آمار
| تعداد نشریات | 23 |
| تعداد شماره‌ها | 368 |
| تعداد مقالات | 2,890 |
| تعداد مشاهده مقاله | 2,566,170 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 1,821,831 |
نشانه‌های اساطیری در سامنامه و گرشاسب‌نامه | ||
| پژوهشنامه متون ادبی دورۀ عراقی | ||
| دوره 5، شماره 1، فروردین 1403، صفحه 45-61 اصل مقاله (1.13 M) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22126/ltip.2023.8896.1146 | ||
| نویسندگان | ||
| موسی رحیمی1؛ سحر صمدی* 2 | ||
| 1استادیار زبان و ادبیات ترکی استانبولی، دانشکدۀ ادبیات فارسی و زبان‌های خارجی، دانشگاه علّامه طباطبایی، تهران، ایران | ||
| 2دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی، دانشکدۀ ادبیات فارسی و زبان‌های خارجی، دانشگاه علّامه طباطبایی، تهران، ایران | ||
| چکیده | ||
| حماسه و اسطوره پیوندی استوار دارند؛ چنان‌که گاه حماسه را برآمده از بطن اسطوره دانسته‌اند. بسیاری از داستان‌های کهن عامیانه و حماسی زیربناهایی اساطیری دارند. شخصیت‌ها، موجودات و حوادث این‌گونه داستان‌ها اغلب در لایه‌ای اساطیری پیچیده شده‌اند تا مؤثرتر واقع شوند. هر دو داستان سامنامه و گرشاسب‌نامه آثاری برآمده از مواریث اساطیری، تاریخی و فرهنگی ایران باستان هستند که کمابیش با جهان‌بینی توحیدی سرایندگان خود درآمیخته‌اند. با بررسی تطبیقی میان نشانه‌های اساطیری موجود در این دو اثر و آن‌چه به‌عنوان ویژگی متن حماسی شناخته می‌شود، جایگاه این متون را در میان متون حماسی و اساطیری بررسی می‌کنیم. با این بررسی مشخص می‌شود که روند حوادثی که قهرمانان در گرشاسب‌نامه با آن مواجه می‌شوند تا حدودی در جهت اهداف ملی و قومی و کاملاً مطابق با ویژگی‌های متون حماسی است، اما در سامنامه همه چیز حول محور عشق شخصی سام می‌گردد و با وجود استفادۀ استعاره‌گونه‌ای که سرایندۀ آن از اساطیر کرده است، می‌توان سامنامه را در ردیف متون نیمه‌حماسی- نیمه غنایی طبقه بندی کرد. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| اسطوره؛ حماسه؛ سام‌نام؛ گرشاسب‌نام | ||
| مراجع | ||
|
قرآن مجید
آموزگار، ژاله (1389)، تاریخ اساطیری ایران. چاپ چهاردهم، تهران: سمت.
آیدنلو، سجاد (1388)، از اسطوره تا حماسه. چاپ اول، تهران: سخن.
آیدنلو، سجاد (1397)، متون منظوم پهلوانی. چاپ سوم، تهران: سمت.
اوستا (1387)، ترجمۀ جلیل دوستخواه. ج 1 و 2، تهران: مروارید.
اسدی طوسی، ابونصر علی بن احمد (1397)، گرشاسب‌نامه. چاپ چهارم، تهران: دنیای کتاب.
بهار، مهرداد (1398)، پژوهشی در اساطیر ایران. چاپ چهاردهم، تهران: آگاه.
بهار، مهرداد (1384)، از اسطوره تا تاریخ. تهران: چشمه.
پورنامداریان، تقی (1383)، رمز و داستان‌های رمزی. تهران: علمی و فرهنگی.
تبریزی، محمد حسین بن خلف (1342)، برهان قاطع. باهتمام محمد معین، تهران: کتابفروشی ابن‌سینا.
خواجوی کرمانی، ابوالعطاء کمال‌الدین محمود (1319)، سامنامه. تصحیح اردشیر بنشاهی، بمبئی.
رستگار فسایی، منصور (1379، فرهنگ نام‌های شاهنامه. چاپ سوم، تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
رستگار فسایی، منصور (1365)، اژدها در اساطیر ایران. تهران: توس.
رستگار فسایی، منصور (1383)، پیکرگردانی در اساطیر. مطالعات ایرانی، شمارۀ 2، 95-119.
سرکاراتی، بهمن (1378)، سایه‌های شکارشده، تهران: قطره.
سرکاراتی، بهمن (1385)، «بازشناسی بقایای افسانۀ گرشاسب در حماسه‌های منظوم ایران». نامۀ فرهنگستان، شمارۀ دهم: صص5-38.
شفیعی کدکنی، محمدرضا (1386)، منطق‌الطیر عطار. تهران: سخن.
شمیسا، سیروس (1383)، انواع ادبی. چاپ اول، تهران: میترا.
صفا، ذبیح‌الله (1387)، حماسه‌سرایی در ایران. چاپ چهارم، تهران: امیرکبیر.
طرسوسی، ابوطاهر محمد بن حسن (1374)، داراب‌نامه. تصحیح ذبیح‌الله صفا، تهران: علمی‌ـ‌فرهنگی.
فرای، نورتروپ (1379)، رمز کل: کتاب مقدس و ادبیات. ترجمۀ صالح حسینی، تهران: نیلوفر.
فردوسی، ابوالقاسم (1387)، شاهنامه. سعید حمیدیان، چاپ نهم، تهران: قطره.
فریزر، جیمز جرج (1387)، شاخۀ زرین (پژوهشی در جادو و دین). ترجمۀ کاظم فیروزمند، تهران: آگاه.
کاسیرر، ارنست (1399)، اسطورۀ دولت. ترجمۀ یدالله موقن، تهران: هرمس.
کرتیس، وستا (1381)، اسطوره‌های ایرانی. عباس مخبر، چاپ دوم، تهران: مرکز.
کریستن سن، آرتور (1398)، نمونه‌های نخستین انسان و نخستین شهریار در تاریخ افسانه‌ای ایران، ترجمۀ ژاله آموزگار و احمد تفضلی. تهران: نشر نو.
مول، ژول (1369)، شاهنامه فردوسی. ترجمۀ جهانگیر افکاری، چاپ چهارم، تهران: علمی فرهنگی.
واحد‌دوست، مهوش (1382)، رویکردهای علمی به اسطوره‌شناسی. چاپ اول، تهران: سروش.
یاحقی، محمدجعفر (1398)، فرهنگ اساطیر و داستان‌واره‌ها در ادبیات فارسی. چاپ ششم، تهران: فرهنگ معاصر.
یشت‌ها(1394)، به کوشش ابراهیم پورداوود. چاپ دوم، تهران: اساطیر. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 146 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 113 |
||