آمار
| تعداد نشریات | 23 |
| تعداد شماره‌ها | 368 |
| تعداد مقالات | 2,890 |
| تعداد مشاهده مقاله | 2,566,168 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 1,821,829 |
طنزهای ادبی و زبانی در اشعار حافظ | ||
| پژوهشنامه متون ادبی دورۀ عراقی | ||
| دوره 4، شماره 4، دی 1402، صفحه 117-144 اصل مقاله (1.03 M) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22126/ltip.2023.2883 | ||
| نویسنده | ||
| قهرمان شیری* | ||
| استاد، گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه بوعلی سینا، همدان، ایران. | ||
| چکیده | ||
| بخشی از نوآوری‌های موجود در اشعار حافظ در ظاهر همان ویژگی‌هایی است که در اشعار برخی از شاعران دیگر نیز وجود دارد، اما چون حافظ این خصوصیات را با غلظت و قاطعیت، قوت و غنا و حجمی متراکم و مختصر به‌کار می‌گیرد، جلوه و جلال آن‌ها در اشعار او از درخشش بیش‌تری برخوردار است. بر این اساس است که می‌توان گفت ادبی‌ترین ابیات شعری و پرمعناترین گزاره‌های زبانی و نیز هنرمندانه‌ترین طنزهای ادبی و موقعیتی و زبانی و حتی نمایشی را باید در دیوان حافظ جستجو کرد. حساسیت حافظ به رفتار شخصیت‌های سیاسی و فرهنگی، او را مجذوب طنزهای موقعیتی کرده است. جاذبه‌های این علاقه باعث شده است که پاره‌ای از طنزهای ادبی نیز به‌دلیل کارکرد دوگانۀ ادبی – موقعیتی به‌وسیلۀ او به‌کار گرفته شوند. برخی از انواع طنزهای ادبی که گاه جنبه‌هایی از طنز موقعیتی نیز در آن‌ها وجود دارد عبارت‌اند از: تمثیل‌ها و تشبیهات، استعاره‌ها و نمادها، توصیف‌ها و صفت‌ها، اغراق و مبالغه و حتی پاره‌ای از ایهام‌های تناسب. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| حافظ؛ طنز؛ طنز ادبی؛ طنز زبانی؛ طنز نمایشی | ||
| مراجع | ||
|
حافظ، خواجه شمس‌الدین محمد (1378)، حافظ به سعی سایه، تهران: کارنامه.
حافظ، خواجه شمس‌الدین محمد (1390)، دیوان حافظ، به تصحیح محمد قزوینی و قاسم غنی، تهران: زوار.
خرمشاهی، بهاء‌الدین (۱۳۶۸)، چارده روایت، مجموعه مقاله دربارۀ شعر و شخصیت حافظ، چاپ دوم، تهران: کتاب پرواز.
حافظ، خواجه شمس‌الدین محمد (1382)، حافظ حافظه ماست، تهران: قطره.
خیام، مسعود (۱۳۸۸)، پادشاه صورت و معنا، تهران: ابتکار نو.
دولتشاه سمرقندی (1900م)، امیر دولت شاه بن علاء‌الدّوله بختیشاه الغازی السمرقندی، تذکرةالشّعرا، به تصحیح ادوارد برون انگلیسی، چاپ لیدن هلند.
راستگو، سیدمحمد (۱۳۷۹)، ایهام در شعر فارسی، تهران: سروش.
زرینکوب، عبدالحسین (1374)، از کوچۀ رندان، چاپ نهم، تهران: سخن.
زرینکوب، عبدالحسین (1383)، از گذشتۀ ادبی ایران، چاپ دوم، تهران: سخن.
شفیعی کدکنی، محمدرضا (۱۳۷۹)، موسیقی شعر، چاپ ششم، تهران: آگاه.
شفیعی کدکنی، محمدرضا (1384)، «طنز حافظ»، مجلۀ حافظ، شمارۀ 19، مهر 1384: 39-42.
شمیسا، سیروس (۱۳۹۵)، یادداشت‌های حافظ، تهران: میترا.
مرتضوی، منوچهر (۱۳۸۳)، مکتب حافظ، مقدمه‌ای بر حافظ‌شناسی، تبریز: ستوده.
مصفا، ابوالفضل (۱۳۶۹)، فرهنگ ده هزار واژه از دیوان حافظ، ۲جلد، تهران: پاژنگ.
مظفری، علیرضا (1381)، خیل خیال، بحثی پیرامون زیباشناسی صور خیال شعر حافظ، ارومیه: دانشگاه ارومیه.
هاشمی، احمد (۱۳۹۱)، «طنز در عاشقانه‌های حافظ»، فصل‌نامۀ متن‌پژوهی ادبی، شمارۀ ۵۱، بهار 1391: ۱۳۱-162. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 135 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 155 |
||