آمار
| تعداد نشریات | 23 |
| تعداد شماره‌ها | 368 |
| تعداد مقالات | 2,890 |
| تعداد مشاهده مقاله | 2,566,182 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 1,821,838 |
کاربرد ضمیر فاعلی در گونه فارسی گفتاری و نوشتاری معیار؛ مقایسه‌ای پیکره‌بنیاد | ||
| مطالعات زبان‌ها و گویش‌های غرب ایران | ||
| دوره 11، شماره 3 - شماره پیاپی 42، مهر 1402، صفحه 87-109 اصل مقاله (1.19 M) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22126/jlw.2023.8876.1689 | ||
| نویسندگان | ||
| مریم رمضانخانی1؛ بهزاد رهبر* 2 | ||
| 1دانشجوی دکتری زبانشناسی، گروه زبانشناسی، دانشکده ادبیات فارسی و زبان‌های خارجی، دانشگاه علامه طباطبایی، تهران، ایران. | ||
| 2استادیار زبانشناسی، گروه زبانشناسی، دانشکده ادبیات فارسی و زبان‌های خارجی، دانشگاه علامه طباطبایی، تهران، ایران. | ||
| چکیده | ||
| فارسی، زبانی ضمیرانداز است و حذف ضمیر در نقش فاعل را مجاز می‌شمارد. در این پژوهش کاربرد ضمیر فاعلی در دو گونة فارسی گفتاری و نوشتاری معیار با هم مقایسه شده است. داده‌های گفتار طبیعی فارسی از پیکرة گفتاری هم‌بام، مصاحبه‌های تاریخ شفاهی (هاروارد و آرته‌باکس) و مذاکرات مجلس شورای اسلامی (دورة هشتم)، و داده‌های نوشتاری از پیکرة وابستگی نحوی برگرفته شده است. با استفاده از روش‌های پیکره‌بنیاد، کاربرد ضمیر فاعلی در گفتار و نوشتار فارسی بررسی شد و نتایج به‌دست‌آمده از مقایسة آن‌ها نشان داد که به‌طورکلی میزان کاربرد ضمیر در این دو گونه اختلاف درخور توجهی با هم ندارد؛ اما در جمله‌های فاعل‌آغازیِ گونة گفتاری بیش از نیمی از ضمایر در نقش فاعل آمده که در گونة نوشتاری این تعداد برابر با یک‌سوم کل ضمیرها است. این امر نشان‌دهندة آن است که گویشور هنگام صحبت‌کردن در اکثر موارد از ضمیر فاعلی برای تأکید استفاده می‌کند. همچنین ضمیرهای اوّل‌شخص در هر دو گونه بیشتر از سایر ضمیرها به کار برده شده است که رابطة مستقیم بین میزان ظهور ضمیر فاعلی و مؤکدبودن آن را تأیید می‌کند. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| ضمیر فاعلی؛ فارسی گفتاری معیار؛ فارسی نوشتاری معیار؛ گونه زبانی؛ فاعل | ||
| مراجع | ||
|
باطنی، محمّدرضا (1348). توصیف ساختمان دستوری زبان فارسی. تهران: امیرکبیر.
باطنی، محمّدرضا (1355). چهار گفتار درباره زبان. تهران: آگاه.
باطنی، محمّدرضا (1370). مسائل زبانشناسی نوین. چاپ سوم. تهران: آگاه.
حق‌شناس، علی‌محمّد (1372). در جستجوی زبان علم. زیر نظر علی کافی، مجموعه‌مقالات سمینار زبان فارسی و زبان علم، (صص 126-140). تهران: مرکز نشر دانشگاهی.
دبیرمقدم، محمّد (1392). رده‌شناسی زبان‌های ایرانی. تهران: سمت.
دبیرمقدم، محمّد (1393). زبانشناسی نظری. تهران: سمت.
راسخ‌مهند، محمّد (1382). قلب نحوی در زبان فارسی. رسالة دکتری زبانشناسی، دانشگاه علامه طباطبایی.
راسخ‌مهند، محمّد (1385). شیوه نشان‌دادن فاعل ومفعول در زبان فارسی. مجله زبانشناسی، 21(1-2)، 85-96.
راسخ‌مهند، محمّد (1387). ضمایر تکراری در زبان فارسی. دستور (نامه فرهنگستان)، 10(4)، 183-189.
سارلی، ناصرقلی (1399). زبان فارسی معیار. تهران: نشر هرمس.
صادقی، علی‌اشرف (1375). زبان معیار. زیر نظر نصرالله پورجوادی، درباره زبان فارسی، (29-40). تهران: مرکز نشر دانشگاهی.
طباطبایی، علاءالدین (1395). فرهنگ توصیفی دستور زبان فارسی. تهران: فرهنگ معاصر.
طبیب‌زاده، امید (1398). مبانی و دستور خط فارسی شکسته: بر مبنای صد سال آثار داستانی و نمایشی (1298-1397). تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
غلامعلی‌زاده، خسرو (1374). ساخت زبان فارسی. تهران: احیاء کتاب.
فرشیدورد، خسرو (1380). لغت‌سازی و وضع ترجمه اصطلاحات علمی و فنی. تهران: حوزه هنری.
فرشیدورد، خسرو (1363). درباره ادبیات و نقد ادبی. 2 ج. تهران: امیرکبیر.
لازار، ژیلبر (1384). دستور زبان فارسی معاصر. مترجم: مهستی بحرینی. تهران: هرمس.
ماهوتیان، شهرزاد (1378). دستور زبان فارسی از دیدگاه رده‌شناسی. مترجم: مهدی سمائی. تهران: نشر مرکز.
مدرسی، یحیی (1391). درآمدی بر جامعه‌شناسی زبان. چاپ سوم. تهران: مؤسسه مطالعات و تحقیقات فرهنگی.
ناتل خانلری، پرویز (1362). زبانشناسی و زبان فارسی. تهران: توس. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 208 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 246 |
||