آمار
| تعداد نشریات | 23 |
| تعداد شماره‌ها | 368 |
| تعداد مقالات | 2,890 |
| تعداد مشاهده مقاله | 2,566,247 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 1,821,910 |
بررسی تطبیقی و انتقادی عناصر داستانی در منظومه‌های هفت‌پیکر نظامی، هشت‌بهشت امیرخسرو دهلوی، یوسف و زلیخا و لیلی و مجنون جامی | ||
| پژوهش نامه ادبیات داستانی | ||
| دوره 11، شماره 4 - شماره پیاپی 42، دی 1401، صفحه 85-106 اصل مقاله (716.59 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22126/rp.2021.6741.1389 | ||
| نویسندگان | ||
| آزاده ستوده1؛ مسعود پاکدل* 2؛ منصوره تدینی3؛ سیما منصوری4 | ||
| 1دانشجوی دکتری گروه زبان و ادبیات فارسی، واحد رامهرمز، دانشگاه آزاد اسلامی، رامهرمز، ایران | ||
| 2استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی، واحد رامهرمز، دانشگاه آزاد اسلامی، رامهرمز، ایران. | ||
| 3استادیارگروه زبان و ادبیات فارسی، واحد رامهرمز، دانشگاه آزاد اسلامی، رامهرمز، ایران | ||
| 4استادیارگروه زبان و ادبیات فارسی، واحد رامهرمز، دانشگاه آزاد اسلامی، رامهرمز، ایران. | ||
| چکیده | ||
| بخش عظیمی از خلاقیتهای هنری، به‌خصوص در متون کلاسیک، صرف آفرینش منظومه هایی شده است که قدرت آفرینش، تخیل و قصه پردازی شاعران را نشان میدهد. در پژوهش حاضر با در نظر گرفتن هفت پیکر نظامی، هشت بهشت امیرخسرو، یوسف و زلیخا و لیلی و مجنون جامی به بررسی تطبیقی و انتقادی این منظومه ها پرداخته شده است. نتایج نشان می دهد که تأویل پذیری، روابط علّی و معلولی مستحکم، ساختار قصه در قصه، غافلگیری در پایان داستان از ویژگی های پیرنگ در هفت پیکر نظامی است. برخلاف نظامی، داستانهای هشت بهشت روابط علّی و معلولی مستحکمی ندارند و پیرنگ داستانها اغلب طرح یک چیستان و در نهایت رمزگشایی آن است. در طرح داستانهای جامی اصراری برای ایجاد گره نیست. اغلب شخصیتهای محوری این منظومه ها زنان هستند که در این میان، زنان هفت ییکر اغلب بسیار باحیا، بی باک و اندیشمند هستند و در مقابل آن، زنان منظومه هشت بهشت اغلب شهوتران، مکار و خیانتکارند. زنان در منظومه های جامی نیز منفعل و مطیع قدرت مردان (پادشاهان، وزراء، پدر و...) هستند. نظامی به توصیف طبیعت و فضای داستان اهمیت ویژه‌ای داده است در صورتی که امیرخسرو به وصف مکر زنان و خیانت های آنها توجه بیشتری کرده است. منظومه های جامی حد فاصل میان این دو شاعر است و فضاسازی جامی در حوادث داستان، متناسب و در القای مفاهیم مد نظر شاعر بسیار مؤثر است. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| بررسی عناصر داستانی؛ هفت‌پیکر؛ هشت‌بهشت و هفت اورنگ؛ یوسف و زلیخا؛ لیلی و مجنون | ||
| مراجع | ||
|
انوشه، حسن. (1381) «منظومه» در: دانشنامه زبان و ادبیات فارسی، جلد دوم. تهران: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، صص 1279-1282.
بری، مایکل. (1385) تفسیر مایکل بری بر هفت‌پیکر نظامی. ترجمه جلال علوی نیا. تهران: نی.
پاینده، حسین.(1391) گشودن رمان. تهران: نیلوفر.
جامی، عبدالرحمن. (1378) هفت اورنگ جامی. تصحیح اعلیخان افصح زاد. تهران: میراث مکتوب.
دهلوی، امیرخسرو. (1391) هشت بهشت. تصحیح حسن ذوالفقاری و پرویز ارسطو. تهران: چشمه.
دیپل، الیزابت. (1389) پیرنگ. ترجمه مسعود جعفری. تهران: مرکز.
رادفر، ابوالقاسم. (1371) کتابشناسی نظامی گنجوی. تهران: مؤسسۀ مطالعات و تحقیقات فرهنگی.
زرین‌کوب، عبدالحسین. (1372) پیر گنجه در جستجوی ناکجاآباد. تهران: سخن.
سیدحسینی، سیدرضا. (1389) مکتبهای ادبی. تهران: نگاه.
صفا، ذبیحالله. (1368) تاریخ ادبیات ایران، جلد دوم. تهران: فردوسی.
کفافی، محمد عبدالسلام. (1382) ادبیات تطبیقی، ترجمه سیدحسین سیدی. مشهد: به نشر.
محجوب، محمدجعفر. (1393) از هفت‌پیکر تا هشت‌بهشت. تهران: مروارید.
محمودی بختیاری، علیقلی. (1376) هفت نگار در هفت تالار. تهران: عطایی.
مستور، مصطفی. (1379) مبانی داستان کوتاه. تهران: مرکز.
مشهدی، محمدامیر. (1389) «نقد سوررئالیستی هفت‌پیکر». متن پژوهی ادبی، دوره 14، شماره 45، صص 159-184.
میرصادقی، جمال. (1387) عناصر داستان. تهران: سخن.
نظامی، الیاس ابن یوسف. (1376) هفت‌پیکر. تصحیح حسن وحید دستگردی. تهران: قطره.
نظامی، الیاس ابن یوسف. (1387) خسرو و شیرین. تصحیح حسن وحید دستگردی. تهران: قطره.
واعظ زاده، عباس؛ قوام، ابوالقاسم. (1398) «خمسه به مثابه نوع ادبی». نقد ادبی، سال دوازدهم، شماره 45، صص 181-221.
یونسی، ابراهیم. (1365) هنر داستان نویسی. تهران: سهروردی. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 206 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 207 |
||