آمار
| تعداد نشریات | 23 |
| تعداد شماره‌ها | 368 |
| تعداد مقالات | 2,890 |
| تعداد مشاهده مقاله | 2,566,188 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 1,821,854 |
پیشگامان داستاننویسی زنانه در ادبیات فارسی و عربی (با تأکید بر داستان‌نویسان زن در قرن نوزدهم) | ||
| کاوش نامه ادبیات تطبیقی | ||
| مقاله 6، دوره 13، شماره 3 - شماره پیاپی 51، مهر 1402، صفحه 127-152 اصل مقاله (737.9 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22126/jccl.2022.7365.2349 | ||
| نویسندگان | ||
| حسین محمدیان* 1؛ سید علی سراج2 | ||
| 1استادیار دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه نیشابور، نیشابور، ایران | ||
| 2دانشیار گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه نیشابور، نیشابور، ایران. | ||
| چکیده | ||
| نویسندگان زن در ایران و کشورهای عربی توانسته‌اند موقعیت خود را در نوشتن آثار داستانی ابراز کنند و مورد استقبال مخاطبان قرار گیرند. داستان‌نویسان زن تأکید داشته‌اند که زنان معنیای خاص از تجربه زنانه را به خواننده نشان میدهند، که ادبیات مردانه قادر به توصیف و بیان آن نیست؛ از این‌رو کوشیدند آثاری بنویسند که مستقیماً مربوط به تجربه های زنان باشد. در پژوهش حاضر، بر پایۀ مکتب ادبیات تطبیقی آمریکایی، زمینه های شکل گیری و تحول جریان زنانه نویسی در ادبیات داستانی این دو سرزمین بررسی شده است. یافتههای پژوهش بیانگر آن است که دورۀ اول داستاننویسی زنانه در ادبیات فارسی و عربی، بیانگر بی‌عدالتی‌ها و رنج و محرومیت زنان است. دورۀ دوم، دوره بازیابی هویت زنان است و مسأله حق انتخاب، آزادی زن و تمایز بخشیدن به هویت زنانه مطرح است. آزادی زن، خروج از انفعال، ارتقای نقش‌پذیری زن از محیط خانه به سطوح مختلف جامعه اعم از سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی و انتخاب قهرمان داستان از بین زنان، از مهم‌ترین ویژگی‌های آثار داستانی زنان در دورۀ سوم زنانه‌نویسی در ادبیات فارسی و عربی است. تلاش نویسندگان زن برای نمایش روایتی زنانه و بازنمودِ هویت زنان به شیوههای گوناگون در سطوح مختلف متن؛ ازجمله کاربرد واژگان، شخصیت پردازی، انتخاب قهرمان و روایتگرِ زن ارائه شده است. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| ادبیات داستانی؛ جنسیت؛ زنان داستاننویس فارسی و عربی؛ روایت زنانه | ||
| مراجع | ||
|
احمدی، فائزه (1390). پرستوها در راه‌اند: بررسی نخستین گرایش‌های زنانه در ادبیات فارسی و عربی. شهریار: فائزه احمدی.
بدر معبدی، محمد (1998). ادب النساء فی العصر الجاهلیة و الاسلام (القسم الاول، النثر). مطبعة مکتبة الآداب: المطبعة النموذجیة.
برتنس، یوهانس ویلم (1387). مبانی نظریه ادبی. ترجمه محمد رضا ابوالقاسمی. تهران: ماهی.
برسلر، چارلز (1386). درآمدی بر نظریهها و روشهای نقد ادبی. ترجمه مصطفی عابدینیفرد. تهران: نشر نیلوفر.
پارسی، شهرزاد (1379). زنان پیشگام در رماننویسی عربی. مجله حقوق زنان، شماره 14، 32- 33.
پاینده، حسین (1382). گفتمان نقد. چاپ اول، تهران: روزگار.
پرستش، شهرام؛ ساسانی خواه، فائزه (1389). بازنمایی جنسیت در گفتمان رمان (1375- 1384). زن در فرهنگ و هنر، دوره 1، شماره 4، 55- 74.
توکلی، نیره (1382). فرهنگ و هویت جنسیتی با نگاهی بر ادبیات ایران. مجله نامه انسانشناسی، دوره اول. شماره سوم. 31-70.
جنتی‌فر، محمد؛ بشیری، اکبر (1391). نگاهی به ادبیات زنانه با تکیه بر رمان الأرض و سووشون. مجله پژوهشهای نقد و ترجمه زبان و ادبیات عربی، سال 1، شماره 3، 127-146، https://doi.org/10.22054/rctall.2012.6981 .
حسینی، مریم (1387). ریشههای زنستیزی در ادبیات کلاسیک فارسی. چ 1، تهران: چشمه.
حمود، ماجده (2002). الخطاب القصص النسوی. بیروت: دار الفکر المعاصر.
دودین، رفقه محمد (2008). خطاب الروایه النسویه العربیه المعاصره. عمان: أمانه عمان الکبری.
