تعداد نشریات | 23 |
تعداد شمارهها | 383 |
تعداد مقالات | 3,036 |
تعداد مشاهده مقاله | 2,760,796 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 1,950,055 |
بررسی مؤلّفه های کارناوالیسم باختین در دو پادشاه از داستان های شاملو و شجاعی | ||
پژوهش نامه ادبیات داستانی | ||
دوره 11، شماره 3 - شماره پیاپی 40، مهر 1401، صفحه 49-72 اصل مقاله (676.4 K) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22126/rp.2021.5884.1273 | ||
نویسندگان | ||
فاطمه جعفریان1؛ مهناز جعفریه* 2؛ سهیلا قسیمی ترشیزی2 | ||
1دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی، دانشکدۀ ادبیات و علوم انسانی، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران | ||
2استادیارگروه زبان وادبیات فارسی، دانشکدۀ ادبیات و علوم انسانی، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران | ||
چکیده | ||
میخائیل باختین (1975-1895) از فیلسوفان و نظریه پردازان ادبیات روسیه قرن بیستم، با الهام از جشنهای کارناوالی، نظریۀ کارناوالیسم خود را مطرح می کند. در این جشنها، مردم به دور از فضای سلطۀ بایدها و نبایدها، زنجیر ترس را پاره می کنند و در ورای خندهای منتقدانه، مسائلی که صدای مسلّط بر جامعه آنها را ساکت کرده است، نشان می دهند. باختین در نظریۀ کارناوالیسم خود، برای بررسی آثار طنز، با استفاده از اصول هجو منپیه ای که براساس ژانرهای گفتوگویی شکل گرفته است و از مهمترین ابزارهای ادراک از جهان کارناوالی است، کنشهای کارناوالی را بررسی میکند و مؤلّفه هایی چون مکالمه گرایی در فضای کرونوتوپ (زمان- مکان)، آرشیتکتونیک (سازماندهی روابط سوژه ها) و هتروگلاسیا (معنادهی در موقعیت) را برای نقد آثار طنز مطرح میکند. در این مقاله، با بررسی دو پادشاه فرضی؛ یعنی دموقراضه ازکتاب دموکراسی یا دموقراضه از سید مهدی شجاعی و پادشاه قاجار از احمد شاملو در کتاب روزنامۀ سفر میمنت اثر به ایالات متفرقۀ امریغ، زنجیره های کارناوالی و کنشهایی مثل تاجگذاری و تاجبرداری، خنده و منطق مکالمه گرایی کارناوالی، بررسی شده اند تا آمیختگی تناقض های زندگی انسانی در گروتسک قدرت و در فضای سیاسی - اجتماعی در این دو اثر نشان داده شود. موازین کارناوالی در این اثر به شیوۀ استقرایی و با رویکردی انتقادی بیان شده است. | ||
کلیدواژهها | ||
باختین؛ کنشهای کارناوالی؛ مکالمهگرایی؛ شاملو؛ شجاعی | ||
مراجع | ||
آرین پور، یحیی. (1372) از صبا تا نیما. تهران: انتشارات زوار.
باختین، میخائیل. (1396) تخیل مکالمهای، ترجمۀ رؤیاپور آذر، چاپ پنجم. تهران: نشر نی.
باختین، میخائیل. (1398) بوطیقای داستایفسکی، ترجمۀ عیسی سلیمانی، چاپ دوم. تهران: نشر نوای مکتوب.
بهزادی اندوهجردی، حسین. ( 1378) طنز و طنزپردازان در ایران، چاپ اول. تهران: نشر صدوق.
پاینده، حسین. (1395) داستان کوتاه در ایران، چاپ سوم. تهران: نشر نیلوفر.
شاملو، احمد. (1394) روزنامۀ سفر میمنت اثر ایالات متفرقۀ امریغ، چاپ چهارم. تهران: نشر مازیار.
شجاعی، سید مهدی. ( 1388) دموکراسی یا دموقراضه، چاپ دوم. تهران: کتاب نیستان.
صدر، رؤیا. (1392) یک دو سه طنز، چاپ اول. تهران: انتشارات مروارید.
عطاریانی، میمنت. (1397) «واکاوی مفهوم کارناوالیسم در آرای باختین و بررسی امکان مقاومت در زبان عامیانه». رهیافت های سیاسی و بینالمللی
دورۀ 10، شماره1، صص 136- 154.
فرجامی، محمود. ( 1397) درآمدی بر طنزپژوهی، چاپ اول. تهران: انتشارات تیسا.
لوکاچ، جورج. (1387) جامعهشناسی رمان، ترجمۀ محمدجعفرپوینده. تهران: نشر ماهی.
محمدی، محمدهادی. (1398) فانتزی در ادبیات کودک و نوجوان، چاپ اول. تهران: نشر روزگار.
مهدی نیا، سید محسن. (1395) «نظریۀ کارناوال و هجو منیپیهای در خوانش برادران کارامازوف». پژوهش ادبیات معاصر جهان، دورۀ 22، شماره2، صص 379 - 402.
هولکویست، مایکل. (1395) مکالمهگرایی میخائیل باختین و جهانش، ترجمۀ مهدی امیرخانلو، چاپ اول. تهران: نشر نیلوفر. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 267 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 262 |