آمار
| تعداد نشریات | 23 |
| تعداد شماره‌ها | 368 |
| تعداد مقالات | 2,890 |
| تعداد مشاهده مقاله | 2,566,165 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 1,821,826 |
محدودیت‌های همنشینی همخوان‌ها در مرز اشتقاق در زبان فارسی | ||
| مطالعات زبان‌ها و گویش‌های غرب ایران | ||
| دوره 11، شماره 1 - شماره پیاپی 40، فروردین 1402، صفحه 1-22 اصل مقاله (1.3 M) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22126/jlw.2020.5321.1440 | ||
| نویسندگان | ||
| زهرا اسماعیلی متین* 1؛ عالیه کرد زعفرانلو کامبوزیا2؛ ارسلان گلفام2؛ محمد دبیرمقدم3 | ||
| 1دانشجوی دکتری زبان‌شناسی، گروه زبان‌شناسی، دانشکده ادبیات و علوم‌انسانی، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران. | ||
| 2دانشیار گروه زبان‌شناسی، دانشکده ادبیات و علوم‌انسانی، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران | ||
| 3استاد گروه زبان‌شناسی، دانشکده ادبیات فارسی و زبان‌های خارجی، دانشگاه علامه طباطبایی، تهران، ایران | ||
| چکیده | ||
| هدف پژوهش حاضر، بررسی محدودیت‌های واجی حاکم بر همنشینی همخوان‌ها در مرز اشتقاق ِواژه‌های زبان فارسی است. این پژوهش نشان می‌دهد تا چه اندازه جایگاه تولید، شیوه تولید و مشخصه واک می‌تواند در همنشینی همخوان‌ها مؤثر باشد. در این پژوهش، 1362 واژه مشتق دارای توالی همخوانی از فرهنگ مشیری (1388) استخراج و بررسی شده است. بسامد توالی‌ها در پیکره موردِ مطالعه و بسامد هریک از همخوان‌ها در توالی، در هریک از جایگاه‌ها ارائه شده است. نتایج این بررسی نشان می‌دهد که همخوان‌ها با تفاوت‌های بسامدی چشمگیری در توالی همخوانی ظاهر می‌شوند. توالی‌های سایشی-غیرسایشی دارای بیشترین بسامد و توالی‌های دوخیشومی دارای کمترین بسامد هستند. مقایسه فراوانی همخوان‌ها به‌عنوان عضو اوّل و دوم توالی نشان می‌دهد که تمامی 23 همخوان زبان فارسی در جایگاه اوّل توالی در مرز اشتقاق حضور دارند؛ ولی تنها 12 همخوان در جایگاه دوم می‌توانند حضور داشته باشند. از میان 198 نوع توالی، 54 درصد از توالی‌ها به‌لحاظ مشخصۀ واک همسان هستند؛ درحالی‌که 46 درصد توالی‌ها از این نظر ناهمسان هستند. بنابراین، گرایش به‌سمت همسانی در این مشخصه، با اختلاف اندکی بیشتر از ناهمسانی است. وضعیت واک‌داری باتوجّه‌به جایگاه اوّل و دوم توالی تغییر درخور توجهی نشان نمی‌دهد. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| زبان فارسی؛ محدودیت واجی؛ مرز اشتقاق؛ توالی همخوانی؛ همسانی در مشخصۀ واک | ||
| مراجع | ||
|
آریایی، پگاه؛ کُرد زعفرانلو کامبوزیا، عالیه؛ گلفام، ارسلان؛ آقاگل‌زاده، فردوس (1398). مقایسه همخوان‌های سایشی و انسدادی در خوشه با توالی آنها در مرز ترکیب براساس محل تولید و اندام‌های تولید فعال. نشریه پژوهش‌های زبان‌شناسی، 11 (2)، 139-158.
ثمره، یدالله (1378). آواشناسی زبان فارسی. تهران: مرکز نشر دانشگاهی.
رحیمی، افشین؛ اسلامی، محرم؛ وزیرنژاد، بهرام (1394). توزیع رسایی در خوشه دو همخوانی مرز هجا در زبان فارسی. فصلنامه علمی-پژوهشی زبان‌پژوهی دانشگاه الزهرا، 7 (17)، 7-27.
شاهوردی شهرکی، فاطمه (1391). بررسی واج‌آرایی واژه‌های مشتق و مرکب زبان فارسی. پایان‌نامة کارشناسی‌ارشد زبان‌شناسی، دانشگاه تربیت مدرس.
مشیری، مهشید (1388). فرهنگ زبان فارسی. تهران: سروش.
منصوری، مهرزاد (1396). بررسی خوشه‌های همخوانی در کلمات تک‌هجایی زبان فارسی با توجه به بسامد، همسانی واکی و هم‌آیی با هسته هجا. نشریه پژوهش‌های زبان‌شناسی، 9 (2)، 43-58.
نویدی‌باغی، سکینه (1392). بررسی واج‌آرایی واژگان بسیط چندهجایی در زبان فارسی. پایان‌نامه کارشناسی‌ارشد زبان‌شناسی، دانشگاه تربیت مدرس. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 225 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 247 |
||