آمار
| تعداد نشریات | 23 |
| تعداد شماره‌ها | 368 |
| تعداد مقالات | 2,890 |
| تعداد مشاهده مقاله | 2,566,218 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 1,821,876 |
بررسی درونمایههای اجتماعی- فرهنگی در داستان‌های کوتاه جنگ/دفاع مقدس | ||
| پژوهش نامه ادبیات داستانی | ||
| دوره 12، شماره 3 - شماره پیاپی 45، مهر 1402، صفحه 83-106 اصل مقاله (780.68 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22126/rp.2021.6422.1338 | ||
| نویسنده | ||
| محمود رنجبر* | ||
| دانشیار گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه گیلان، رشت، ایران. | ||
| چکیده | ||
| جامعه‌شناسی ادبیّات ازرویکردهای بین رشته ای است که به بررسی آثار ادبی از منظر آرای جامعه‌شناسی می‌پردازد. در این رویکرد آثار ادبی ازجمله اسنادی استکه میتواند برای بازکاوی پدیده‌های تأثیرگذار اجتماعی و فرهنگی مورد بررسی قرار گیرد. در پژوهش حاضر مجموعة نخست داستان‌های یوسف شامل 22 داستان برگزیدة مسابقه ملّی داستان‌نویسی دفاع مقدّس/ جنگ (1385) از منظر جامعه‌شناسی ادبیّات بررسی شده است. هدف از این پژوهش، کاوش در مسائل اجتماعی و ردیابی تغییرات اجتماعی، فرهنگی در دو دهة بسیار مهم از نظر تحوّلات سیاسی پس از جنگ بوده است. نتایج نشان میدهد 68 درصد از داستان‌های بررسی‌شده بازتاب‌دهنده واقعیّتهای جامعه هم‌عصر خود هستند. نویسندگان جوان با درک شرایط دهه اول انقلاب اسلامی با تغییر شرایط در دو دهه پس از جنگ (1387) ضمن انتقاد از پیامدهای نابهنجار توسعه اقتصادی، سیاسی بر رویکرد تبیین معارف دفاع مقدّس/ جنگ، تأکید کردهاند. مهم‌ترین چشمانداز در داستان‌های بررسی شده، به حاشیه راندن محرومیت‌های خاطره‌انگیز (حرمان نوستالژیک) دهه نخست جنگ و برجسته‌شدن گفتمان انتقادی و مفاهیم هویّت‌بخش شامل تبیین ارزش‌های اجتماعی و معنوی به‌عنوان موضوعی وحدت‌بخش بوده است. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| جامعه‌شناسی ادبیّات؛ درونمایه؛ داستانهایکوتاه یوسف؛ دهه دوم انقلاب اسلامی | ||
| مراجع | ||
|
اخوان مفرد، حمیدرضا. (1385) ایدئولوژی، مفهوم و کارکردهای آن. مجموعه مقالات کنگره بین‌المللی تبیین انقلاب اسلامی، تهران: نشر عروج.
اسکارپیت، روبرو. (1374) جامعه‌شناسی ادبیّات. ترجمة مرتضی کتبی. تهران: سمت.
اک‍ب‍ری ش‍ل‍دره‌ای، فریدون. (1382) درآم‍دی بر ادبیّات داستانی پس از پیروزی انقلاب اسلامی ایران. تهران: م‍رک‍ز اس‍ن‍اد انقلاب اسلامی.
باختین، میخاییل. (1380) «سخن در زندگی و سخن در شعر» در سودای مکالمه، خنده، آزادی، ترجمة محمدجعفر پوینده. تهران: نشر چشمه.
پیروز، غلامرضا. (1383) درونمایههای داستان‌های معاصر فارسی از سال 1300 تا 1357 ه.ش. پایان‌نامه (کارشناسی ارشد). استاد راهنما کاووس حسنلی. منصور رستگارفسایی. شیراز: دانشگاه شیراز.
