آمار
| تعداد نشریات | 23 |
| تعداد شماره‌ها | 368 |
| تعداد مقالات | 2,890 |
| تعداد مشاهده مقاله | 2,566,182 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 1,821,838 |
بررسی حروف اضافه مکانی زبان فارسی با رویکرد زبان‌شناسی شناختی (مطالعه موردی «بین») | ||
| مطالعات زبان‌ها و گویش‌های غرب ایران | ||
| دوره 11، شماره 3 - شماره پیاپی 42، مهر 1402، صفحه 23-41 اصل مقاله (1.03 M) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22126/jlw.2023.8661.1677 | ||
| نویسندگان | ||
| محمدرضا پهلوان‌نژاد* 1؛ زهرا حسن‌پوران2 | ||
| 1دانشیار، گروه زبان‌شناسی، دانشکده ادبیات و علوم‌انسانی، دانشگاه فردوسی، مشهد، ایران. | ||
| 2دانشجوی دکتری زبان‌شناسی، گروه زبان‌شناسی، دانشکده ادبیات و علوم‌انسانی، دانشگاه فردوسی، مشهد، ایران. | ||
| چکیده | ||
| حروف اضافه مکانی، از مهم‌ترین و پرکاربردترین کلمات نقش‌نمای هر زبانی هستند که نقش مهمی در بازنمایی مفاهیم ذهنی انسان در زبان دارند. اساساً حروف اضافة مکانی از نخستین کلمات نقش‌نمایی هستند که کودکان در روند فراگیری زبان اوّل دست به تولید آن می‌زنند و این خود از مهم‌ترین دلایل لزوم بررسی شناختی این حروف است. هدف از پژوهش پیش رو، بررسی چندمعنایی حرف اضافه مکانی «بین» در زبان فارسی است. برای تبیین این چندمعنایی، از اصول مکتب زبان‌شناسی شناختی و دو نظریه چندمعنایی اصولی تایلر و ایوانز (2001) و طرح‌واره‌های تصوری جانسون (1987) استفاده شده است. داده‌های پژوهش، از نسخه دوم پیکره همشهری و دو فرهنگ دهخدا (1377) و معین (1386) گردآوری شده‌اند. نتایج پژوهش نشان‌دهنده این مطلب است که شبکة معنایی حرف اضافة «بین» دارای یک معنی پیش‌نمونة مکانی و چهار معنای حاشیه‌ای است. معنای پیش‌نمونه‌ای این حرف اضافه، مبین فضای میان دو چیز است و سایر معانی، به شکل شعاع‌هایی در اطراف آن قرار گرفته و از آن بسط یافته‌اند. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| حروف اضافة مکانی؛ چندمعنایی؛ زبان‌شناسی شناختی؛ معنی‌شناسی؛ طرح‌واره‌های تصوری | ||
| مراجع | ||
|
ایلکا، شهلا (1394). بررسی حروف اضافه مکانی در نوشتار فارسی‌آموزان خارجی از منظر رویکرد شناختی. پایان‌نامه کارشناسی‌ارشد رشته زبان‌شناسی، دانشگاه سمنان.
بابایی فلاح، سارا (1398). چندمعنایی حروف اضافه در چهارچوب معنی‌شناسی شناختی و شیوۀ آموزش آن‌ها به فراگیران زبان فارسی به عنوان زبان بیگانه. پایان‌نامه کارشناسی‌ارشد رشته زبان‌شناسی، دانشگاه شهید بهشتی.
خانزاده، معصومه (1392). بررسی چندمعنایی برخی حروف اضافه‌ی مکانی در زبان فارسی با رویکرد معنی‌شناسی شناختی. پایان‌نامه کارشناسی‌ارشد رشته زبان‌شناسی، دانشگاه سمنان.
راسخ‌مهند، محمّد (1390). درآمدی بر زبان‌شناسی شناختی: نظریه‌ها و مفاهیم. چاپ دوم. تهران: سمت.
راسخ‌مهند، محمّد؛ رنجبر ضرابی، نفیسه (1392). بررسی شبکه معنایی حروف اضافه «در» و «سر». پژوهش‌های زبان‌شناسی تطبیقی، 3(5)، 95-112.
رضویان، حسین؛ خانزاده، معصومه (1393). چندمعنایی حرف اضافۀ «به» در زبان فارسی با رویکرد معنی‌شناسی شناختی. مطالعات زبان‌ها و گویش‌های غرب ایران، 2(7)، 57-79.
زاهدی، کیوان؛ محمّدی‌زیارتی، عاطفه (1390). شبکة معنایی حرف اضافة فارسی «از» در چهارچوب معنی‌شناسی شناختی. تازه‌های علوم شناختی، 13(1)، 67-80.
سراجیان اردستانی، مهدخت (1389). بررسی چندمعنایی حرف اضافة «از» در قالب نظریة معنی‌شناسی شناختی. پازند، (23)، 45-63.
دهخدا، علی‌اکبر (1377). لغت‌نامه. تهران: روزنه.
گلفام، ارسلان؛ یوسفی‌راد، فاطمه. (1385). بررسی حروف اضافه مکانی در چارچوب شناختی: مطالعه موردی حرف اضافه «در/توی». زبان و زبان‌شناسی، 2(3)، 33-46.
مختاری، شهره؛ رضایی، حدائق (1392). بررسی شناختی شبکۀ معنایی حرف اضافۀ «با» در زبان فارسی. زبان‌شناسی و گویش‌های خراسان، 5(9)، 73-94. https://doi.org/10.22067/lj.v5i9.37338
معین، محمّد. (1386). فرهنگ معین. 2 ج. تهران: ادنا کتاب راه نو.
یوسفی‌راد، فاطمه (1387). بررسی حروف اضافۀ زبان فارسی در چارچوب معناشناسی شناختی با نگاه ویژه به حروف اضافۀ مکانی. پایان‌نامه دکتری تخصصی رشتة زبان‌شناسی، دانشگاه تربیت مدرس، تهران. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 210 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 257 |
||