آمار
| تعداد نشریات | 23 |
| تعداد شماره‌ها | 383 |
| تعداد مقالات | 3,036 |
| تعداد مشاهده مقاله | 2,760,826 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 1,950,061 |
ارزیابی ژئوبیودایورسیتی منطقه اشترانکوه بر اساس شاخص GBI | ||
| جغرافیا و پایداری محیط | ||
| دوره 13، شماره 1 - شماره پیاپی 46، فروردین 1402، صفحه 71-89 اصل مقاله (3.09 M) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22126/ges.2022.8136.2568 | ||
| نویسندگان | ||
| فاطمه مرادی پور* 1؛ مجتبی یمانی2؛ انور مرادی2 | ||
| 1گروه جغرافیای طبیعی، دانشکده جغرافیا، دانشگاه تهران، تهران، ایران. | ||
| 2گروه جغرافیای طبیعی، دانشکده جغرافیا، دانشگاه تهران، تهران، ایران | ||
| چکیده | ||
| فرایندهای مختلف زیستی و زمین‌شناختی به‌ویژه فرسایش منجر به تنوع ویژگی‌های محیطی می‌گردد که تحت مفاهیمی همچون ژئودایورسیتی و بیودایورسیتی مورد بررسی قرار می‌گیرند. در سال‌های اخیر، مفهوم جدیدی تحت عنوان ژئوبیودایورسیتی معرفی شده که بر مکان‌های با اهمیت بالای ژئودایورسیتی و بیودایورسیتی تمرکز دارد. باتوجه‌به اهمیت شناسایی این مناطق برای اهداف حفاظتی و بهره‌برداری پایدار، در این تحقیق به بررسی ژئوبیودایورسیتی منطقه اشترانکوه واقع در استان لرستان پرداخته شده است. داده‌های تحقیق شامل عناصر مختلف زمین‌شناسی، ژئومورفولوژی، آب، خاک، پوشش گیاهی و حفاظت است که از طریق مطالعات کتابخانه‌ای –اسنادی و میدانی جمع‌آوری شده‌اند. در ادامه، برای دستیابی به اهداف تحقیق و تجزیه‌وتحلیل داده‌ها از شاخص GBI بهره گرفته شده است. این شاخص از طریق ایجاد سلول‌های شش‌ضلعی و یک ماتریس تحلیلی، چهار زیرشاخص ژئودایورسیتی، ژئومورفولوژی، پوشش گیاهی و سطوح حفاظتی را ارزیابی و تلفیق نموده و مناطق با اهمیت بالای ژئوبیودایورسیتی را مشخص می‌کند. نتایج به‌دست‌آمده نشان داد که از نظر شاخص ژئودایورسیتی بیش از 62 درصد، از نظر شاخص ژئومورفولوژی حدود 35/59 درصد، از نظر شاخص پوشش گیاهی حدود 20/59 درصد از منطقه موردمطالعه دارای ارزش زیاد و خیلی زیاد هستند. درحالی‌که از نظر شاخص حفاظت بیش از 70 درصد منطقه موردمطالعه در سطح حفاظتی کم و خیلی کم توزیع یافته‌اند. در نهایت، از نظر ژئوبیودایورسیتی تعداد 2587 سلول شش‌ضلعی (35/44 درصد منطقه) دارای ارزش زیاد و خیلی زیاد هستند که عمدتاً در داخل منطقه حفاظت شده اشترانکوه به‌ویژه در شرق و جنوب دریاچه گهر، امتداد دره نی‌گاه و منطقه وزمدر توزیع یافته‌اند؛ بنابراین، ضروری است ضمن توجه به نتایج مطالعه حاضر، یک رویکرد مدیریت یکپارچه در منطقه اشترانکوه به‌ویژه در بخش‌های حفاظت شده توسط دستگاه‌های ذی‌ربط پیاده‌سازی شود که ارزش‌های ژئوبیودایورسیتی منطقه برای نسل‌های مختلف حفظ گردد. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| ژئودایورسیتی؛ بیودایورسیتی؛ ژئوبیودایورسیتی؛ شاخص GBI؛ اشترانکوه | ||
| مراجع | ||
|
بیات، حمیدرضا؛ مجنونیان، هنریک (1396). منطقه حفاظت شده اشترانکوه. تهران: انتشارات سازمان حفاظت محیط‌زیست.
