آمار
| تعداد نشریات | 23 |
| تعداد شماره‌ها | 368 |
| تعداد مقالات | 2,890 |
| تعداد مشاهده مقاله | 2,566,171 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 1,821,835 |
سیاست خارجی عراق و روابط با ایران، در پرتو تغییر حاکمان سیاسی عراق (بعد از سقوط صدام، 2003 ـ 2022) | ||
| مطالعات سیاسی بین النهرین | ||
| مقاله 6، دوره 2، شماره 2، شهریور 1402 اصل مقاله (713.75 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22126/mps.2023.9549.1024 | ||
| نویسندگان | ||
| یاسر قائمی* ؛ صابر قیاسی | ||
| دانشجوی دکترای جامعه شناسی سیاسی گروه علوم سیاسی .دانشگاه رازی. کرمانشاه. ایران | ||
| چکیده | ||
| کشور عراق به دلیل وزن ژئوپلیتیکی و ظرفیت بالقوۀ اقتصادی، یکی از بازیگران مهم در منطقۀ خاورمیانه است و به‌رغم تغییر رژیم‌های مختلف سیاسی در عراق از دهۀ ۱۹۲۰، سیاست خارجی این کشور عمدتاً برای ایران هزینه‌های سیاسی و امنیتی مختلفی در پی داشته است؛ اما سقوط صدام در مارس ۲۰۰۳ سبب تحولات ژئوپلیتیکی نوینی در سیاست خارجی و روابط این کشور با همسایگان شد. با استقرار نظام سیاسی نوین در عراق، بازیگران منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای از جمله ایران و آمریکا تلاش کرده‌اند تا حلقه‌های تصمیم‌گیر در سیاست خارجی عراق را تحت‌الشعاع قرار دهند و رفتارهای خود را در نظر دولت و جامعۀ عراق مشروع‌تر از یکدیگر جلوه دهند. پژوهش پیشِ‌رو، ضمن طرح این پرسش که «نهادها یا پیش‌ران‌های مؤثر در سیاست خارجی دولت‌های عراق در مقطع پس از ۲۰۰۳ کدام‌اند و تصمیمات و جهت‌گیری سیاست خارجی عراق نسبت به جمهوری اسلامی ایران در دولت جدید این کشور چگونه است؟»، تلاش می‌کند با اشاره به حلقه‌های مؤثر در حوزۀ سیاست‌گذاری خارجی عراق، رویکردهای سیاست خارجی عراق نوین به‌ویژه پس از انتخابات پارلمانی ۲۰۲۱ در قبال جمهوری اسلامی ایران را به روش تحلیلی و توصیفی بررسی کند. فرضیۀ مقاله به این صورت مطرح می‌شود که «نهادها و ساختارهای سیاسی عراق شکل‌دهندۀ اصلی تصمیمات سیاست خارجی هستند و بازیگرانی مانند نخست‌وزیر تقریباً تنها مجری تصمیمات هستند و این ساختار است که به کنش‌های کارگزار شکل می‌دهد». یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد که رقابت جمهوری اسلامی ایران و آمریکا و بازیگران همسو با آن‌ها، کماکان ادامه دارد و با توجه به عملکرد و تمایل تصمیم‌گیرندگان جدید عراق به تعامل با آمریکا، این روند ادامه خواهد یافت. به منظور بررسی تئوریک مباحث از الگوی تحلیلی نهادی هیلزمن بهره گرفته شده است. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| سیاست خارجی؛ عراق نوین؛ انتخابات پارلمانی؛ ایران؛ امریکا؛ کشورهای عربی | ||
| مراجع | ||
|
الف) فارسی
احمدی، فرج‌الله؛ قزوینی حائری، یاسر. (١٣٨٢). «فرایند تدوین قانون اساسی عراق». فصلنامۀ سیاست، 40 (2)، 19-38.
ازکات، سمیرا. (1400). «دولت موقت الکاظمی: روابط عراق و عربستان، تقویت ناسیونالیسم عربی؛ علل و پیامدها». مرکز پژوهش‌های علمی و مطالعات استراتژیک خاورمیانه، در دسترس در: www.cmess.ir/Page/View/2021-04-21/4721
اسکات، ریچارد. (1387). «سازمان‌ها: سیستم‌های عقلایی، طبیعی و باز»، ترجمه: حسن میرزایی اهرنجانی، انتشارات سمت.
افشون، تورج. (1394). «دین و علمانیت در ساختار حقوقی-حاکمیتی عراق». فصلنامۀ مطالعات راهبردی جهان اسلام، 16 (3)، 45-68.
افشون، تورج؛ عبدالحسین الله‌کرم. (1399). «سناریوهای سیاست خارجی عراق در قبال جمهوری اسلامی ایران». آفاق امنیت، 13 (46)، 125-155.
پشنگ، اردشیر؛ زمردی، زهرا. (1393). «بررسی تحولات سیاسی عراق در پرتو سیاست خارجی ایران، ترکیه و عربستان». فصلنامۀ سیاست خارجی، 28 (3)، 477-499.
پورحسن، ناصر؛ خوشناموند، افسانه. (1399). «شکل‌گیری مرز نرم در روابط ایران و عراق در دورۀ پساصدام». پژوهش‌های راهبردی سیاست، 9 (34)، 73-105.
دیپلماسی ایرانی. (1401 الف). «اعتقاد نخست‌وزیر عراق به رابطۀ نزدیک هم‌زمان داشتن با ایران و آمریکا»، در دسترس در: irdiplomacy.ir/fa/news/2017141
دیپلماسی ایرانی. (1401 ب). «السودانی تحت فشار آمریکایی‌ها و مقتدی صدر». در دسترس در: irdiplomacy.ir/fa/news/2017549
رمضانی، سعید. (1400). «تحلیل و ارزیابی نتایج پنجمین دورۀ انتخابات پارلمانی عراق در 2021». مرکز پژوهش‌های علمی و مطالعات استراتژیک خاورمیانه، در دسترس در: www.cmess.ir/Page/View/2021-10-27/4899
سلیمانی، غلامعلی. (1395). «مزایای تحلیل سیاست خارجی از منظر تصمیم‌گیر». فصلنامۀ سیاست، 46 (3)، 633-652.
سید، محمود؛ زارع، فاطمه. (1395). «مناقشات مرزی عراق با همسایگان خود با تکیه بر جنگ دوم خلیج‌فارس». مطالعات روابط بین‌الملل، 9 (33)، 219-249.
صلاحی، سهراب؛ بهادری جهرمی، علی. (1391). «ساختارهای اساسی جمهوری اسلامی ایران و جمهوری عراق، مطالعۀ تطبیقی». مطالعات حقوق تطبیقی، 3 (2)، 65-82.
العالم. (1402). «بررسی دلایل کناره‌گیری صدر از سیاست». در دسترس در: https://fa.alalam.ir/news/6333413
عطایی، فرهاد؛ قادری کنگاوری، روح‌الله؛ ابراهیمی، نبی‌الله. (1390). «دیپلماسی عمومی و قدرت نرم؛ ایران و آمریکا در عراق جدید»، فصلنامۀ سیاست، 41 (3)، 109-203.
کاظمی، حجت. (1392). «نهادگرایی به‌عنوان الگویی برای تحلیل سیاسی». پژوهش سیاست نظری، 13، 1-27.
ب) عربی
عبدالرزاق، صلاح. (2020). السید سیستانی و دوره فی العراق. الطبعه الاولی، بغداد: مرکز الهدی للدراسات الحوزویه. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 702 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 383 |
||