تعداد نشریات | 23 |
تعداد شمارهها | 368 |
تعداد مقالات | 2,890 |
تعداد مشاهده مقاله | 2,566,186 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 1,821,847 |
سنجش نگرش بهرهبرداران مرتعی در ارتباط با زمینههای آسیبپذیری در راستای مدیریت پایدار مراتع در سه روستای حومه شهرستان نجفآباد | ||
جغرافیا و پایداری محیط | ||
دوره 14، شماره 1 - شماره پیاپی 50، فروردین 1403، صفحه 1-12 اصل مقاله (1.01 M) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22126/ges.2023.8886.2639 | ||
نویسندگان | ||
اسماعیل اسدی1؛ عباس نصیران2؛ حجت الله خدری غریب وند* 1؛ صالح کهیانی3 | ||
1گروه مهندسی طبیعت، دانشکده منابع طبیعی و علوم زمین، دانشگاه شهرکرد، شهرکرد، ایران. | ||
2کارشناسی ارشد علوم و مهندسی مرتع، دانشکده منابع طبیعی و علوم زمین، دانشگاه شهرکرد، شهرکرد، ایران. | ||
3گروه علوم جنگل، دانشکده منابع طبیعی و علوم زمین، دانشگاه شهرکرد، شهرکرد، ایران. | ||
چکیده | ||
آسیبپذیری یکی از مفاهیم اساسی در چارچوب معیشت پایدار است. زمینههای آسیبپذیری بخشی از چارچوب معیشت را تشکیل میدهند که افراد، گروهها و خانوارها کنترل حداقلی بر آنها دارند. زمینههای آسیبپذیری اعم از شوکها، روندها و تغییرپذیریهای فصلی معیشت بهرهبرداران مرتعی و به دنبال آن مدیریت پایدار مراتع را تحتتأثیر قرار میدهند. هدف این تحقیق سنجش معیارهای مرتبط با زمینههای آسیبپذیری معیشت بهرهبرداران مرتعی سه روستای جلالآباد، حاجیآباد و نهضتآباد از بخش مرکزی شهرستان نجفآباد است. از پرسشنامه ساختارمند محقق ساخته در سه بعد شوکها، روندها و تغییرپذیری فصلی هر کدام با 5 گویه در قالب طیف پنجگزینهای لیکرت استفاده شد. نتایج سنجش نگرش بهرهبرداران مرتعی نشان داد حدود 80 درصد پاسخگویان تغییرات زمینههای آسیبپذیری معیشت را زیاد و خیلی زیاد (حدود 19 درصد) ارزیابی کردند. شوکهای «خشکیدگی گیاهان (مرتعی و جنگلی)» و «اقتصادی» با میانگین رتبهای 21/3 و 17/3، روندهای «تورم و گرانی» و «تخریب و تغییر کاربری اراضی» با میانگین رتبهای 92/3 و 80/3 و تغییرپذیریهای فصلی «سرمازدگی و گرمازدگی گیاهان» و «افزایش دما و ذوبشدن سریع برف» به ترتیب با مقادیر میانگین رتبهای 70/3 و 69/3 تأثیر بیشتری بر آسیبپذیری معیشت بهرهبرداران مرتعی داشتند. ازآنجاییکه زمینههای آسیبپذیری متأثر از عوامل متعددی هستند که ممکن است همزمان به وقوع بپیوندند پیشنهاد میشود در مواجهه با زمینههای آسیبپذیری و در راستای پایداری منابع مرتعی مجموعهای از راهبردهای تطبیقی به کار گرفته شوند. علاوه بر این، ازآنجاییکه افراد، خانوارها و جوامع تحتتأثیر زمینههای آسیبپذیری به دلیل توزیع مختلف فضایی در جغرافیای سرزمین، ممکن است مخاطرات و آسیبپذیریهای یکسانی را تجربه نکنند مطالعات آینده میتوانند نحوه سازگاری افراد، گروهها، خانوارها و اجتماعات مختلف در مواجهه با زمینههای آسیبپذیری اعم از مخاطرات محیطی و بلایای طبیعی را مورد بررسی قرار دهند. | ||
کلیدواژهها | ||
زمینههای آسیبپذیری؛ معیشت پایدار؛ راهبردهای تطبیقی؛ شهرستان نجفآباد | ||
مراجع | ||
اصغری سراسکانرود، صالح؛ جلالیان، حمید؛ عزیزپور، فرهاد؛ اصغری سراسکانرود، صیاد (1396). انتخاب استراتژی بهینه معیشت پایدار در مواجه با خشکسالی با استفاده از مدل ترکیبی TOSIS-SWOT (مطالعه موردی: بخش مرکزی شهرستان هشترود). فصلنامه علمی پژوهشی فضای جغرافیایی، 16 (55)، 313-339. http://geographical-space.iau-ahar.ac.ir/article-2219-1-fa.html
اکبری، مهری؛ صیاد وحیده (1400). تحلیل مطالعات تغییر اقلیم در ایران. پژوهشهای جغرافیای طبیعی، 53 (1)، 37-74.
جمعهپور، محمود؛ احمدی، شکوفه (1390). تأثیر گردشگری بر معیشت پایدار روستایی (مطالعه موردی: روستای برغان، شهرستان ساوجبلاغ). نشریه پژوهشهای روستایی، 2(5)، 33-62. doi: 10.22059/JPHGR.2021.301111. 1007528
ریاحی، وحید؛ پاشازاده، اصغر (1392). اثرات اقتصادی و اجتماعی خشکسالی بر نواحی روستایی شهرستان گرمی (مطالعه موردی: دهستان آزادلو). مطالعات برنامهریزی سکونتگاههای انسانی، 8 (25)، 17-37.
شریفی، زینب؛ نوریپور، مهدی؛ کرمی دهکردی، اسماعیل (1396). بررسی وضعیت سرمایههای معیشت و پایداری آنها در خانوارهای روستایی (موردمطالعه: بخش مرکزی شهرستان دنا). علوم ترویج و آموزش کشاورزی ایران، 13(2)، 51-70. dor: 20.1001.1.20081758.1396.13.2.4.4
شهرکی، محمدرضا؛ عابدی سروستانی، احمد، لطفی، عبدالرحیم (1400). آسیب پذیری معیشت روستاییان از تغییر اقلیم، مطالعه موردی:حوزه آبخیز اوغان استان گلستان. نشریه علمی - پژوهشی مهندسی و مدیریت آبخیز، 14 (1)، 89-101. doi: 10.22092/ijwmse.2021.354072.1889
کریمی، کبری؛ کرمی دهکردی، اسماعیل (1394). ارزیابی تأثیر طرحهای مرتعداری بر ستادههای معیشت خانوارهای بهرهبردار روستایی (موردمطالعه: شهرستان ماهنشان). تحقیقات اقتصاد و توسعه کشاورزی ایران، 46(4)، 793-805.doi: 10.22059/IJAEDR.2016.58033. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 264 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 238 |