آمار
| تعداد نشریات | 23 |
| تعداد شماره‌ها | 383 |
| تعداد مقالات | 3,036 |
| تعداد مشاهده مقاله | 2,760,828 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 1,950,061 |
طبقه‌بندی معنایی افعال ساده دارای متمم حرف اضافۀ «به»ای: یک بررسی پیکره‌بنیاد | ||
| مطالعات زبان‌ها و گویش‌های غرب ایران | ||
| دوره 10، شماره 3 - شماره پیاپی 38، مهر 1401، صفحه 23-43 اصل مقاله (1.83 M) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22126/jlw.2022.7181.1601 | ||
| نویسندگان | ||
| رضامراد صحرائی1؛ سمیرا میرزائی* 2 | ||
| 1استاد گروه زبان‌شناسی و آموزش زبان فارسی به غیر فارسی‌زبانان، دانشکدۀ ادبیات فارسی و زبان‌های خارجی، دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران | ||
| 2کارشناسیارشد آموزش زبان فارسی به غیر فارسی‌زبانان، دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران | ||
| چکیده | ||
| از حروف اضافۀ پرکاربرد زبان فارسی می‌توان به حرفهای «از، به، در، برای و با» اشاره کرد. این حروف اضافه در جستجوهای پیکره‌ای و بررسی داده‌های زبانی از پربسامدترین تولیدات زبانی هستند و همین بسامد بالا می‌تواند مؤیّد نقش مهمّ این واحدهای زبانی باشد. گروه‌های حرف‌اضافه‌ای در جمله یا در نقش افزوده ظاهر می‌شوند یا نقش متمّمی ایفا می‌کنند. هدف پژوهش حاضر که بر نقش متمّمی حرف اضافۀ «به» متمرکز است، دسته‌بندی معنایی فعل‌های ساده با ظرفیت مفعول حرف‌اضافۀ «به»ای است. در این مسیر از رویکرد لوین در دسته‌بندی افعال زبان انگلیسی بهره گرفته می‌شود. لوین بر این باور است که شباهت رفتار نحوی و ظرفیت‌های نحوی افعال می‌تواند منجر به شباهت‌های معنایی شود. در نوشتار پیش رو حدود (200) فعل سادۀ زبان فارسی که در ظرفیت آنها مفعول حرف اضافۀ «به»ای وجود دارد، از فرهنگ ظرفیت نحوی افعال زبان فارسی انتخاب و استخراج شد و سپس تلاش شد تا با الهام از رویکرد لوین، دسته‌بندی معنایی روی این گروه از افعال صورت‌پذیرد. بررسی و دسته‌بندی داده‌ها نشان داد می‌توان این افعال را در هفت طبقۀ معنایی گروه‌بندی کرد. بدیهی است که دستیابی به این طبقات معنایی در فعّالیت‌های مختلفی ازجمله یادگیری زبان و تدریس فعل به‌عنوان هستۀ اصلی جمله بسیار کارآمد است. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| حرف اضافه؛ ظرفیت نحوی فعل؛ زبان‌شناسی پیکره‌ای؛ مفعول حرف‌اضافه‌ای؛ زبان فارسی | ||
| مراجع | ||
|
اسمعیلی طاهری، احسان (1397). بحثی در تقسیم حروف اضافۀ بسیط فارسی (کارکردهای چندگانۀ پنج حرف اضافۀ بسیط اصلی). مجلّه مطالعات زبانی و بلاغی، 17 (9)، 35-54.
افخمی، علی؛ اصغری، سیده زهرا (1391). چگونگی اشتقاق مفاهیم غیرمکانی از مفهوم مکانی حرف اضافۀ «در» در حوزۀ معناشناسی شناختی و براساس نظریۀ LCCM . زبان‌پژوهی دانشگاه الزهرا، (7)، 28-48.
چنگیزی، احسان؛ عبدالکریمی، سپیده (1396). روند دستوریشدگی حرف اضافۀ از در زبان فارسی. مجلّۀ پژوهش‌های زبانی، 8 (2)، 21-38.
