تعداد نشریات | 23 |
تعداد شمارهها | 368 |
تعداد مقالات | 2,890 |
تعداد مشاهده مقاله | 2,566,244 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 1,821,900 |
خوانش وظیفهگرایی در بازنمایی رهایی در آثار میخائیل نعیمه و احمد شاملو | ||
کاوش نامه ادبیات تطبیقی | ||
مقاله 6، دوره 12، شماره 4 - شماره پیاپی 48، بهمن 1401، صفحه 107-127 اصل مقاله (1.16 M) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22126/jccl.2022.7451.2356 | ||
نویسندگان | ||
حانیه مجیدی فرد1؛ احمدرضا حیدریان شهری* 2؛ صدیقی بهار3؛ اسماعیل تاج بخش4 | ||
1دانش آموخته دکتری زبان و ادبیات عربی، دانشکدة ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه فردوسی، مشهد، ایران. | ||
2دانشیار گروه زبان و ادبیات عربی، دانشکدة ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه فردوسی، مشهد، ایران. | ||
3استادیار گروه زبان و ادبیات عربی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه فردوسی، مشهد، ایران. | ||
4دانشیار گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه علامه طباطبایی، تهران، ایران. | ||
چکیده | ||
اخلاق، از ضروریترین عناصر زندگی اجتماعی انسان است و بین زیست اخلاقی و کمال انسان و همچنین دست یافتن به آزادی و رهایی، ارتباطی تنگاتنگ وجود دارد. میخائیل نعیمه از ادیبان صوفیگرا در ادبیات معاصر عربی و احمد شاملو از شاعران نوگرای معاصر، در ادبیات فارسی محسوب میشوند؛ آن دو، رهایی و آزادی را وابسته به اراده فردی میدانند؛ هدف از پژوهش حاضر، دریافتن گزارههای ارزشی و هنجارهای اخلاقی مورد نظر میخائیل نعیمه و احمد شاملو در تجربه رهایی است. این پژوهش، ابتدا به گزارههای ارزشی و سپس به هنجارهای اخلاقی مشترک آنها، اشاره میکند و در انتها، به چگونگی بازنمایی گزارههای ارزشی و هنجارهای اخلاقی در مفهوم رهایی، میپردازد. نگارندگان کوشیدهاند تا با کاربست روش توصیفی-تحلیلی و بر مبنای مکتب آمریکایی ادبیات تطبیقی به خوانش آثار این ادیب و شاعر بپردازند. دستاوردهای پژوهش نشان میدهد که گزارههای ارزشی این دو ادیب و شاعر، مشترک بوده است و تفاوت در انعکاس این گزارهها، در آثارشان، با توجّه به گفتمانشان، خواهد بود؛ به این صورت که تفکّر وحدت وجود در آثار میخائیل نعیمه فعالتر عمل میکند و در آثار شاملو، ایدئولوژی عشق پررنگتر خود را نشان میدهد و گفتمانهایی که این دو، در آثارشان برگزیدهاند، در بازنمایی این گزارههای اخلاقی در رسیدن به رهایی، تأثیر گذاشته است، بهگونهای که در آثار نعیمه، با توجّه به گفتمان عرفانی، رهایی روحی و معنوی بازنمایی میشود و در آثار شاملو، بازتاب این گزارههای ارزشی و اخلاقی، براساس گفتمان حماسی، رهایی اجتماعی است. | ||
کلیدواژهها | ||
خوانش تطبیقی؛ وظیفهشناسی؛ نمود رهایی؛ میخائیل نعیمه؛ احمد شاملو | ||
مراجع | ||
آقابخشی، علی؛ افشاری راد، مینو (۱۳۷۹). فرهنگ علوم سیاسی. تهران، نشر چاپار.
الجیوسی، سلمی الخضراء (۲۰۰۱). الإتجاهات والحرکات فی الشعر العربی الحدیث. بیروت: مرکز دراسات الوحدة العربیة.
حقوقی، محمد (۱۳۷۵). شعر زمان ما. (۳). تهران: نگاه.
دیب، ودیع امین (۱۹۱۵). الشعر العربی فی المهجر الأمریکی، دراسة و تحلیل. بیروت: دار الریحانی.
زمردی، حمیرا (۱۳۸۲). نقد تطبیقی ادیان و اساطیر در شاهنامه فردوسی، خمسه نظامی و منطق الطیر. تهران: زوار.
شاملو، احمد (۱۳۹۵). مجموعة اشعار. تهران: نگاه.
شفیق شیا، محمد (۱۹۸۷). فلسفه میخائیل نعیمة: تحلیل و نقد. بیروت: بحسون الثقافیة.
صدیقی، بهار (۱۳۹۸). رویکردی تطبیقی به عاشقانههای حسب الشیخ جعفر و احمد شاملو، کاوشنامة ادبیات تطبیقی. 9 (۳۶)، ۹۵-۱۲۱.
علیزاده، مصطفی (۱۳۸۹). درباره عشق، دوره جدید. مجله روانشناسی تربیتی و اجتماعی، (۸۴)، ۸۲-۹۳.
فروم، اریک (۱۳۹۳). هنر عشق ورزیدن، ترجمه پوری سلطانی، تهران: مروارید.
کفافی، محمد عبدالسلام (۱۳۸۲). ادبیات تطبیقی، ترجمه حسین سیدی، چاپ اول، مشهد: به نشر.
مایل هروی، نجیب (۱۳۸۰). انسان کامل. سید محمود کاظم موسوی بجنوردی. دائرة المعارف بزرگ اسلامی، جلد 10. تهران.
محمدی آسیابادی، محمد (۱۳۹۰). مولوی و اسرار خاموشی، فلاسفه، عرفان و بوطیقای خاموش، چاپ اول. تهران: سخن.
ملحس، ثریا (۱۹۶۴). القیم الروحیة فی الشعر العربی. بیروت: مکتبة المدرسة و دارالکتاب اللبنانی.
نعیمة، میخائیل (۱۹۷۳). ابن آدم. بیروت: مؤسسة نوفل.
نعیمة، میخائیل (۱۹۸۸). سبعون. البیروت: المؤسسة نوفل.
نعیمة، میخائیل (۱۹۸۸). فی الغربال الجدید. الطبعة الرابعة. بیروت: مؤسسة نوفل.
نعیمة، میخائیل (۱۹۸۹). المراحل. بیروت: مؤسسة نوفل.
نعیمة، میخائیل (۲۰۰۴). همس الجفون. بیروت: الموسسة نوفل.
نیکبخت، محمود (۱۳۷۴). از اندیشه تا شعر (مشکل شعر شاملو). اصفهان: هشتبهشت.
هولمز، رابرت ال (۱۳۸۵). مبانی فلسفه اخلاق، ترجمه مسعود علیا. تهران: ققنوس.
یاسپرس، کارل (بیتا). درآمدی به فلسفه، ترجمة اسدالله مبشّری. نشر حسینیه ارشاد. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 199 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 137 |