آمار
| تعداد نشریات | 23 |
| تعداد شماره‌ها | 368 |
| تعداد مقالات | 2,890 |
| تعداد مشاهده مقاله | 2,566,188 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 1,821,852 |
سنجش میزان تاب آوری کلان شهر اصفهان در برابر تغییرات اقلیمی با رویکرد نهادگرا | ||
| جغرافیا و پایداری محیط | ||
| مقاله 5، دوره 13، شماره 2 - شماره پیاپی 47، تیر 1402، صفحه 75-93 اصل مقاله (1.25 M) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22126/ges.2023.8276.2580 | ||
| نویسندگان | ||
| سجاد قاسمی1؛ زهره هادیانی* 2؛ محسن حمیدیان پور3 | ||
| 1گروه جغرافیای انسانی، دانشکده جغرافیا و برنامه‌ریزی محیطی، دانشگاه سیستان و بلوچستان، زاهدان، ایران. | ||
| 2گروه جغرافیای انسانی، دانشکده جغرافیا و برنامه‌ریزی محیطی، دانشگاه سیستان و بلوچستان، زاهدان، ایران. | ||
| 3گروه جغرافیای طبیعی، دانشکده جغرافیا و برنامه‌ریزی محیطی، دانشگاه سیستان و بلوچستان، زاهدان، ایران. | ||
| چکیده | ||
| تغییرات اقلیمی و پایداری، پس از دهه 1970 میلادی، تبدیل به بزرگ‌ترین چالش عصر حاضر به‌خصوص در شهرها شده است. یکی از مهم‌ترین راهکارها جهت مقابله با این مسئله، رویکرد تاب‌آوری شهری در پاسخ به تغییرات اقلیمی است که تحت عنوان تاب‌آوری اقلیمی مطرح است. هدف از این پژوهش ارزیابی و سنجش میزان تاب‌آوری نهادی نواحی 15گانه شهر اصفهان در برابر تغییرات اقلیمی با رویکرد نهادگرا است. پژوهش حاضر ازلحاظ هدف کاربردی و ازلحاظ روش توصیفی - تحلیلی می‌باشد. به‌منظور جمع‌آوری اطلاعات و داده‌های موردنیاز از روش کتابخانه‌ای، میدانی و ابزار پرسش‌نامه استفاده‌شده است. برای ارزیابی میزان شاخص‌های تاب‌آوری، سه بعد اصلی بستر نهادی، روابط نهادی و عملکرد نهادی، مورد ارزیابی قرار گرفته است. برای تعیین اهمیت نسبی معیارهای مورد پژوهش از فرایند تحلیل شبکه‌ای ANP)) و جهت تعیین میزان تاب‌آوری مناطق در برابر تغییرات اقلیمی از مدل پرومته و گایا بهره برده شده است. نتایج پژوهش نشان داد مناطق 4، 9، 2 و 3 ازنظر تاب‌آوری در برابر تغییرات اقلیمی از منظر نهادی دارای وضعیت بسیار مطلوب، مناطق 5 و 6 دارای تاب‌آوری زیاد، مناطق 13، 7 و 12 دارای تاب‌آوری متوسط، مناطق 11، 15 و 1، دارای تاب‌آوری ضعیف و مناطق 10، 8 و 14 در رتبه آخر قرار دارند و جزء محروم‌ترین مناطق، ازنظر برخورداری از شاخص‌های تاب‌آوری در برابر تغییرات اقلیمی از منظر نهادی هستند. همچنین این پژوهش نشان داد که شهر اصفهان در معرض تغییرات اقلیمی قرار دارد و باتوجه‌به موقعیت قرارگیری آن در یک منطقه خشک و تغییر اقلیم آن به فراخشک در سال‌های اخیر می‌تواند بر سیستم شهری و ساکنان آن اثرگذار باشد. درنهایت می‌توان بیان داشت که شهر اصفهان در برابر تغییرات اقلیمی یک شهر پایدار نبوده و با ادامه وضع موجود، توان تاب‌آوری در برابر تغییرات اقلیمی را نخواهد داشت. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| پایداری؛ تاب‌آوری نهادی؛ تغییرات اقلیمی؛ شهر اصفهان | ||
| مراجع | ||
|
آمارنامه شهر اصفهان (1395). معاونت برنامه‌ریزی، پژوهش و فناوری اطلاعات شهرداری اصفهان.
اسکندری نوده، محمد؛ قلی پور، یاسر؛ فلاح حیدری، فاطمه؛ احمدپور، ایوب (1398). شناسایی ابعاد تاب‌آوری و تأثیر آن بر پایداری شهری رشت. نشریه جغرافیا و پایداری محیط، 9 (3)، 63-77.
اطلس کلان‌شهر اصفهان (1395). معاونت برنامه‌ریزی، پژوهش و فناوری اطلاعات شهرداری اصفهان.
بارزمان، سپیده؛ فرجی، عبدالله؛ شمسی‌پور، علی‌اکبر (1400). تاب‌آوری شهری با تأکید بر جنبه‌های اقلیمی در شهر ورامین. فصلنامه مسکن و محیط روستا، 40 (148)، 135-174.
