آمار
| تعداد نشریات | 23 |
| تعداد شماره‌ها | 368 |
| تعداد مقالات | 2,890 |
| تعداد مشاهده مقاله | 2,566,191 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 1,821,855 |
بررسی تطبیقی صفات و شرایط دبیران در ادب الکُتاب صولی و چهار مقاله نظامی | ||
| کاوش نامه ادبیات تطبیقی | ||
| دوره 14، شماره 1 - شماره پیاپی 53، فروردین 1403، صفحه 1-17 اصل مقاله (1.43 M) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22126/jccl.2023.9143.2498 | ||
| نویسندگان | ||
| حمید آقاجانی* 1؛ فاطمه کریمی2 | ||
| 1استادیار ستاد وزارت عتف، تهران، ایران | ||
| 2دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه بوعلی سینا، همدان، ایران. | ||
| چکیده | ||
| شرایط سیاسی و اجتماعی ملل مختلف همواره دو شریان مهم در انتقال فرهنگ و ادبیات به قلمرو یکدیگر بوده است. در دورۀ اسلامی نفوذ دستگاههای سیاسی اعراب مسلمان در مرزهای ایران، سبب شد که به صورت خودکار سیاست، فرهنگ و ادبیات دو ملل بر یکدیگر اثر بگذارد و عالمان، دانشمندان و ادیبانی فرهیخته ظهور یابند که امروزه نیز در نوع خود منحصر به فردند. از ادبای کم نظیر دو ادبیات فارسی و عربی می توان به نظامی عروضی و ابوبکر صولی اشاره کرد. نظامی از مؤلفان شناخته شدۀ ادبیات فارسی کوشیده در چهار مقاله وظایف چهار طبقۀ مهم در دستگاه سیاسی حکومت را معرفی کند که یکی از این طبقات مختص به دبیری و شرایط و صفات آن است. همچنین ابوبکر صولی در کتاب، ادب الکُتّاب، کوشیده به اهمیت وظایف دبیر در دستگاه سیاسی بپردازد. وی در آموزههای خود وجوه اشتراکی با نظامی عروضی دارد که البته این بدان معنا نیست دو مؤلف از یکدیگر اثر پذیرفته اند؛ چه بسا نفوذ فرهنگ دو ملل در قلمرو یکدیگر سبب شده تشابهاتی در آموزه های ایشان یافت شود که در کنار وجوه افتراق این تعالیم، قابل تأمل و بررسی است. بنابراین پژوهش پیشرو کوشیده در چشماندازی تطبیقی و با هدف شناخت همگونی ها و ناهمگونی های این دو اثر، آنها را مورد نقد و تطبیق قرار دهد. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| ادب الکٌتّاب؛ ابوبکر الصولی؛ چهار مقاله؛ نظامی عروضی؛ ادبیات تطبیقی | ||
| مراجع | ||
|
ابن ندیم، محمدبن اسحاق (1381). الفهرست، ترجمه محمدرضا تجدد، تهران: اساطیر.
بهروز، اکبر (1359). تاریخ ادبیات عرب، تبریز: دانشگاه تبریز.
بیهقی، ابوالفضل محمدبن حسین (1370). تاریخ بیهقی، تصحیح قاسم غنی و علی اکبر فیاض، تهران: خواجو.
پورداود، ابراهیم (1346). فرهنگ ایران باستان، بخش نخست، چاپ دوم، تهران: دانشگاه تهران.
توسی، خواجه نصیرالدین (1356). اخلاق ناصری، به تصحیح مجتبی مینوی و علیرضا حیدری، تهران:خوارزمی.
الجهشیاری، ابوعبدالله محمدبن عبدوس، (1348). کتاب الوزراء والکتاب، ترجمۀ ابوالفضل طباطبایی، با مقدمۀ زین العابدین رهنما، تهران: تابان.
دانش پژوه، محمدتقی (1349). دبیری و نویسندگی، مجله هنر و مردم، شماره 101، 40-48.
دهخدا، علی اکبر (1377). لغتنامۀ دهخدا، ج. اول، تهران: دانشگاه تهران.
رجبزاده، هاشم (1375). دبیر و دبیری در ایران اسلامی، نامه فرهنگستان، شماره 5.
زیدان، جرجی (1372). تاریخ تمدن اسلام، ترجمه علی جواهرکلام، تهران: امیرکبیر.
شُورِل، ایو (1386). ادبیّات تطبیقی، ترجمۀ طهمورث ساجدی، چاپ دوم، تهران: امیرکبیر.
صفا، ذبیح الله (1369). تاریخ ادبیات در ایران، ج. دوم، تهران: فردوس.
الصولی، ابوبکر محمدبن یحیی (1341). أدب الکتاب، بتصحیح بهجةالاثری، القاهره: المطبعةالسفیة بمصر.
الفاخوری، حنا (2005). الجامع فی تاریخ الأدب العربی؛ الأدب القدیم، بیروت: دار الجیل.
کفافی، محمد عبدالسلام (1382). ادبیّات تطبیقی (پژوهشی در باب نظریه ادبیّات و شعر روایی)، ترجمه سید حسین سیدی، مشهد: آستان قدس رضوی.
محمدی ملایری، محمد (1382). تاریخ و فرهنگ ایران در دوران انتقال از عصر ساسانی به عصر اسلامی، ج.پنجم، تهران: توس.
مدرسی، فاطمه، بهنام، عادل (1386). دبیر و دبیری در سده های چهارم و پنجم هجری، زمستان شماره 16، 97-116.
نصر، سید تقی (1350). ابدیت ایران، تهران: چاپخانه تهران.
نظامی عروضی، احمدبن عمربن علی، (1327). چهار مقاله، به تصحیح محمد قزوینی، شرح لغات به کوشش محمد معین، لیدن هلند: چاپخانه بریل.
ولک، رنه و وارن، آستین، (1373). نظریه ادبیّات، ترجمه ضیاء موحّد و پرویز مهاجر، تهران: علمی و فرهنگی. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 183 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 238 |
||