تعداد نشریات | 23 |
تعداد شمارهها | 368 |
تعداد مقالات | 2,890 |
تعداد مشاهده مقاله | 2,566,227 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 1,821,890 |
واکاوی الگوواره های مقاومت فلسطین در خوانش همسان کاریکاتور و شعر (مطالعه موردی: کاریکاتور ناجی العلی و شعر ابراهیم نصرالله) | ||
کاوش نامه ادبیات تطبیقی | ||
مقاله 1، دوره 12، شماره 4 - شماره پیاپی 48، بهمن 1401، صفحه 1-19 اصل مقاله (1.06 M) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22126/jccl.2021.6388.2255 | ||
نویسندگان | ||
اقدس بهزادی پور* 1؛ انسیه خزعلی2؛ عواد کاظم الغزی3؛ علی عباسی4 | ||
1دانشجوی دکتری زبان و ادبیات عربی، دانشکدۀ ادبیات و زبانهای خارجه، دانشگاه الزهراء (س)، تهران، ایران. | ||
2استاد گروه زبان و ادبیات عربی، دانشکدۀ ادبیات و زبانهای خارجه، دانشگاه الزهراء (س)، تهران، ایران | ||
3استاد گروه زبان و ادبیات عربی، دانشکدۀ ادبیات، دانشگاه ذیقار، عراق. | ||
4دانشیار گروه زبان و ادبیات فرانسه، دانشکدۀ ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران | ||
چکیده | ||
مفهوم پایداری، در بستر متن و تصویر، هماره با مسئلۀ فلسطین، بهعنوان چارچوب اصلی ادبیات مقاومت، گره خورده است. این پیوند، نتیجۀ آن است که زبان در خط و شکل نوشتاری خود جنبۀ تصویری و ویژگی بصری دارد. درمقابل، کاریکاتور در اندیشه و مفهوم خود، حامل ویژگی جداییناپذیر زبانی است. وجوه مشترکی که در این دو سبک هنری (کاریکاتور و شعر) همچون نشانههای پنهان استعاره، مجاز، تشبیه و سایر نشانههای لایهای وجود دارد و همچنین تأثیرگذاری غیر قابل انکار این دو گونه در عامه مردم، موجب شد که آثار دو تن از نامآوران این عرصه، یعنی ابراهیم نصرالله و ناجی العلی بررسی و با معیارهای نقدی واحد سنجش و تحلیل شوند. پژوهش حاضر با بهرهگیری از شیوه توصیفی - تحلیلی و با رویکرد تطبیقی نشانه - معناشناسی و الگوهای روایی - مفهومی، درپی شناخت مشترکات و تفاوتهای این دو گونة هنری برآمده است. یافتههای جستار پیش رو در بررسی کاریکاتورها و اشعار با موضوع واحد چنین است که در بخش نشانههای لایهای؛ از قبیل جلوههای جانشینی، استعاری و تشبیهی، همچنین مشترکات همنشینی، ترادف و تضاد و بهرهگیری از مجاز هردو گونه اشتراکات و مشابهتهای فراوان دارند، اما در بررسی روایی - مفهومی؛ تمایزاتی نیز بین دو گونه مشهود است؛ بهگونهای که در اشعار نصرالله، ضمن نمود بردار حرکتی و رنگ، جنبة روایتی غلبه دارد و در کاریکاتورهای ناجی العلی، جنبة مفهومی و نمادین الگوی غالب است و عنصر رنگ در سیاه و سفیدبودن کاریکاتورها تجلّی مییابد. | ||
کلیدواژهها | ||
پایداری؛ نشانهشناسی؛ ناجی العلی؛ ابراهیم نصرالله؛ شعر؛ کاریکاتور | ||
مراجع | ||
آدامز، لوری (1395). روششناسی هنر. ترجمه: علی معصومی. چاپ پنجم. تهران: موسسه فرهنگی و پژوهشی چاپ و نشر هنر.
افضلی، علی؛ ساعدینسب، ولید؛ قاسمی اصل، زینب (1397). کاربست بینامتنیت در ادبیات مقاومت فلسطین (مطالعه موردی: کاریکاتورهای ناجی العلی)، مجلّۀ ادب عربی، 10، 145-159.
برسیم، عدنان (2019). حنظله ناجی العلی، www.mkaleh.com
برکات، وائل (2002). السیمیولوجیا بقراءة رولان بارت. مجلّة جامعة دمشق، 18 (2)، 55-76.
چندلر، دانیل (1394). مبانی نشانهشناسی. ترجمه: مهدی پارسا. چاپ پنجم. تهران: پژوهشکده فرهنگ و هنر اسلامی.
خزعلی، انسیه؛ انصاری، نرگس (1392). تصویرپردازی شعری در شعر عاشورایی فارسی و عربی (تصویر استعاری). پژوهشهای ادبیات تطبیقی، 1، 49-67.
دوسوسور، فردینان (1378). دوره زبانشناسی عمومی. ترجمه: کوروش صفوی. تهران: هرمس.
سجودی، فرزان (1395). نشانهشناسی کاربردی. چاپ چهارم. تهران: علم.
شعیری، حمیدرضا (1399). نشانهشناسی کاریکاتور، ایران کارتون، www.irancartoon.com
صالح، بشری موسی (1994). الصورة الشعریّة. الطّبعة الأولی. دمشق: المرکز الثقافی العربی.
العابودی، فادی عبد المجید (1989). فی الذکرى الثانیة لاستشهاد ناجی العلی دراسة فی کاریکاتیر ناجی العلی. مجد الکروم: روضه الشهید ناجی العلی.
عباس، إحسان (1993). عواصف القلب نماذج من القصیدة القصیرة فی الشعر العربی الحدیث. الأردن: الدستور.
عباسی، علی (1395). نشانه– معناشناسی روایی مکتب پاریس. تهران: دانشگاه شهید بهشتی.
غیاثی شهری، بیبی زهره (1387). نوگرایی در آثار ادبی ابراهیم نصرالله. پایاننامة کارشناسیارشد. استاد راهنما: کبری روشنفکر. دانشگاه تربیت مدرس.
المجالی، حسن مطلب (2003). أثر الفنون فی الشعر العربی الحدیث: السرد والدراما والفن التشکیلی. پایاننامه کارشناسیارشد. استاد راهنما: علی عباس علوان. دانشگاه مؤته.
نشوان، حسین (2007). تداخل الفنون والأجناس فی أعمال إبراهیم نصرالله الإبداعیّة. الأردن: انتشارات الوزارة الثقافیة.
نصرالله، إبراهیم (1980). خیول علی مشارف المدینة. الطّبعة الأولی. بیروت: المؤسسة العربیة للدراسات والنشر.
نصرالله، إبراهیم (2012). قصائد جدیدة للشاعر إبراهیم نصرالله، www.alkhaleej.ae
یاکوبسن، رومن (1386). قطبهای استعاری و مجازی در زبان پریشی، زبانشناسی و نقد ادبی. ترجمه: مریم خوزان و حسین پاینده. ویراست دوم. تهران: نشر نی. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 176 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 204 |