تعداد نشریات | 23 |
تعداد شمارهها | 368 |
تعداد مقالات | 2,890 |
تعداد مشاهده مقاله | 2,566,228 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 1,821,892 |
بررسی مفهوم سازی حرکت در افعال مرکب فارسی: رویکردی شناختی | ||
مطالعات زبانها و گویشهای غرب ایران | ||
دوره 10، شماره 4 - شماره پیاپی 39، دی 1401، صفحه 1-20 اصل مقاله (1.25 M) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22126/jlw.2021.6771.1571 | ||
نویسندگان | ||
بهشته ازگلی1؛ حیات عامری* 2؛ بهرام مدرسی3 | ||
1دانشجوی دکتری زبانشناسی، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران | ||
2دانشیار گروه زبانشناسی، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران. | ||
3دانشیار گروه زبانشناسی، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران | ||
چکیده | ||
حرکت بهعنوان یکی از مفاهیم بنیادی در نظام شناختی بشر به گونههای مختلف در زبانها بازنمایی میشود. پژوهش حاضر نحوه واژگانیشدگی فعل مرکب حرکتی در زبان فارسی را بررسی میکند. نوع پژوهش توﺻﯿﻔﯽ– ﺗﺤﻠﯿﻠﯽ است که به چگونگی واژگانیشدگی در افعال مرکب حرکتی تشکیلشده از عنصر غیرفعلی (اسم، صفت یا قید) و همکرد (کردن، دادن، شدن، زدن، خوردن،رفتن، بردن، آمدن، کشیدن، و ...) براساس نظریه واژگانیشدگی تالمی (1985) میپردازد تا به میزان واژگانیشدگی این افعال در زبان فارسی که به دو گونه «مرکب واژگانیشده و مرکب تابعمحور» تقسیم میشوند، دست یابد. ازاینرو، 100 فعل مرکب حرکتی مندرج در فرهنگ سخن (1381) جمعآوری و بررسی شدند. تحلیلها نشان میدهد که واژگانیشدگی در مؤلفههای حرکت و شیوه از بسامد بیشتری برخوردار است. از نتایج دیگر، این است که اصل نظریه اسلوبین (1960)، درخصوص تمایل سخنگویان زبانهای فعلمحور بر حذف مسیر در جملات، درمورد زبان فارسی نیز صدق می کند. تالمی (۲۰۰۰ب) حضور شیوه و سبب را به طور همزمان نفی میکند و زیر ساختی مجزا برای تعیین هریک بهدست میدهد؛ اما حین بررسی با افعالی روبهرو شدیم که همزمان شیوه و سبب را در فعل رمزگذاری میکنند. | ||
کلیدواژهها | ||
زبانشناسی شناختی؛ فعل حرکتی؛ فعل مرکب؛ واژگانیشدگی؛ فعل مرکب واژگانیشده | ||
مراجع | ||
ازکیا، ندا (1390). حرکت در زبان فارسی: رویکردی شناختی و ردهشناختی. رساله دکتری زبانشناسی همگانی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم تحقیقات تهران.
ازکیا، ندا؛ ساسانی، فرهاد (1391). واژگانیشدن در فعلهای حرکتی فارسی: الگویی تازه. زبان و زبانشناسی، 8 (15)، 83-104.
ازکیا، ندا؛ ساسانی، فرهاد؛ افراشی، آزیتا (1394). واژگانیشدگی، چارچوبی برای تبیین فعل غیرساده حرکتی در زبان فارسی از منظری معنایی. فصلنامه زبان پژوهی، 7 (14)، 31-57.
انوری، حسن (1381). فرهنگ بزرگ سخن. چاپ هشتم. تهران: سخن.
ایرانلو، حسن (1387). بررسی مشکلات یادگیری افعال حرکتی روسی برای فارسیزبانان. مجلة تخصصی زبان و ادبیات دانشکده ادبیات و علومانسانی مشهد، 41 (2)، 29-58.
اسلامیپور، نجمه؛ شرفزاده، محمدحسین (1398). مقایسة افعال حرکتی در دو زبان فارسی و انگلیسی ازدیدگاه شناختی و ردهشناختی. فصلنامة زبان پژوهی، 11 (31) 223-264).
حامدی شیروانی، زهرا؛ شریفی، شهلا (1393). بررسی ردهشناختی مقوله قمر در ساخت رویدادی افعال حرکتی در زبان فارسی. دوماهنامه جستارهای زبانی، 5 (2)، 71-89.
دبیرمقدم، محمد (1374). فعل مرکب در زبان فارسی. مجله زبانشناسی، 12 (1و2)، 2-45.
شاهحسینی، فائقه؛ روشن، بلقیس؛ صبوری، نرجسبانو؛ نجفیان، آرزو (1396). بررسی گذرایی فعلهای حرکتی در زبان فارسی. دوماهنامه جستارهای زبانی، 7 (8)، 117-136.
گلفام، ارسلان؛ افراشی، آزیتا؛ مقدم، غزاله (1392). مفهومسازی افعال حرکتی بسیط زبان فارسی: رویکردی شناختی. فصلنامه مطالعات زبان و گویشهای غرب ایران، 1 (3)، 122-130.
مسگرخویی، مریم (1391). بازنمود رویداد حرکت در فارسی: رویکردی شناختی. به کوشش محمد دبیرمقدم، مجموعهمقالات هشتمین همایش زبانشناسی ایران (صص. 1-28). تهران: انتشارات دانشگاه علامه طباطبایی.
میرخالق داد، فاطمه؛ حسومی، ولیالله (1397). تحلیل کارکرد افعال حرکتی در قرآن کریم با رویکرد شناختی. دوفصلنامه مطالعات قرآن و حدیث، 12 (2)، 103-133. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 210 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 251 |