آمار
| تعداد نشریات | 23 |
| تعداد شماره‌ها | 368 |
| تعداد مقالات | 2,890 |
| تعداد مشاهده مقاله | 2,566,226 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 1,821,888 |
مواجهه خودی و دیگری در رمان‌های مهاجرت رضا قاسمی بر پایه الگوی لوتمان ( چاه بابل، وردی که بره‌ها می‌خوانند) | ||
| پژوهش نامه ادبیات داستانی | ||
| دوره 11، شماره 4 - شماره پیاپی 42، دی 1401، صفحه 1-20 اصل مقاله (552.05 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22126/rp.2022.7303.1481 | ||
| نویسندگان | ||
| پریسا احمدی1؛ خلیل بیگ زاده* 2؛ سوسن جبری3؛ عبدالرضا نادری فر4 | ||
| 1دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی، گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه رازی، کرمانشاه، ایران. | ||
| 2دانشیار زبان و ادبیات فارسی، گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه رازی، کرمانشاه، ایران. | ||
| 3استادیار زبان و ادبیات فارسی، گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه رازی، کرمانشاه، ایران. | ||
| 4دانشیار زبان و ادبیات فارسی، گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه رازی، کرمانشاه، ایران | ||
| چکیده | ||
| فرهنگ‌ها در الگوی خودی و دیگری لوتمان، خواسته‌هایی ناهمگن و متناقض نسبت به هم دارند. مهاجران در برابر این رویکردها، عملکردی تقابلی، تعاملی و پذیرشی نسبت به فرهنگ «نه‌آشنا» دارند. لوتمان درونیات فرهنگی و هویّت فرد یا نویسندة مهاجر را تبیین و رمزگان آن را دسته‌بندی کرده‌است که امروزه آن را الگوی متداول لوتمان می‌نامند. جستار پیش روی، رمان‌های مهاجرت رضا قاسمی (چاه بابل و وردی که بره‌ها می‌خوانند) را بر پایة دیدگاه نشانهشناسی فرهنگی لوتمان با کاربست مفاهیمی همانند سپهر نشانه‌ای (نابرابری ساختاری، مرز، مرکز و پیرامون)، دوگانگی فرهنگی (حاشیه‌نشینی) و ضربه‌های فرهنگی با رویکردی توصیفی- تحلیلی بررسی کرده‌است. دستاورد پژوهش نشان می‌دهد رمزگان و نشانه‌های فرهنگی در مرز، نابرابری ساختاری و مرکز، نشان‌دهندۀ مناسبات میان متن‌ها و فضاهای متفاوت است که باعث شده مرزی تعیین‌شده مانع التقاط فرهنگ خودی با دیگری شود. در واقع قاسمی توانسته فیلترینگ لازم را به‌کار ببرد و فرهنگ خودی را در داخل مرز از تداخل «بیگانه/ دیگری» در امان نگاه دارد. به باور کلی‌تر رضا قاسمی فرهنگ خودی را در برخورد با فرهنگ دیگری با وجود تناقض و تقابل فرهنگ خودی و دیگری حفظ کرده، دیگری را در خارج مرز مؤلفه‌های فرهنگ خودی نگه داشته‌است، اگرچه باید باور داشت که این امری مطلق نیست. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| یوری لوتمان؛ الگوی متداول؛ خودی و دیگری؛ رمان مهاجرت؛ رضا قاسمی | ||
| مراجع | ||
|
احدی قورتولموش، حسین. (1390) تحلیل رمان همنوایی شبانه ارکستر چوب‌ها اثر رضا قاسمی، پایان‌نامۀ کارشناسی‌ارشد. استاد راهنما: بیژن ظهیری. اردبیل: دانشگاه محقق اردبیلی.
اسکویی، نرگس. (1398) واکاوی مؤلفه‌های ادبیات مهاجرت در رمان همنوایی شبانه ارکستر چوب‌ها و رمان تماماً مخصوص. زبان و ادب فارسی دانشگاه آزاد سنندج، سال یازدهم، ش 39، 46-24.
