تعداد نشریات | 23 |
تعداد شمارهها | 368 |
تعداد مقالات | 2,890 |
تعداد مشاهده مقاله | 2,566,166 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 1,821,828 |
ارزیابی شرایط هیدرومورفولوژی طالقان رود جهت برنامهریزی محیطی با استفاده از روشهای MQI و RQI | ||
جغرافیا و پایداری محیط | ||
دوره 12، شماره 4 - شماره پیاپی 45، دی 1401، صفحه 101-117 اصل مقاله (1.76 M) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22126/ges.2022.7973.2548 | ||
نویسندگان | ||
مهناز رضایی1؛ سمیه خالقی* 2؛ محمد مهدی حسین زاده2 | ||
1گروه جغرافیای طبیعی، دانشکده علوم زمین، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران. | ||
2گروه جغرافیای طبیعی، دانشکده علوم زمین، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران | ||
چکیده | ||
رودخانهها در طول زمان با تغییرات مورفولوژیکی و اکولوژیکی زیادی مواجهاند و این در برنامهریزیهای محیطی و عمرانی حائز اهمیت است. طالقانرود در استان البرز ازجمله رودخانههایی است که طی سالهای اخیر به دلایلی مانند سدسازی، تغییرات کاربری اراضی در اثر توسعه کشاورزی، ساختوسازها، گردشگری و برداشت شن و ماسه، تغییرات زیادی داشته است؛ بنابراین پژوهش حاضر به بررسی تغییرات طبیعی و انسانی مؤثر در وضعیت هیدرومورفولوژیکی طالقانرود و اقدامات مدیریتی مقتضی میپردازد. دادههای مورداستفاده در تحقیق شامل اطلاعات کتابخانهای، اطلاعات بهدستآمده از تصاویر گوگل ارث و بازدیدهای میدانی و همچنین مدل رقومی ارتفاعی 5/12 متر است. ابزارهای تحقیق شامل نرمافزارهای ArcGIS و گوگل ارث و همچنین مدلهای RQI و MQI بوده است. این تحقیق در دو مرحله کلی انجامشده است. در مرحله اول با استفاده از روش RQI شرایط محیطی در بازههای موردمطالعه ارزیابی شد. در مرحله دوم نیز با استفاده از مدل MQI، وضعیت دینامیک رودخانه بررسی گردید. نتایج بهدستآمده از روش RQI نشان میدهد که بازههای 1 تا 6 که در بالادست سد قرار دارند، دارای وضعیت فقیر بوده و ازنظر مدیریتی نیازمند بازسازی سیستمهای پوششگیاهی است و بازههای 7 و 8 نیز در محدوده سد طالقان و پاییندست، دارای وضعیتی متوسط هستند که لازم است تا اقدامات حفاظتی در مورد آنها اجرا شود. همچنین نتایج حاصل از ارزیابی وضعیت مورفولوژیکی رودخانه بیانگر آن است که مناطق بالادست؛ یعنی بازههای 1 تا 5 به علت ضعیف شدن فرایندهای فرسایشی ناشی از تغییرات سطح اساس، دارای وضعیت پویایی مورفولوژیکی خیلی ضعیف و بازه 6 که در محدوده ورودی سد قرار دارد ازنظر شاخص MQI دارای وضعیت دینامیک ضعیف است. بازههای 7 و 8 به دلیل تغییرات کمتر، دارای بالاترین ضریب هستند و ازنظر دینامیک ژئومورفولوژی، پویایی بیشتری نسبت به سایر بازهها دارند. | ||
کلیدواژهها | ||
شرایط اکولوژی؛ شرایط مورفولوژی؛ RQI؛ MQI؛ طالقان رود | ||
مراجع | ||
اسماعیلی، رضا؛ ولیخانی، ساره (۱۳۹۳). ارزیابی و تحلیل شرایط هیدرو مورفولوژیکی رودخانه لاویج با استفاده از شاخص کیفیت مورفولوژیکی. مجله پژوهشهای ژئومورفولوژی کمی، ۲ (4)، ۵۳-37.