جزیره‌ای، محمدحسین؛ ابراهیمی رستاقی، مرتضی (1382). جنگل‌شناسی زاگرس. تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
جوادی، سید اکبر؛ بهاروند، زمانی؛ مختاری اصل، ابوالفضل (1390). بررسی تأثیر عوامل پستی‌وبلندی و خاک بر ساختار پوشش گیاهی در نیمرخ شمالی اشترانکوه (استان لرستان). مجله مرتع، 4 (20)، 352-360.
درویش، محمد؛ شکویی، مسعود (1384). گزارش تلفیق و تدوین برنامه مدیریت منطقه حفاظت شده اشترانکوه، مطالعات و تهیه طرح مدیریت منطقه حفاظت شده اشترانکوه. تهران: سازمان حفاظت محیط‌زیست.
سیستانی بدوئی، مسعود؛ فتوحی، صمد؛ نگارش، حسین؛ رامشت، محمدحسین؛ روستایی، مه آسا (1400). بررسی تفاوت ژئودایورسیتی و ژئومورفودایورسیتی منطقۀ ساحلی دریای عمان و زون مکران از دماغۀ جاسک تا خلیج گواتر. فصلنامه جغرافیا و توسعه، 19(63) ، 39-66.
شایان یگانه، علی‌اکبر؛ زنگنه اسدی، محمدعلی؛ امیراحمدی، ابوالقاسم (1399). ارزیابی کمی ژئودایورسیتی ژئوپارک پیشنهادی غرب خراسان رضوی برای حفاظت از میراث زمین‌شناسی آن. آمایش جغرافیایی فضا، 10(36)، 90-77.
صالحی پور میلانی، علیرضا؛ صدوق، سید حسن؛ رفیعی، رسول (1400). ارزیابی ژئودایورسیتی حوضه‌های آبریز مشرف به دریاچه نمک و حوض سلطان. پژوهشهای ژئومورفولوژی کمّی، 10 (2)، 84-105.
عباسی، سارا؛ پیله‌ور، بابک؛ حسینی، سید محسن (1393). تنوع گونه‌های گیاهی در غرب منطقه حفاظت شده اشترانکوه لرستان. فصلنامه علوم و تکنولوژی محیط‌زیست، 16 (3)، 155-164.
عباسی، سارا؛ حسینی، سید محسن؛ پیله‌ور، بابک؛ زارع، حبیب (1388). اثر حفاظت بر تنوع زیستی گونه‌های چوبی در منطقۀ اشترانکوه لرستان. مجله جنگل ایران، 1 (1)، 1-10.
گلی مختاری، لیلا؛ نگهبان، سعید؛ شفیعی، نجمه (1397). تحلیل مقایسه‌ای ژئودایورسیتی (تنوع زمین‌شناختی) در حوضه‌های شمال غربی استان فارس. پژوهشهای ژئومورفولوژی کمّی، 7 (3) ، 151-163.
مجنونیان، هنریک (1379). مناطق حفاظت شده ایران (مبانی و تدابیر حفاظت از پارک‌ها و مناطق). تهران: انتشارات سازمان حفاظت محیط‌زیست.
مخدوم، مجید (1376). آمایش سرزمین شش زیرحوزه جنگلی استان فارس رهنمودی برای برنامه‌ریزی استراتژیک زاگرس. مجله محیط‌شناسی، 19 (19)، 41-50. مقصودی، مهران؛ مقیمی، ابراهیم؛ یمانی، مجتبی؛ رضایی، ناصر؛ مرادی، انور (1398). بررسی ژئو مو رفو دایورسیتی آتشفشان دماوند و پیرامون آن بر اساس شاخص GmI. پژوهشهای ژئومورفولوژی کمّی، 8 (1)، 52-69.
مقیمی، ابراهیم؛ یاراحمدی، علی‌محمد؛ ثروتی، محمدرضا؛ کردوانی، پرویز (1391). تأثیر مورفولوژی دامنه‌ها در تحول سیرک‌های یخچالی اشترانکوه. برنامه‌ریزی و آمایش فضا، ۱۶ (۳)، 119-139.
ملک‌زاده، علی؛ طباطبایی یزدی، فاطمه؛ برومند، امیرعلی؛ نوغانی دخت بهمنی، محسن (1401). نیمرخ تنوع زیستی در دانش، نگرش و رفتار (KAP) شهروندان کلان‌شهر مشهد با رویکرد توسعه پایدار. جغرافیا و پایداری محیط، 12(2)، 37-57. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 321 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 463 |
||