بختیاری، محمود؛ علیاری، فریدون؛ حسن‌پور، اعظم. (1395). بازنمایی مردم کرد در سینمای داستانی ایران مطالعه ای در نشانهشناسی فرهنگی. فصلنامه تخصصی پژو هشگاه میراث فرهنگی و گردشگری، (3)، 151-176.
توروپ، پیتر. (1390) نشانهشناسی فرهنگی و فرهنگچ. ترجمۀ فرزان سجودی. مجموعه مقالات نشانهشناسی فرهنگی. تهران: علم، 17- 40.
حاجی، سعدی؛ پارسا، سیداحمد. (1398) بررسی بازنمایی هویت در رمان همنوایی شبانه ارکسستر چوب‌ها بر اساس دیدگاه داریوش شایگان، پژوهشنامه ادبیات داستانی، دوره 8، ش 2، 66-43.
دانش مهر، فروغ. (1396) مطالعه تحولات فرهنگ پوشاک در دوره پهلوی اول با رویکرد نشانهشناسی فرهنگی. پایان‌نامه کارشناسی‌ارشد، مازندران: دانشگاه مازندران.
سجودی، فرزان. (1388) نشانهشناسی؛ نظریه و عمل. تهران: علم.
سجودی، فرزان. (1390) نشانهشناسی فرهنگی، چ 1. تهران: علم.
سمننکو، الکسی. (1396) تار و پود فرهنگ. ترجمه: حسین سرافراز. تهران: علمی و فرهنگی.
طاهری، حسین؛ دستمالچی، ویدا. (1399) پیکرگردانی و گشت اسطوره‌ای در رمان چاه بابل اثر رضا قاسمی، ادبیات عرفانی و اسطوره‌شناختی، سال شانزدهم، ش 58، صص 185- 159.
قاسمی، رضا. (1387) چاه بابل، چاپ اول. سوئد: باران.
قاسمی، رضا. (2007) وردی که بره‌ها می‌خوانند، چاپ اول. پاریس: خاوران
قربانی مادوانی، زهره؛ عربی، مینا.(1397) تحلیل نشانهشناسی فرهنگی رمان موسم الهجرة إلی الشمال برمبنای الگوی طبیعت و فرهنگ. فصلنامة لسان المبین، (32)، 81- 100.
کوئن، بروس. (1387) مبانی جامعه‌شناسی. ترجمه و اقتباس غلامعباس توسلی و رضا فاضل. چ هجدهم. تهران: سمت.
لوتمان، یوری. (1396) نشانهشناسی فرهنگی. ترجمۀ فرزان سجودی و دیگران. تهران: علم.
لوتمان، یوری. آسپنسکی، بی. ای. (1390) «در باب سازوکار نشانه‌شناختی فرهنگ». ترجمۀ فرزان سجودی. مجموعه مقالات نشانهشناسی فرهنگی. گروه مترجمان به کوشش فرزان سجودی. تهران: علم.
لیونبرگ، کریستینا. (1390) «مواجهه با دیگری فرهنگی». ترجمۀ تینا امراللهی. مجموعه‌مقالات نشانهشناسی فرهنگی. تهران: علم. صص 119- 152.
موسوی ایرایی، محدثه. (1395) بررسی مؤلفه‌های ادبیات مهاجرت در دو رمان همنوایی شبانه ارکستر چوب‌ها و رمان تماماً مخصوص، پایان‌نامه کارشناسی‌ارشد، استاد راهنما: محمد رضایی، دانشگاه سمنان.
نجومیان، ا. (1386) «مفهوم دیگری در اندیشه ژاک دریدا. خودی از نگاه دیگری». چهارمین همایش ادبیات تطبیقی. تهران: دانشگاه تهران.
نجومیان، امیرعلی. (1396) نشانهشناسی؛ مقالات کلیدی، چ 1. تهران: مروارید.
نجومیان، امیرعلی. (1389) نشانهشناسی فرهنگ، چ 2. تهران: سخن. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 296 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 334 |
||