رادفر، ابوالقاسم (1378). نگاهی گذرا بر فعالیتهای بانوان داستاننویس در دو دهه اخیر. ادبیات داستانی، شماره 51، پاییز و تابستان، 40 – 49.
زیدان، جرجی (1996). تاریخ آداب اللّغة العربیّة. ج 3، ط 1، بیروت: دارالفکر.
سلدن، رامان؛ ویدیسون، پیتر (1377). راهنمای نظریه ادبی معاصر. ترجمه عباس مخبر. تهران: طرح نو.
شعبان، بثینه (1999). 100 عام من الروایة النسائیة العربیة- 1999. بیروت: دارالفکر.
شیرخانی، محمدرضا؛ آهیخته، فرشته؛ آهیخته، طاهره (1395). بررسی جایگاه اجتماعی زن در میان متون ادبی ایران باستان و اعراب جاهلی. کاوش‌نامه ادبیات تطبیقی، سال ششم، شماره 22، 89- 114.
صادقیگیوی، فاطمه (1383). قدرت و اخلاق جنسی در ایران از قرن سوم پیش از اسلام تا قرن چهارم هجری. رساله دوره دکتری رشته علوم سیاسی. تهران: دانشگاه تربیت مدرس.
عابدی، کامیار (1380). به‌رغم پنجرههای بسته: شعر معاصر زنان. تهران: کتاب نادر.
عبود، عبده و الآخرون (1420). الأدب المقارن مدخلات نظریة و نصوص و دراسات تطبیقیة. دمشق: مطبعة قمحة إخوان.
عثمان، عبدالفتاح (1989). شعر المرءة فی العصر العباسی. دار غریب للطباعه و النشر.
عصفور، جابر (1998). المرأة ونشأة الروایة العربیة. نشریة العربی، الکویت، العدد 477.
علی حسینی، علی؛ قائمی، فهیمه؛ ابراهیمی، علی(1396). بررسی روش مقایسهای در مطالعات فلسفی ـ سیاسی. فصلنامه مطالعات معرفتی در دانشگاه اسلامی، دوره 21، شماره 70، 105 - 126.
علیخانی، یوسف (1380). نسل سوم داستاننویسی امروز. چاپ اول، تهران: مرکز.
غذامی، عبدالله (1387). زن و زبان. ترجمه هدی عوده تبار، تهران: گام نو.
غفاری هشجین، زاهد؛ بیگی نیا، عبدالرضا؛ تصمیم قطعی، اکرم (1389). عوامل مؤثر بر مشارکت سیاسی دانشجویان علوم سیاسی و فنی دانشگاه تهران. دانش سیاسی، سال ششم، شماره دوم، 240-۲۰۷، 10.30497/PK.2011.14.
فتوحی، محمود (1391). سبکشناسی. چاپ اول، تهران: سخن.
کفافی، محمد (1972). فی الادبالمقارن. بیروت: دارالشروق.
گرت، استفانی (1382). جامعهشناسی جنسیت. ترجمه کتایون بقایی. تهران: مرکز.
لیتل، دانیل (1385). تبیین در علوم اجتماعی: درآمدی به فلسفه علم‌الاجتماع. ترجمه عبدالکریم سروش. تهران: صراط.
مایلز، رزالیند (1380). زنان و رمان. ترجمه علی آذرنگ. تهران: مطالعات زنان.
مشتاوی، فاطمه (2008). الذوق الجمالی فی الادب النسوی. الجمهوریة الجزائریة: جامعة یحیی فارس.
میرعابدینی، حسن (1386). صد سال داستاننویسی در ایران. چاپ چهارم، دوره چهار جلدی، تهران: چشمه.
میرعابدینی، حسن (1383). راه‌های رفته و دستاوردها؛ داستاننویسی زنان. نشریه زنان، سال سیزدهم، شماره صد و پانزدهم، 60-66.
نیازی، شهریار؛ آقاجانی، سمیه؛ ملایری، یدالله (1390). بازتاب رنجهای زن عرب در رمانهای هیفاء بیطار. زن در فرهنگ و هنر، دوره 3، شماره 2، 119-131.
ولیزاده، وحید (1387). جنسیت در آثار رماننویسان زن ایرانی. فصلنامه نقد ادبی، سال اول، شماره اول، صص 191- 224، 20.1001.1.20080360.1387.1.1.1.7.
وولف، ویرجینیا و دیگران (1385). سلسله پژوهشهای نظری درباره مسائل زنان. گزینش و ترجمه از منیژه نجم عراقی و دیگران. تهران: چشمه.
یاحقی، جعفر (1375). چون سبوی تشنه. تهران: جام.
یثربی، چیستا (1378). در جستجوی تصویر گم شده: ادبیات زنانه و تحولات داستان کوتاه در ایران. جنس دوم(مجموعه مقالات)، ج 5، زمستان، تهران: توسعه. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 133 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 198 |
||