دادفر، مژگان. (1381) «مبانی انسان‌شناسی ادبیّات انقلاب». فصلنامه پژوهشی اندیشه انقلاب اسلامی، سال اوّل، شماره سوم، پاییز 1381، صص 122-111.
دوئرتی، جیمز؛ فالتز گراف، رابرت. (1376) نظریههای متعارض در روابط بین‌الملل. ترجمة علیرضا طیب و وحید بزرگی. تهران: نشر قدس.
شیروانلو، فیروز . (1335) گستره و محدوده جامعه‌شناسی هنر و ادبیّات. تهران: توس.
داد، سیما. (1387) فرهنگ اصطلاحات ادبی. تهران: مروارید.
زوّاریان، زهرا. (1370) تصویر زن در ده سال داستان‌نویسی انقلاب اسلامی. تهران. حوزه هنری سازمان تبلیغات اسلامی.
سلیمانیخواه، لیلا. (1377) بررسی تحوّل مضامین در داستان‌های کوتاه (از پیروزی انقلاب اسلامی تا پایان دفاع مقدّس). پایان‌نامه (کارشناسی ارشد). استاد راهنما حسینعلی قبادی. تهران: دانشگاه تربیت مدرس.
سمتی، هادی. (1385) «انقلاب اسلامی و تجدیدنظر در تئوری انقلاب». مجموعه مقالات کنگره بین‌المللی تبیین انقلاب اسلامی. تهران: عروج.
عاملی، محمد؛ حاضری، علی‌محمد. (1386) «چرخش فرهنگی در قلمرو مطالعات انقلاب‌های اجتماعی با تأکید بر انقلاب اسلامی». نامه علوم اجتماعی، شماره 32، زمستان، صص 17-1.
عبدالحسینی، سهیلا. (1387) تأملی بر هویّت قلم. کتاب دوازدهم. مجموعه مقالات دوازدهمین جشنواره کتاب سال دفاع مقدّس. به اهتمام سیدمحمد میرکاظمی. تهران: بنیاد حفظ آثار و ارزش‌های دفاع مقدّس. ص 214-183.
فاضل، سید ابوتراب. (1378) «ریشهیابی مهم‌ترین چالش‌های انقلاب اسلامی در دهة سوم». پژوهشنامه متین. فصلنامه علمی، پژوهشی پژوهشکده امام خمینی و انقلاب اسلامی، سال اوّل، شماره 4-3، تابستان و پاییز.
فوزی، یحیی. (1384) تحوّلات سیاسی، اجتماعی بعد از انقلاب اسلامی (2 جلد). تهران: عروج.
قبادی، حسینعلی. (1383) «تحلیل درونمایههای سووشون از نظر مکتب‌های ادبی و گفتمان‌های اجتماعی». دو فصلنامه پژوهش زبان و ادبیّات فارسی، دوره جدید، شماره سوم، پاییز و زمستان، صص 54-41.
کوثری، مسعود. (1385) «بررسی جامعه‌شناختی داستان‌های کوتاه جنگ» www.sajed.ir آخرین بازنگری در پایگاه: 23/3/1400.
لوکاچ، جورج. (1388) جامعه‌شناسی رمان، ترجمة محمدجعفر پوینده. تهران: نشر ماهی.
مارتین، والاس .(1382) نظریههای روایت، ترجمة محمد شهبا. تهران: هرمس.
یاحقی، محمدجعفر. (1374) چون سبوی تشنه. مشهد: جم.
یوسفی، لیلا؛ طاهری، قدرت‌الله. (1383) «بررسی درونمایههای سیاسی، اجتماعی و فرهنگی مجموعه داستانی شهری چون بهشت». پژوهش زبان و ادبیات فارسی، شماره 2.
یوسف. (1385) مجموعه داستان‌های برگزیده اوّلین مسابقه ملّی داستان کوتاه ایران. تهران: صریر. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 151 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 208 |
||