امانی، خبات (1394). هیدرودینامیک رودخانه قشلاق باهدف تعیین حریم توسعه کاربریها در محدوده شهر سنندج. پایاننامه کارشناسی ارشد، دانشگاه تهران.
ایگدری، سهیل؛ زمانی فرادنبه، مظاهر؛ پورباقر، هادی (1393). بررسی شاخص مطلوبیت زیستگاه سس ماهی کورا در رودخانه طالقان (حوضه رودخانه سفیدرود: استان البرز). پژوهشهای ماهیشناسی کاربردی، 2 (2)، 41-53.
جداری عیوضی، جمشید؛ مقیمی، ابراهیم؛ یمانی، مجتبی؛ محمدی، حسین و عیسایی، احمدرضا (۱۳۸۹). تأثیر عوامل اکوژئومورفولوژیک بر کیفیت شیمیایی آب مطالعه موردی: رودخانه کر و دریاچه سد درودزن. مجله جغرافیا و برنامهریزی محیطی، ۲۱ (27)، 17-32.
جوکار سرهنگی، عیسی؛ تلنک، ابراهیم؛ لرستانی، قاسم (1396). بررسی تغییرات مورفومتری رودخانه با تأکید بر پیچانرودها (مطالعه موردی: رودخانه چهلچای - نرمال). مجله آمایش جغرافیایی فضا، 7 (26)، 17-30.
دارابی شاهماری، سحر؛ قنواتی، عزت اله؛ مارتین، توماس؛ احمدآبادی، علی (1398). تحلیل زیستگاههای حاشیهای رودخانه طالقان بر اساس واحدهای ژئومورفیک رودخانهای. پژوهشهای ژئومورفولوژی کمی، 9 (2)، 60-80.
رزاقی رضائیه؛ آیلر؛ احمدی، حجت؛ حقدوست، نورعلی؛ حصاری، بهزاد (1397). ارزیابی جریان زیستمحیطی رودخانه با روشهای اکو - هیدرولوژیکی (مطالعه موردی: رودخانه مهابادچای). نشریه پژوهشهای حفاظت آبوخاک، 25 (6)، 65-47.
رضایی مقدم، محمدحسین؛ نیکو، محمدرضا؛ ملکی، حسام (1396). بررسی تحولات مورفولوژیکی الگوی رودخانه آزادرود با استفاده از شاخصهای هندسی. مجله جغرافیا و برنامهریزی محیطی، 28 (4)، 1-16.
شاکرینسب، علی (1400). تحلیل پویایی مورفولوژیکی رودخانه بابلرود، استان مازندران. پایاننامه کارشناسی ارشد، دانشگاه مازندران.
شریفی کیا، محمد؛ شایان، سیاوش؛ افتخاری، سید مروت؛ کرم، امیر (1396). تحلیل تغییرات مورفولوژیکی رودخانه ناشی از احداث سد طالقان بر پایه تفاضل سنجی زمانی دادههای سنجش از دوری. برنامهریزی و آمایش فضا، 21 (2)، 243-262.
صمدی، امیر؛ عزیزیان، قطار (1396). بررسی تغییرات مورفولوژیکی رودخانه کرج و اثرات زیستمحیطی ناشی از طرحهای توسعه منابع آب. مهندسی رودخانه و برداشت شن و ماسه. طرح پژوهشی، شرکت سهامی آب منطقهای البرز.
نصرتی، کاظم؛ رستمی، میلاد؛ آذرپارکیوی، محمود (1399). برآورد خطر فرسایش کنارهای رودخانه طالقان با استفاده از مدل BEHI. مجله مخاطرات محیط طبیعی، 9 (26)، 129-144.
یعقوبنژاد، نازیلا؛ اسفندیاری دارآباد، فریبا؛ اصغری سراسکانرود، صیاد؛ کرم، امیر (1398). ارزیابی وضعیت مورفولوژیکی رودخانه طالقان در بازه زمانی 2006 تا 2016. پژوهشهای ژئومورفولوژی کمی، 9 (1)، 67-85. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 368 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 283 |