آمار
| تعداد نشریات | 23 |
| تعداد شماره‌ها | 368 |
| تعداد مقالات | 2,890 |
| تعداد مشاهده مقاله | 2,566,186 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 1,821,848 |
پیرنگ حذفی؛ محلی برای القای مفاهیم اسطوره‌ای و تلقین ناگفته‌ها | ||
| پژوهش نامه ادبیات داستانی | ||
| مقاله 4، دوره 12، شماره 4 - شماره پیاپی 46، دی 1402، صفحه 79-101 اصل مقاله (941.21 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22126/rp.2021.6655.1375 | ||
| نویسندگان | ||
| زهرا تقوی1؛ آمنه ظاهری عبدوند* 2؛ فرهاد طهماسبی3 | ||
| 1دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران | ||
| 2استادیار گروه فرهنگ و زبان های‌باستانی، واحد علوم‌و‌تحقیقات، دانشگاه‌آزاداسلامی، تهران، ایران. | ||
| 3دانشیار گروه زبان و ادبیات فارسی، واحد اسلامشهر، دانشگاه‌آزاداسلامی، اسلامشهر، ایران. | ||
| چکیده | ||
| کهن‌الگوها، عناصرِ ساختاری اسطوره‌سازی هستند که در روانِ ناهشیار، وجود دارند و زمینه‌ای برای نشان‌دادنِ واکنش‌های مشابه به محرک‌های معیّن‌اند. کهن‌الگو در هر متن ادبی، سبب دسترس‌پذیرشدنِ پنداره‌های ازلی به‌شیوه‌ای هنرمندانه می‌شود. دنیای امروز، نیازمند روایتی منسجم برای پاسخ به سؤالات بی‌جواب است. زبان اسطوره، با رهاکردن راوی از تنگناهای زبانی- عقیدتی، تأثیر به‌سزایی در انسجام و غنای رمان‌های معاصر دارد و رمان اساطیری، بستری است برای دستیابی به هویتِ انسان که در پیرنگ حذفی، نهفته‌است. مقالۀ حاضر با روش توصیفی- تحلیلی، به تحلیل و کارکرد اسطوره در چهار رمان گاوخونی، یکلیا و تنهایی او، طوبا و معنای شب و داستان جاوید می‌پردازد. در نتیجه، ضمن بهره‌گرفتن از پیرنگ اصلی و حذفی و نشان‌دادن آشفتگی درونی و رفتار شخصیت‌ها؛ از اساطیر آب و پدرکشی، هبوط، مار، خیروشر، عناصر اربعه و خرد، استفاده شده‌است. مدرس‌صادقی و پارسیپور، با اعتراض بر سنتها و قوانین حاکم و مدرسی و فصیح، با اساطیر باستان، کهن‌الگوهای مادینه را احیا کرده، جایگاه ایرانیان را یادآور شده‌اند. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| رمان؛ اسطوره؛ پیرنگ اصلی؛ پیرنگ حذفی | ||
| مراجع | ||
|
قرآن کریم.
آموزگار، ژاله. (1374) تاریخ اساطیری ایران. تهران: سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی (سمت).
آموزگار، ژاله؛ تفضلی، احمد. (1386) دینکرت، کتاب پنجم. تهران: معین.
بویس، مری. (1374) تاریخ کیش زرتشت. ترجمه همایون صنعتی‌زاده. تهران: توس.
بهار، مهرداد. (1369) فرنبغ دادگی بندهشن. تهران: توس.
بهار، مهرداد. (1378) پژوهشی در اساطیر ایران. تهران: آگه.
پارسیپور، شهرنوش. (۱۳۷۲) طوبا و معنای شب. تهران: البرز.
پاینده، حسین. (1397) نظریهها و نقد ادبی، جلد اول. تهران: سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی (سمت).
پورداوود، ابراهیم. (۱۳۷۷) اوستا یشتها، جلد دوم. تهران: اساطیر.
پیگوت، ژولیت. (۱۳۷۳) اساطیر ژاپن. ترجمه باجلان فرخی.تهران: اساطیر.
دستغیب، عبدالعلی. (۱۳۸۶) «از دریچۀ نقد» چاپ اول، مؤسسه خانۀ کتاب تهران، بهکوشش علیرضا قوچه‌زاده.
رفیعی، زهرا؛ سیدصادقی، سیدمحمود؛ اردلانی، شمس‌الحاجیه. (۱۳۹۶) «قهرمان رمان طوبا و معنای شب در ساحت واقعیت»، پژوهش‌های نقد ادبی و سبک‌شناسی، (1) (شماره پی‌درپی 27)، 49-72.