حیدرپور، تهمینه (1383). شیوه‌های تغییر ظرفیت فعل در زبان فارسی. مجموعهمقالههای ششمین کنفرانس زبان‌شناسی دانشگاه علامه طباطبایی (دانشکدة ادبیات فارسی و زبان‌های خارجی)، 6 و ۷ آذر 1383، بهکوشش ابراهیم کاظمی، (صص. 121-132)، تهران: دانشگاه علامه طباطبایی.
راسخمهند، محمد؛ کیانی، پریسا (1396). توالی گروه‌های حرف اضافه‌ای در زبان فارسی. نشریۀ پژوهش‌های زبان‌شناسی تطبیقی، 13 (7)، 13-41.
رضایی، والی؛ سعیدی، همایون (1394). گروه‌های حرف اضافه‌ای در زبان فارسی: یک بررسی نقشگرا. زبان‌شناخت، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، 6 (11)، 119-142.
رضویان، حسین؛ خانزاده، معصومه (1393). چندمعنایی حرف اضافۀ ”به“ در زبان فارسی با رویکرد معنی‌شناسی شناختی. مطالعات زبان‌ها و گویش‌های غرب ایران، 2 (7)، 57-79.
صادقی، علی اشرف (1372). دربارۀ فعل‌های جعلی در زبان فارسی. مجموعهمقالات سمینار زبان فارسی و زبان علم، (صص. 246-236)، تهران: مرکز نشردانشگاهی.
صحرائی، رضامراد؛ آقایی، حمید (1398). رهنمودهائی برای آموزش دستور زبان فارسی. جلد یک. تهران: نشر نویسة پارسی.
صحرائی، رضامراد (1399). زبان فارسی را چگونه آموزش دهیم. تهران: نشر نویسة پارسی.
طبیب‌زاده، امید (1384). وابسته‌های فعل در زبان فارسی براساس نظریه وابستگی. دستور، (1)، 13-28.
طبیب‌زاده، امید (1385). ظرفیت فعل و ساخت‌های بنیادین جمله در فارسی امروز: پژوهشی براساس نظریة دستور وابستگی. تهران: نشر مرکز.
طبیب‌زاده، امید (1393). دستور زبان فارسی براساس نظریۀ گروه‌های خودگردان در دستور وابستگی. تهران: نشر مرکز.
عباسی، محمود؛ انزایی‌نژاد، رضا (1382). متمّم فعل و افعال متمّم‌پذیر در تاریخ جهانگشای جوینی. دانشکدة ادبیات و علوم انسانی دانشگاه فردوسی مشهد، (3)، 335-352.
علینژاد، مریم؛ آرین‌پور، مهلا (1398). رویکرد معناشناسی شناختی به حرف اضافة «به» با تأکید بر شاهنامه فردوسی. زبان‌شناخت، 10 (1)، 81-97.
مختاری، شهره؛ رضایی، حدائق (1392). بررسی شناخت شبکۀ معنایی حرف اضافه «با» در زبان فارسی. مجلّۀ زبان‌شناسی و گویش‌های خراسان دانشگاه فردوسی مشهد، 9 (5)، 74-94.
مظفری، زهرا؛ تاکی، گیتی؛ صباغ جعفری، مجتبی؛ یوسفیان، پاکزاد (1397). سامانۀ رفع ابهام معنایی از حروف اضافه در زبان فارسی با استفاده از قالبهای معنایی. مجلّة پژوهش‌های زبانی، 1 (9)، 99-117.
میرزائی، آزاده (1393). فعل‌های چندپاره زبان فارسی. علم زبان، 2 (2)، 53-70.
میرزائی، آزاده (1398). انواع الگوهای ساخت مجهول در زبان فارسی. دستور، (15)، 131-152.
نغزگوی کهن، مهرداد (1386). ظرفیت فعل (نقدی بر کتاب ظرفیت فعل و ساخت‌های بینادین جمله در فارسی امروز؛ پژوهشی براساس نظریه دستور وابستگی. اثر امید طبیب‌زاده، تهران، نشر مرکز)، دستور، (3)، 233-241.
یوسفیان، پاکزاد؛ تاکی، گیتی؛ مرادی، ابراهیم (1394). بررسی معنایی و دسته‌بندی حروف اضافۀ زبان فارسی برپایۀ نظریۀ لیبر. مجلّۀ جستارهای زبانی، 6 (6)، 299-321. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 312 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 233 |
||