تعداد نشریات | 23 |
تعداد شمارهها | 368 |
تعداد مقالات | 2,890 |
تعداد مشاهده مقاله | 2,566,170 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 1,821,829 |
غزل با ردیف عشق در دیوان صائب تبریزی | ||
پژوهشنامه متون ادبی دورۀ عراقی | ||
مطالب عمومی، دوره 3، شماره 2، تیر 1401، صفحه 123-128 اصل مقاله (898.45 K) | ||
نویسنده | ||
وحید مبارک | ||
استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه رازی، کرمانشاه، ایران | ||
چکیده | ||
چون غزل سخن عاشقانه گفتن است، بهنظر می رسد که هرگاه از قالب غزل سخن به میان آید، عواطف انسانی و بهخصوص عشق، یکی از اصلی ترین موضوعات و اندیشههای مطرحشده در آن باشد که چنین نیز هست. هرچند که واژة عشق ریشه عربی دارد، ولی در قرآن مجید نیامده است و عرفا محبت طرحشده در سخن خدا را (یحبهم و یحبونه) مخصوص به خودشان دانسته و پیدرپی بدان استناد جستهاند. در مربوطدانستن این واژه به «عشقه» هم، پیوند محتوایی حیات گیاه پیچک که به دیگر گیاهان میچسبد و از آنان تا نابود کردنشان، تغذیه میکند با آنچه که عرفا و صوفیه، ریاضت و سختگیری بر نفس اماره تا فروکشیدن نفس نامیدهاند، تناسبی خاص دیده میشود. گویی دوره خراسانی در شعر فارسی، دوره خوشباشی است که در عشقهای مطرحشده در آن و از جمله در دیوان رودکی (دل من ارزنی، عشق تو کوهی/چه سایی ارزنی را زیر کوهی/ گر کند یاریی مرا به عشق آن صنم/ بتواند زدود زین دل غمخواره زنگ)، سخن از زمینیترین و مادیترین عشقها و نیز از عشقهایی که به بقای نسل و دلدادگیهایی ایثارگرانه و پاک و به اصطلاح عذری (لیلی و مجنون)، پرداخته میشود، ولی هرچه از دوره نخست ادب فارسی دور میشویم، به وجوه والاتر عشق؛ یعنی عشقهای معنوی و موهبتی بیشتر برمیخوریم. | ||
کلیدواژهها | ||
غزل؛ صائب؛ دیوان؛ عشق | ||
مراجع | ||
- جامی، عبدالرحمن (1360)، لوایح و لوامع، تهران: منوچهری.
- دیلمی، ابوالحسن (1392)، عطف الاف المالوف علی اللام المعطوف، مترجمان: عیسی نجفی و تورج زینیوند، کرمانشاه: دانشگاه رازی.
- عطار، فریدالدین محمد (1362)، دیوان، چ3، تهران: علمی و فرهنگی.
- نجفی، عیسی و تورج زینیوند (1391)، «بازتاب اندیشههای ابوالحسن دیلمی در آثار برخی از بزرگان تصوف اسلامی»، مطالعات عرفانی، شمارۀ 15: 53-76. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 109 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 101 |