آمار
| تعداد نشریات | 23 |
| تعداد شماره‌ها | 368 |
| تعداد مقالات | 2,890 |
| تعداد مشاهده مقاله | 2,566,168 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 1,821,828 |
خوانشی نو از مخاطبان سعدی (با محوریت غزلیات) در عصر تجدد با رویکرد واکنش خواننده | ||
| پژوهشنامه متون ادبی دورۀ عراقی | ||
| دوره 4، شماره 3، مهر 1402، صفحه 115-145 اصل مقاله (1.41 M) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22126/ltip.2023.9273.1168 | ||
| نویسندگان | ||
| شیرزاد طایفی* 1؛ فتانه صادقیان2 | ||
| 1دانشیار زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه علّامه طباطبائی، تهران، ایران. | ||
| 2دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه علّامه طباطبائی، تهران، ایران. | ||
| چکیده | ||
| دگرگونی‌ها و بازتاب آنها در ابعاد مختلف یک جامعه، مانند چرخ‌دنده‌های یک سیستم همزمان به موازات هم پیش میروند. از دیرباز تحولات سیاسی و اجتماعی در سطح اجتماع کمابیش در فرهنگ و ادب آن جامعه بازتاب داشته است. عصر تجدد که در ایران از دوران مشروطیت (عصر بیداری) آغاز شده بود، علاوه بر عرصۀ سیاسی و حاکمیت وقت، در ادبیات ایران آن روزگار هم نمود داشت. برخی شاعران که خود را متعهد می‌دانستند و نسبت به مشکلات، کاستی‌‌ها و مسائل روز بی‌اعتنا نبودند؛ خواهان نوآوری‌های نظام‌مند و تأثیرگذار در سیر تجدد ادبی ایران بودند. این شاعران افق‌های تازه‌ای را که برای مخاطبان این دوره گشوده شده بود، می‌شناختند و به‌دلیل ناهم‌خوانی‌های موجود در ادبیات قدیم با این دیدگاه‌های نو، معتقد به تحول و تجدد ادبی بودند. در دوران تجدد، سعدی (آثار سعدی) را نمایندۀ تام و تمام ادبیات کهن فارسی می‌دانستند؛ ازاین‌رو حجم زیادی از حمله‌ها و جبهه‌گیری‌ها را در مقابله با آثار و افکار او مشاهده می‌کنیم. در این جستار با استفاده از مؤلفۀ افق انتظار هانس رابرت یاوس که یکی از مؤسسان مکتب نقد خواننده مدار است، به تحلیل دلیل این واکنش‌ها نسبت به آثار و افکار سعدی پرداخته ایم. حاصل آنکه در هر دوره‌ای افق انتظارات مخاطبان با توجه به شرایط موجود در جامعه تغییر می‌کند و مهم‌ترین دلیل انزوای ادبی آثار سعدی (غزلیات) در عصر تجدد، همین عدم انطباق افق انتظارات مخاطبان با آثار و افکار سعدی است. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| تجدد ادبی؛ غزلیات سعدی؛ افق انتظار؛ هانس رابرت یاوس؛ واکنش خواننده | ||
| مراجع | ||
|
احمدی، بابک (1399)، حقیقت و زیبایی، چاپ سی‌وهشتم، تهران: مرکز.
اخوان ثالث، مهدی (1374)، نقیضه و نقیضه‌سازان؛ به کوشش ولی‌الله درودیان، چاپ اول، تهران، زمستان.
افشار یزدی، محمود (1353)، گفتار ادبی، جلد اول، چاپ اول، تهران: موقوفات دکتر محمود افشار یزدی.
ایگلتون، تری (1399)، پیش‌درآمدی بر نظریۀ ادبی، چاپ یازدهم، تهران: مرکز.
آرین‌پور، یحیی (1372)، از صبا تا نیما، جلد دوم، چاپ پنجم، تهران: زوار.
آژند، یعقوب (1363)، ادبیات نوین ایران، چاپ اول، تهران: امیرکبیر.
آژند، یعقوب (1386)، تجدد ادبی در دورۀ مشروطه، چاپ دوم، تهران: مؤسسۀ تحقیقات و توسعۀ علوم انسانی.
بهار، محمدتقی (1354)، دیوان اشعار، جلد اول، چاپ سوم، تهران: امیرکبیر.
حسن‌لی، کاووس (1398)، گونه‌های نوآوری در شعر معاصر ایران، چاپ پنجم، تهران: ثالث.
حسین‌پور چافی، علی (1390)، جریان‌های شعری معاصر فارسی، چاپ سوم، تهران: امیرکبیر.
حمیدیان، سعید (1381)، داستان دگردیسی(روند دگرگونی‌های شعر نیما یوشیج)؛ چاپ اول، تهران، نیلوفر.
دستغیب، عبدالعلی (1371)، گرایش‌های متضاد در ادبیات معاصر ایران، چاپ اول، تهران: خنیا.
دهخدا، علی‌اکبر (1361)، دیوان دهخدا، چاپ دوم، تهران: تیراژه.
رستگار فسایی، منصور (1357)، مقالاتی دربارۀ زندگی و شعر سعدی، چاپ سوم، تهران: دانشگاه پهلوی.
روزبه، محمدرضا (1379)، سیر تحول در غزل فارسی، چاپ اول، تهران: روزنه.
سلدن، رامان و ویدوسون، پیتر (1397)، راهنمای نظریۀ ادبی، ترجمۀ عباس مخبر، چاپ اول، تهران: بان.
شریعتی، علی«هبوط در کویر». www.takbook.com
شمس لنگرودی، محمد (1377)، تاریخ تحلیلی شعر نو، جلد سوم، چاپ اول، تهران: مرکز.
عابدی، کامیار (1391)، جدال با سعدی در عصر تجدد؛ چاپ اول، شیراز، دانشنامه فارس با همکاری مرکز سعدی‌شناسی.
فراهانی، ادیب‌الممالک (1312)، دیوان اشعار، تصحیح وحید دستگردی، چاپ اول، تهران: ارمغان.
قراگوزلو، محمد (1386)، همسایگان درد: درآمدی به گفتمان اجتماعی در شعر و اندیشۀ سعدی، حافظ، فرخی یزدی، نیما، شاملو، اخوان، فروغ، چاپ اول، تهران: نگاه.
کریمی حکاک، احمد (1399)، طلیعۀ تجدد در شعر فارسی، ترجمۀ مسعود جعفری، چاپ چهارم، تهران: مروارید.
گیلانی، سیّد اشرف الدین (1375)، کلیّات سیّد اشرف الدّین گیلانی «نسیم شمال»؛ به اهتمام احمد اداره‌چی گیلانی، چاپ اول، تهران، نگاه.
مشیرسلیمی، علی اکبر (1357)، کلیّات مصوّر عشقی، چاپ هشتم، تهران، امیرکبیر.
مکاریک، ایرنا ریما (1398)، دانش‌نامۀ نظریه‌های معاصر، ترجمۀ مهران مهاجر و محمد نبوی، چاپ ششم، تهران: آگه.
یوشیج، نیما (1398)، دربارۀ هنر شعر و شاعری؛ به کوشش سیروس طاهباز، چاپ سوم، تهران، نگاه. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 205 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 182 |
||