آمار
| تعداد نشریات | 23 |
| تعداد شماره‌ها | 368 |
| تعداد مقالات | 2,890 |
| تعداد مشاهده مقاله | 2,566,244 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 1,821,901 |
بررسی تطبیقی جلوۀ معشوق در منظومه‌های عاشقانۀ ناظر و منظور و مهر و مشتری | ||
| پژوهشنامه متون ادبی دورۀ عراقی | ||
| دوره 4، شماره 1، فروردین 1402، صفحه 11-26 اصل مقاله (1006.2 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22126/ltip.2023.2687 | ||
| نویسندگان | ||
| حیدرعلی دهمرده* 1؛ مژگان بهاری2 | ||
| 1دانشیار زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه زابل، زابل، ایران | ||
| 2دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد زاهدان، زاهدان، ایران. | ||
| چکیده | ||
| اشعار عاشقانه بر سه پایۀ اصلی عشق، عاشق و معشوق استوار هستند و در این بین، معشوق، اصلی‌ترین شخصیت شعر عاشقانه است. به گونه‌ای که حضور پررنگ او را در همۀ دوره‌های شعر فارسی می‌توان مشاهده کرد. وحشی بافقی (ف991ه.ق) و عصار تبریزی (ف792ه.ق)، از برجسته‌ترین شاعران ادب غنایی به‌شمار می‌روند که تا حدودی سیمای معشوق در اشعارشان به شیوه‌ای متفاوت با معشوق در سایر دوره‌های شعر فارسی ترسیم شده است. در این جستار با به‌کارگیری شیوۀ توصیفی‌ـ‌تحلیلی، جلوۀ معشوق در منظومه‌های عاشقانۀ ناظر و منظور و مهر و مشتری به‌صورت تطبیقی در پنج بخش: تأکید بر جنسیّت معشوق، القاب و نام‌ها، وصفِ زیبایی‌های ظاهری، خصوصیّات رفتاری و انواع صُورِ خیال، تجزیه و تحلیل شده است. نتیجۀ جستار حاکی از آن است که در شعر هر دو شاعر، هم به خصوصیات ظاهری و هم خصوصیات رفتاری معشوق توجه کامل شده است و آشکارترین تفاوت آن با ادوار قبل و بعد، بی‌پروا بودن شاعر در وصفِ معشوق مذکر، نوع مواجهۀ عاشق با برخی خصوصیات رفتاریِ معشوق و همچنین بازتاب مکتب واسوخت در اشعار آن‌هاست. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| جلوۀ معشوق؛ ناظر و منظور؛ مهر و مشتری | ||
| مراجع | ||
|
_ افراسیاب‌پور، علی (1380)، زیبایی‌پرستی در عرفان اسلامی، تهران: طهوری.
_ انوشه، حسن (1381)، فرهنگ‌نامۀ ادبی فارسی، چاپ دوم، تهران: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی.
_ برزگر خالقی، محمدرضا (1384)، عشق، عاشق و معشوق در غزلیّات جمال‌الدّین عبدالرّزاق اصفهانی، مجلۀ دانشکدۀ ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تهران، دورۀ 56، شمارۀ 2، 139-152.
_پورنامداریان، تقی (1380)، در سایۀ آفتاب، تهران: سخن.
_ ----------- (1382)، گمشدۀ لب دریا، تهران: سخن.
_ خرّمشاهی، بهاءالدین (1387)، حافظ‌نامه، بخش اول، چاپ شانزدهم، تهران: علمی و فرهنگی.
_ خزانه دارلو، محمدعلی (1375)، منظومه‌های فارسی، چاپ اول، تهران: علمی و فرهنگی.
_ دهمرده، حیدرعلی (1392)، «غزل زاییدۀ عشق و عشق زاییدۀ جمال»، پژوهشنامۀ ادب غنایی دانشگاه سیستان و بلوچستان، سال یازدهم، شمارۀ 20، بهار و تابستان، 83-102.
_ ستاری، جلال (1373)، سیمای زن در فرهنگ ایران، چاپ سوم، تهران: مرکز.
_ سعدی، مشرف‌الدین مصلح بن عبدالله (1386)، غزلیات سعدی، تصحیح غلامحسین یوسفی، تهران: سخن.
_ شفیعی‌کدکنی، محمدرضا (1378)، صور خیال در شعر فارسی، تهران: آگاه
_ -----------------(1386)، ادوار شعر فارسی، تهران: انتشارات سخن.
_ شفیعیون، سعید (1389)، سراپا، یکی از انواع غریب فارسی، مجلۀ جستارهای ادبی، شمارۀ 170، زمستان، 147-174.
_ شمیسا، سیروس (1381)، شاهدبازی در ادبیات فارسی، تهران: فردوسی.
_ ----------- (1383)، سبک‌شناسی شعر فارسی، تهران: جامی.
_ صفا، ذبیح‌الله (1364)، تاریخ ادبیات در ایران، ج پنجم، تهران: فردوسی.
_ صرفی، محمدرضا؛ عشقی، جعفر (1389)، نمودهای مثبت آنیما در ادبیات فارسی، مجلۀ نقد ادبی، شمارۀ 10، سال سوم، زمستان، 59-88.
_ عصار تبریزی، شمس‌الدین محمّد (1375)، مهر و مشتری (عشق‌نامه)، تصحیح رضا مصطفوی سبزواری، تهران: دانشگاه علامه طباطبایی.
_ غزّالی، احمد (1359)، سوانح‌العشّاق، به تصحیح نصرالله پورجوادی، تهران: بنیاد فرهنگ ایران.
_ غلامرضایی، محمّد (1377)، سبک‌شناسی شعر فارسی، تهران: جامی.
_ کزّازی، میرجلالالدین (1381)، زیبایی‌شناسی سخن پارسی (بیان)، چاپ ششم، تهران: مرکز.
_ محمدی فشارکی، محسن؛ طلایی، مولود (1394)، «بررسی وجوه مشترک داستانی در منظومه‌های مهر و مشتری و ناظر و منظور بر مبنای نظریۀ بیش‌متنیت ژرار ژنت»، سال پنجم، شمارۀ 16، پاییز، 37-48.
_ مدرس‌زاده، عبدالرضا (1390)، بررسی شیوۀ واسوخت در غزلیات سعدی، شناسنامۀ علمی، شمارۀ اول، 143-154.
_ مصطفوی سبزواری، رضا (1386)، عصار شاعر و عارف توانمند آذربایجان، مجلۀ میراث، شمارۀ 4، 9-15.
_ میرصادقی، میمنت (1376)، واژه‌نامۀ هنر شاعری، چاپ دوم، تهران: مهناز.
_ وحشی بافقی (1388)، ناظر و منظور، چاپ دهم، تهران: امیرکبیر. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 156 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 125 |
||