روایت پهلوی. (۱۳۶۷) ترجمه مهشید میرفخرایی. تهران: مؤسسه مطالعات و تحقیقات فرهنگی.
روضاتیان، سیده مریم. (1388) «رمزگشایی قصه سلامان و آبسال حنین‌بن‌اسحاق بر اساس کهن‌الگوهای یونگ». فنون ادبی، شماره 1، 106-97.
ستاری، رضا؛ حقیقی، مرضیه. (۱۳۹۳) «نقد کهن الگویی ریشه های دوگانه‌انگاری اسطوره ای در شاهنامه فردوسی»، متن‌شناسی ادب فارسی،6، (1)، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه اصفهان، ۱۳۰-۱۱۱.
ستاری، رضا؛ حقیقی، مرضیه؛ محمودی، معصومه. (۱۳۹۵) «تجلی کهن الگوی مادرمثالی در حماسه‌های ملی ایران بر اساس نظریه روانشناسی یونگ»، مجله زن در فرهنگ و هنر، 8 (1)، 45-66.
شیری، قهرمان. (1387) مکتب‌های داستان‌نویسی در ایران. تهران: چشمه.
صفری، جهانگیر؛ محمودنژاد، حمیده. (1385) «بررسی برخی از کهن‌الگوها در اشعار احمد شاملو». پژوهش‌های ادبی، شماره ۱۱، 144-113.
طهماسبی، فرهاد؛ عالیشاهی، بهرخ. (1394) جامعهشناسی شخصیت در رمان فارسی. تهران: اندیشمندانکسری.
عالی، فاطمه. (۱۳۹۰) «مار در اساطیر و ادبیات فارسی»، فصلنامه علمی- پژوهشی ادبیات فارسی، سال هفتم، (1۷)، 9-25.
فصیح، اسماعیل. (۱۳۸۰) داستان جاوید. تهران: البرز.
کریمر، ساموئل. (1340) الواح سومری. ترجمه داود رسایی. تهران: سهامی افست.
گیمن، دوشن. (1376) دین ایران باستان. ترجمه رؤیا منجم. تهران: فکر روز.
مجلسی، محمدتقی. (۱۳۷۲) لوامع صاحبقرانی، جلد اول. قم: اسماعیلیان.
مختاریان، بهار. (۱۳۸۹) «ساختار تغذیه در اسطورۀ مشی و مشیانه بر اساس متون زبان‌های باستانی ایران»، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، سال اول(2)، 17-120.
مدرس صادقی، جعفر. (1383) گاوخونی. تهران: مرکز.
مدرسی، تقی. (۱۳۴۳) یکلیا و تنهایی او، چاپ سوم. تهران: نیل.
مهربان قزلحصار، جواد و همکاران. (1400) «بررسی شخصیت‌شناسی فیروزشاه و عین‌الحیات در داراب‌نامۀ بیغمی بر پایة کهن‌الگوی آنیما». متن‌شناسی ادب فارسی، سال 13، شماره 1، 38-23.
مونسان، فرزانه. (1392) بررسی بینش اساطیری در ادبیات داستانی زنان معاصر ایران، رساله دکتری، استاد راهنما: عباس خایفی، دانشگاه گیلان.
نامدار، لیدا. (1399) «کهن‌الگوی مرگ و تولد دوباره در شعر خیام و عبدالوهاب البیاتی». کاوش‌نامه ادبیات تطبیقی، پاییز، شماره 3 ، 129-111.
نوری، علی؛ سرلک، امیرحسین. (۱۳۹۵) «تحلیل کهنالگویی حکایت (الملک و البراهمه) کلیله و دمنه»، مجله علمی- پژوهشی متن‌شناسی ادب فارسی (32) ۷۹-۹۲.
نیکوبخت، ناصر و همکاران. (1388) «بررسی کهن‌الگوی آب و درخت در شعر طاهره صفارزاده». پژوهش‌های ادبی، تابستان، شماره ۲۴، 167-145.
هال، کالوین اس. (1348) مبانی روانشناسی فروید. ترجمة ایرج نیک‌آیین. تهران: غزالی.
یاحقی، محمدجعفر. (1388) نقد اساطیر و داستان‌وارهها، چاپ دوم، تهران: فرهنگ معاصر.
الیاده، میرچا. (1385) رساله در تاریخ ادیان. ترجمه جلال ستاری. تهران: سروش .
یاوری، حورا. (1387) روان‌کاوی ادبیات. تهران: سخن.
یونگ، کارل گوستاو. (1387) انسان و سمبل هایش. ترجمه محمود سلطانیه. تهران: جامی.
یونگ،کارلگوستاو. (۱۳۹۵) روانشناسی و دین. ترجمه فؤاد روحانی. تهران: علمی و فرهنگی. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 131 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 836 |
||