رضایی، محمدرضا (1389). تبیین تاب‌آوری اجتماعات شهری به‌منظور کاهش اثرات سوانح طبیعی (زلزله)؛ مطالعه موردی: کلان‌شهر تهران. پایان‌نامه دکتری دانشگاه تربیت‌مدرس.
رضایی، محمدرضا (1392). ارزیابی تاب‌آوری اقتصادی و نهادی جوامع شهری در برابر سوانح طبیعی، مطالعه موردی: زلزله محله‌های شهر تهران. فصلنامه مدیریت بحران، 2 (3)، 27-38.
رفیعیان، مجتبی؛ رضایی، محمدرضا؛ عسگری، علی؛ پرهیزکار، اکبر؛ شایان، سیاوش (1390). تبیین مفهومی تاب‌آوری و شاخص‌سازی آن در مدیریت سوانح اجتماع‌محور (CBDM). برنامه‌ریزی و آمایش فضا (مدرس علوم‌انسانی)، 4(74)، 19-41.
سالنامه آماری شهر اصفهان (1394). معاونت برنامه‌ریزی پژوهش و فناوری اطلاعات شهرداری اصفهان.
سرور، رحیم؛ عشقی، علی؛ علوی، سعید (1394). تحلیل فضایی شاخص‌های توسعه در راستای تحقق امنیت پایدار در مناطق مرزی (موردمطالعه: شهرستان‌های مرزی کلان منطقه آذربایجان). پژوهشنامه جغرافیای انتظامی، 3 (12)، 1-22.
شاکری برزکی، معین (1394). ارزیابی و سنجش پایداری زیست‌محیطی کلان‌شهر اصفهان. پایان‌نامه کارشناسی ارشد محیط‌زیست، دانشگاه صنعتی اصفهان.
شرکت سهامی آب منطقه‌ای استان اصفهان (1395). پروژه تحقیقاتی مدیریت یکپارچه منابع آب زاینده‌رود، اصفهان.
شکری فیروزجاه، پری (1396). تحلیل فضایی میزان تاب‌آوری مناطق شهر بابل در برابر مخاطرات طبیعی. نشریه برنامه‌ریزی توسعه کالبدی، 4 (2)، 27-44.
ضرابی، اصغر، عباسی، شایسته و مشکینی، ابوالفضل (1399)، ارزیابی توسعه پایدار شهری با تأکید بر رویکرد تاب‌آوری در سکونتگاه‌های غیررسمی موردمطالعه سکونتگاه‌های غیررسمی شهر سنندج. نشریه علمی جغرافیا و برنامه‌ریزی، 24 (74)،119-133.
طرح بازنگری طرح تفصیلی شهر اصفهان (1393). معاونت شهرسازی و معماری، شهرداری اصفهان.
فرزاد بهتاش، محمدرضا؛ کی نژاد، محمدعلی؛ پیر بابایی، محمدتقی؛ عسگری، علی (1392). ارزیابی و تحلیل ابعاد و مؤلفه‌های تاب‌آوری کلان‌شهر تبریز. نشریه هنرهای زیبا - معماری و شهرسازی، 18(3)، 33-42.
قلی‌نژاد، مبینا؛ پوراحمد، احمد؛ حاتمی نژاد، حسین؛ صفر راد، طاهر (1400)، تحلیل و ارتقای تاب‌آوری شهرهای ساحلی در برابر مخاطرات ناشی از تغییر اقلیم (مطالعه موردی: شهر بابلسر). فصلنامه پژوهش‌های دانش زمین، 13 (1) 117-134.
منافلویان، ساناز؛ زرآبادی، زهرا سادات؛ بهزاد فر، مصطفی (1398). سنجش عوامل مؤثر بر تاب‌آوری اقلیمی (نمونه موردی: شهر تبریز). فصلنامه نگرش‌های نو در جغرافیای انسانی، 12 (1)، 509-525.
منصوری، رویا (1398). ارزیابی آسیب‌پذیری شهر اصفهان در برابر تغییر اقلیم. پایان‌نامه کارشناسی ارشد محیط‌زیست، دانشگاه صنعتی اصفهان.
نجفزاده، سمانه (1394). تحلیلی بر تاب‌آوری مدیریت شهری در برابر تغییرات آب‌وهوایی (نمونه موردمطالعه: شهر بناب). پایان‌نامه کارشناسی ارشد، گروه جغرافیا، دانشکده ادبیات و علوم‌انسانی دانشگاه تبریز.
نظمفر، حسین؛ علوی، سعیده؛ عشقی، علی (1398). تحلیل فضایی سکونت گاه‌های شهری استان گلستان ازلحاظ شاخص‌های شهر سالم. مجله آمایش جغرافیایی فضا، 8 (30): 213-228.
یزدانی، زهرا (1396). شهرهای تاب‌آور: راه‌حلی برای سازگاری با اثرات تغییر اقلیم. فصلنامه شبکه مطالعات سیاست‌گذاری عمومی، 1(39) 1-4. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 557 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 547 |
||