تعداد نشریات | 23 |
تعداد شمارهها | 368 |
تعداد مقالات | 2,890 |
تعداد مشاهده مقاله | 2,566,215 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 1,821,873 |
بررسی لحن روایت در داراب نامۀ بیغمی؛ با رویکرد به نظریۀ ژرار ژنت (نمونۀ موردی: داستان فیروزشاه در میان پری زادان و جنیان) | ||
پژوهش نامه ادبیات داستانی | ||
مقاله 4، دوره 12، شماره 2 - شماره پیاپی 44، تیر 1402، صفحه 89-112 اصل مقاله (536.14 K) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22126/rp.2021.6622.1376 | ||
نویسندگان | ||
سوسن بیگلری دلویی1؛ رضا اشرف زاده* 2؛ جواد مهربان قزل حصار3 | ||
1دانشجوی دکتری رشته زبان و ادبیات فارسی، واحد مشهد، دانشگاه آزاد اسلامی، مشهد، ایران. | ||
2استاد زبان و ادبیات فارسی، واحد مشهد، دانشگاه آزاد اسلامی، مشهد، ایران. | ||
3استادیار زبان و ادبیات فارسی، واحد مشهد، دانشگاه آزاد اسلامی، مشهد، ایران. | ||
چکیده | ||
ژرار ژنت در عرصۀ روایت شناسی نوآوری هایی داشته که تفکیک دو مقولۀ وجه و لحن از آن جمله بوده است. تأکید بر وجه و لحن یک اثر داستانی، جنبه های جدیدی از آن را هویدا میکند و شاخصه ای برای سنجش کیفیت آثار ادبی بهشمار می رود. در گسترۀ ادب فارسی، آثار روایی منثور بسیاری خلق شدهاند که دارابنامۀ بیغمی یکی از آنها است. نویسنده در اثر خود، با کاربست تکنیکهای متنوع روایی، موفق به خلق اثری برجسته شده است. این ویژگی در داستان فیروزشاه در میان پریزادان و جنیان نمود ویژه تری دارد. بررسی داستان مذکور با استناد به منابع کتابخانه ای و روش توصیفی- تحلیلی و کاربست آراء ژنت نشان می دهد که بیغمی در عرصۀ روایت تنها به ظرفیت های دانای کل بسنده نکرده، با دخالتدادن شخصیتها در فرآیند روایتگری، بر ابعاد عینی و ملموس اثر خود افزوده است. همچنین، برقراری دیالوگهای متعدد به جای توجه به مونولوگ، با استفاده از کانون روایت دوم شخص میسر شده است که آثار مطلوبی در فرآیند ارتباط گیری مخاطب با متن تولیدی داشته است. استفاده از شیوۀ ذهنی در سطحی محدود نشان از آن دارد که شخصیتهای حاضر در داستان، بیش از آنکه درونگرا و منفعل باشند، برونگرا و پویا هستند. در مجموع، لحن روایت در داستان مذکور، ضمن اینکه انسانانگاری شخصیت های داستان را میسر کرده، بستری مناسب برای خوانشهای گوناگون از روایتها فراهم کرده است. | ||
کلیدواژهها | ||
بیغمی؛ دارابنامه؛ ژنت؛ روایت؛ لحن | ||
مراجع | ||
اخوت، احمد. (1371) دستور زبان داستان. اصفهان: فردا.
اسکولز، رابرت. (1383) درآمدی بر ساختارگرایی در ادبیات. ترجمۀ فرزانه طاهری، چاپ دوم. تهران: مرکز.
ایگلتون، تری. (1388) پیش درآمدی بر نظریۀ ادبی. ترجمۀ عباس مخبر، چاپ پنجم. تهران: مرکز.
برتنس، هانس. (1383) مبانی نظریۀ ادبی. ترجمۀ محمدرضا ابوالقاسمی. تهران: ماهی.
بیغمی، مولانا شیخ حاجی محمد. (1341) دارابنامه، 2ج، با مقدمه و تصحیح و تعلیقات ذبیحالله صفا، تهران: بنگاه نشر و ترجمۀ کتاب.
بینیاز، فتح الله. (1387) درآمدی بر داستان نویسی و روایت شناسی، چاپ اول. تهران: افراز.
تولان، مایکل. (1383) روایت شناسی؛ درآمدی زبانشناختی – انتقادی. ترجمۀ فاطمه علوی و فاطمه نعمتی، چاپ اول. تهران: سمت.
دهقانی، عارفه؛ اکبری، منوچهر. (1400) «نقد و بررسی انواع لحن در شاهنامۀ فردوسی»، مجلۀ تفسیر و تحلیل متون زبان و ادبیات فارسی، دورۀ 13، شمارۀ 47، صص 69-45.
رحیمیصادق، خدیجه. (1394) «بررسی وجوه روایتی در دارابنامۀ بیغمی»، نشریۀ ادب و زبان دانشگاه شهید باهنر کرمان، سال 18، شمارۀ 38، صص 183-155.
ژنت، ژرار. (1388) ساختارگرایی و نقد ادبی در ساختارگرایی و مطالعات ادبی. ترجمۀ محمود عبادیان. تهران: پژوهشگاه فرهنگ و هنر اسلامی.
صرفی، محمدرضا؛ رحیمیصادق، خدیجه. (1395) «بررسی نوع روایی دارابنامۀ بیغمی». مجلۀ کاوشنامۀ دانشگاه یزد، سال 17، شمارۀ 32، صص 165-139.
عابدی، داریوش. (1371) پلی به سوی داستاننویسی، چاپ اول. تهران: مدرسه.
فلکی، محمود. (1382) روایت داستان. تهران: بازتاب نگار.
کالر، جاناتان. (1385) نظریۀ ادبی (معرفی بسیار مختصر)، چاپ دوم ترجمۀ فرزانه طاهری. تهران: مرکز.
کنان، شلومیت ریمون. (1387) روایت داستانی: بوطیقای معاصر، چاپ اول. ترجمۀ ابوالفضل حری. تهران: نیلوفر.
لارنس، پراین. (1362) تأملی دیگر در باب داستان. ترجمۀ محسن سلیمانی. تهران: حوزۀ هنری سازمان تبلیغات اسلامی.
لوته، یاکوب. (1386) مقدمهای بر روایت در ادبیات و سینما، چاپ دوم. ترجمۀ امید نیکفرجام. تهران: مینوی خرد.
مستور، مصطفی. (1391) مبانی داستان کوتاه، چاپ ششم. تهران: مرکز.
میرصادقی، جمال. (1380) عناصر داستان، چاپ چهارم. تهران: سخن.
میرصادقی، جمال. (1392) داستانهای خیالی. تهران: سخن.
میرصادقی، جمال؛ میرصادقی، میمنت. (1388) واژه نامۀ هنر داستان نویسی، چاپ دوم. تهران: کتاب مهناز.
نایت، دیمون. (1386) داستان نویسی نوین، چاپ اول. ترجمۀ مهدی فاتحی. تهران: نشر چشمه.
وبستر، مارتین. (1382) نظریه های روایت. ترجمۀ محمدرضا شهبا. تهران: هرمس. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 158 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 878 |