنایی دارد که اغلب از طبیعت رنگها سرچشمه گرفته است؛ مانند دلالت سپیدی بر امید و سیاهی بر نومیدی و سیهبختی یا رنگ زرد ممکن است در جایی نماد اندوه و بیماری و مرگ باشد و در جایی دیگر نمادی از شادی و سعادت. افزون بر اینها نوشتار پیش رو با ارائه نمودار، بسامد رنگها را در این دو اثر، بهنمایش گذاشته است. | ||
کلیدواژهها | ||
رنگ؛ روانشناسی؛ نظامی گنجوی؛ حریری؛ اسکندرنامه؛ مقامات | ||
مراجع | ||
آصفزاده، محمدباقر (1383). رنگ و زندگی. قزوین: حدیث امروز.
ابن منظور، محمد بن مکرم (1956). لسان العرب. بیروت: دار صادر.
اپلی، ارنست (1371). رؤیا و تعبیر رؤیا. تهران: فردوسی.
استوار، مسیب (1363). رنگ. تهران: رازنامه.
پورعلیخانی، هانیه (1388). دنیای اسرارآمیز رنگها. تهران: نشر هزاران.
حجّتی، محمدامین (1383). اثر تربیتی رنگ. قم: جمال.
حریری، ابومحمد قاسم بن محمد (د.ت). مقامات حریری. بیروت: دار صادر.
خیتی، محمود عمر (1986). التّطور الدّلالی فی الشّعر العربی السوری. پایاننامة کارشناسیارشد. استاد راهنما: مازن الوعر. دانشگاه دمشق.
دستگردی، وحید (1380). خمسة نظامی. تهران: ایران سخن.
دهخدا، علیاکبر (1363). لغتنامه. تهران: دانشگاه تهران.
دی، جاناتان؛ تایلور، لسی (1387). روانشناسی رنگ. ترجمة مهدی گنجی. تهران: نشر ساوالان.
ریاض، عبدالفتّاح (1983). التکوین فی الفنون التشکیلیة. القاهرة: دار النهضة العربیة.
شفیعی کدکنی، محمدرضا (1370). صور خیال در شعر فارسی. چاپ چهارم. تهران: آگاه.
شمیسا، سیروس (1373). انواع ادبی. چاپ سوم. تهران: فردوسی.
عبدالجلیل، ج.م (1376). تاریخ ادبیات عرب. ترجمة آذرتاش آذرنوش. تهران: امیرکبیر.
عصفور، جابر (2003). النقد الأدبی. جزء 2. الطّبعة الأولی. بیروت: دارالکتب البنانیة.
فروزانفر، بدیع الزمان (د.ت). شرح مثنوی شریف. دفتر 2 و 3. تهران: زوّار.
لوشر، ماکس (1376). روانشناسی رنگها. ترجمة ویدا ابیزاده. چاپ هجدهم. تهران: دُرسا.
مختار عمر، أحمد (1997). اللغة واللون. الطّبعة الثّانیة. القاهرة: عالم الکتب.
مقدّسی، حمید (1372). روانشناسی هنر برای کودکان عادی و استثنائی. تهران: چاپار فرهنگیان.
نظامی گنجوی، جمالالدین ابومحمّد الیاس (1335). شرفنامه. تصحیح وحید دستگردی. جلد 2. تهران: ابن سینا. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 239 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 256 |