تعداد نشریات | 23 |
تعداد شمارهها | 368 |
تعداد مقالات | 2,890 |
تعداد مشاهده مقاله | 2,566,186 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 1,821,843 |
بررسی ساختواژی و معنایی پسوند «-گر» در زبان فارسی | ||
مطالعات زبانها و گویشهای غرب ایران | ||
مقاله 1، دوره 1، شماره 3، اسفند 1392، صفحه 1-22 اصل مقاله (1.27 M) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
نویسندگان | ||
گیتی تاکی* 1؛ پاکزاد یوسفیان1؛ ابراهیم مرادی2 | ||
1استادیار، دانشگاه سیستان و بلوچستان | ||
2دانشجوی دکتری، دانشگاه سیستان و بلوچستان | ||
چکیده | ||
این پژوهش پسوند «-گر» زبان فارسی را از نظر ساختواژی و معنایی بر پایۀ دادههایی از دو گویش زبان کردی بررسی میکند. در گویش سورانی این پسوند به صورت «-کَر» به کارمیرود. در گویش هَورامی، ستاک حال فعل کردن، «-کَر» و در گویش سورانی، «-کَ» است. سورانی یک پسوند «-َر» (-{r)، مشابه پسوند -er انگلیسی، نیز دارد که نقش عمدهاش ساخت اسم فاعل و اسم ابزار است. در مورد ساختواژۀ «-گر»، در این نوشتار دو فرضیه مطرح شدهاست: نخست اینکه این وند از دو تکواژ مقیّد درست شدهاست (ستاک حال فعل کردن+پسوند «-َر»، هر دو در سورانی)؛ دوم اینکه این وند خود به تنهایی ستاک حال فعل کردن در هَورامی است. سپس این دو فرضیه بر پایۀ معنیشناسی واژگانی لیبر (2004) و (2009) (اسکلت معنایی، بدنۀ معنایی، مشخّصههای معنایی و اصل همنمایگی) به روش توصیفی-تحلیلی ارزیابی و این دستاورد حاصل شده که پسوند «-گَر»، از افزودهشدن پسوند «–َر» به ستاک حال فعل کردن یعنی «-کَ» به دست آمدهاست. | ||
کلیدواژهها | ||
پسوند؛ ساختواژه؛ معنیشناسی واژگانی؛ اسکلت معنایی؛ بدنۀ معنایی؛ مشخّصۀ معنایی؛ اصل همنمایگی | ||
مراجع | ||
احمدی گیوی، حسن و حسن انوری (1384). دستور زبان فارسی 1، ویرایش دوم، چاپ 27. تهران: فاطمی. رفیعی، عادل (1386). نگاهی به عملکرد معنایی پسوندهای اشتقاقی زبان فارسی. پایاننامهی دکتری زبانشناسی همگانی، دانشگاه علّامه طباطبائی. (1387). پسوندافزایی اشتقاقی در زبان فارسی. دستور، جلد چهارم، شمارۀ پیاپی4 ، 69-105. شعار، جعفر (1355). پژوهشی در دستور فارسی. تهران: انتشارات دانشگاه تربیت معلم. صادقی، علی اشرف (1370). شیوهها و امکانات واژهسازی در زبان فارسی معاصر (1)، نشر دانش، شمارۀ 60، 256-262. قریب، عبدالعظیم و دیگران (بدون تاریخ انتشار). دستور زبان فارسی، برای سال اول و دوم دبیرستانها، تهران. کشانی، خسرو (1371). اشتقاق پسوندی در زبان فارسی. تهران: مرکز نشر دانشگاهی. کریمی دوستان، غلامحسین و ابراهیم مرادی (1390). بررسی نقش معنایی پسوندهای -نده و –ار در زبان فارسی. پژوهشهای زبانی (مجلۀ سابق دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تهران)، دورۀ 2، شماره 1، شمارۀ پیاپی 2، 101-128. کریمی دوستان، غلامحسین، محمد مهدی واحدی لنگرودی و ابراهیم مرادی (1387). بررسی نقش معنایی بعضی از وندها در زبان کردی. زبان و زبان شناسی، سال چهارم، شمارۀ دوم، پیاپی هشتم، 35-51. کلباسی، ایران (1380). ساخت اشتقاقی در فارسی امروز. تهران: پژوهشگاه مطالعات و تحقیقات فرهنگی. مرادی، ابراهیم (1386). بررسی مشتقات فعل بسیط و فرایندهای مربوط به آنها در گویش سورانی. پایاننامۀ کارشناسیارشد زبانشناسی همگانی، دانشگاه تربیت مدرّس. ناتل خانلری، پرویز (1359). دستورزبان فارسی (با تجدید نظر)، چاپ چهارم. تهران: انتشارات توس. واحدی لنگرودی، محمد مهدی و مهدی قادری (1389). ساخت موضوعی کلمات مشتق در زبان فارسی. زبانشناخت، سال اول، شماره اول، 54-57. حاجی مارف، ئەوڕەحمان (2000). بنج و بناوان و خەوشی هەندێ وشە، بەرگی یەکەم (وشەسازی)، بەشی پێنجەم کردار. سلێمانی: سەردەم. Booij, G and R. Lieber (2004). On the Paradigmatic Nature of Affixal Semantics in English and Dutch. Linguistics, 42, 327–357. Lieber, Rochelle (1983). Argument Linking and Compounds in English. Linguistic Inquiry, 14(2), 251-285. (2004). Morphology and Lexical Semantics. Cambridge: Cambridge University Press. (2009). A Lexical Semantic Approach to Compounding In: Rochelle Lieber & Pavol Stekauer (Eds.), The Oxford Handbook of Compounding, (pp. 78-104). Oxford: Oxford University Press. Rappaport Hovav, Malka and Beth Levin. (1992). -ER Nominals: Implications for the Theory of Argument Structure. In: T. Stowell and E. Wehrli (Eds.), Syntax and Semantics, vol. XXVI: Syntax and the Lexicon, (pp. 127-153). New York: Academic Press. Roeper, T. (1987). Implicit Argument and Head Movement Relation. Linguistics Inquiry, 18, 267-310. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 1,461 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 1,492 |