آمار
| تعداد نشریات | 23 |
| تعداد شماره‌ها | 368 |
| تعداد مقالات | 2,890 |
| تعداد مشاهده مقاله | 2,566,181 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 1,821,838 |
مقایسه مسالک‌المحسنین و سیاحت‌نامه‌ابراهیم‌بیگ از منظر تحلیل انتقادی با رویکرد اجتماعی | ||
| پژوهش نامه ادبیات داستانی | ||
| مقاله 1، دوره 13، شماره 3 - شماره پیاپی 49، مهر 1403، صفحه 1-23 اصل مقاله (972 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22126/rp.2022.7826.1602 | ||
| نویسندگان | ||
| امیر افتخاری سنجانی1؛ علی عین علیلو* 2؛ ماندانا هاشمی اصفهانی3 | ||
| 1دانشجوی دکتری، گروه زبان و ادبیات فارسی، واحد رودهن، دانشگاه آزاد اسلامی، رودهن، ایران | ||
| 2استادیار، گروه ادبیات فارسی، واحد رودهن، دانشگاه آزاد اسلامی، رودهن، ایران. | ||
| 3استادیار، گروه ادبیات فارسی، واحد رودهن، دانشگاه آزاد اسلامی، رودهن، ایران | ||
| چکیده | ||
| نقد مناسبات اجتماعی و به تصویر کشیدن شرایط و چگونگی گذار جامعه از بحران‌‌های تاریخی، یکی از مهمترین کاربرد‌های ادبیات است. قالب سیاحتنامه یا سفرنامه، روایتی است داستانی از مشاهدات عینی یا ذهنی نویسنده که در خلال روایت به نقد و بررسی جنبه‌های گوناگون اجتماعی نیز می‌پردازد. سیاحت‌نامه‌ابراهیم‌بیگ و مسالک‌المحسنین جزو این گروه از کتاب‌هاست که مدتی پیش از انقلاب مشروطه انتشار یافته و تأثیر زیادی بر جنبش مردمی در انقلاب مشروطه گذاشته است. تلاش نویسندگان در راستای آگاه‌سازی مردم و تطبیق مدرنیته با فرهنگ سنتی ایران، تبدیل به جنبشی ایدئولوژیک و اصلاح‌طلبانه شده است. این مقاله با هدف کشف مضامین اجتماعی و انتقادی، از منظر جامعه‌شناسی ادبیات، به بررسی محتوایی و مقایسه‌ای دو اثر ذکر شده می‌پردازد. مهمترین یافته‌های پژوهش این است که روشنفکرانی همچون طالبوف و مراغهای توانسته‌اند بسیاری از نظریات خود را در جامعه و در بین مردم تثبیت کنند، چرا که اساس اندیشه‌های خود را بر مبنای ارائه الگویی جدید از مدرنیته قرار داده‌اند که متناسب و سازگار با جامعه و فرهنگ ایرانی و اسلامی باشد. در این راستا نخست به توصیف وضع موجود، سپس آسیب شناسی آن وضعیّت و بعد راه‌های برون رفت از آن شرایط و در پایان ترسیم وضعیّت مطلوب پرداخته‌اند. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| مسالک‌المحسنین؛ سیاحتنامه ابراهیم‌بیگ؛ تحلیل انتقادی؛ رویکرد اجتماعی؛ ادبیات دوره مشروطه | ||
| مراجع | ||
|
اکبری، محمدعلی. (1384) پیشگامان اندیشه جدید در ایران: عصر روشنگری ایرانی، تهران: موسسه تحقیقات و توسعه علوم انسانی.
آدمیت، فریدون. (1388) ایدئولوژی نهضت مشروطیت در ایران، گستره.
آرین پور، یحیی. (1382) از صبا تا نیما: تاریخ 150 سال ادب فارسی، جلد نخست: بازگشت، بیداری، تهران، زوار، چاپ هشتم.
آرین پور، یحیی. (1387) از صبا تا نیما، تاریخ 150ساله ادب فارسی،ج1، تهران: زوار، چاپ نهم.
آقاگل‌زاده، فردوس. (1384) کاربرد آموزه‌های زبانشناسی نقش‌گرا در تجزیه و تحلیل متون ادبی. دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه مشهد. سال سی و هشتم، شماره دوم (شمارۀ پی در پی 149) 1-21.
بالایی، کریستف. (1386) پیدایش رمان فارسی. مترجمان: مهوش قدیمی- نسرین خطاط.
بهنام، جمشید. (1375) ایرانیان و اندیشه تجدد، تهران: فرزان روز.
تلطف، کامران. (1393) سیاستِ نوشتار (پژوهشی در شعر و داستان معاصر ایران). ترجمه مهرک کمالی. تهران، نامک.
حسینعلی قبادی، سیدعلی دسپ، مقاله پنجمین همایش پژوهشهای زبان و ادبیات فارسی،877.
خویینی، عصمت. (1390) تازه‌های اندیشه و زبان در کتاب سیاحتنامه، سبک شناسی نظم و نثر (بهار ادب). سال چهارم- شماره دوم.
درستی، احمد. (1381) شعر سیاسی در دوره پهلوی دوم، تهران: مرکز اسناد انقلاب اسلامی.
ذاکرحسین، عبدالرحیم. (1377) ادبیات سیاسی ایران در عصر مشروطیت، تهران: علم.
رحمانیان، داریوش. (1382) تاریخ علت شناسی انحطاط و عقب ماندگی ایرانیان و مسلمین، از آغاز دوره قاجار تا پایان دوره پهلوی، تبریز: موسسه تحقیقات علوم اسلامی- انسانی دانشگاه تبریز.
رحمانیان، داریوش. (1386) طالبوف؛ غرب و تجدّد. زبان و ادبیات، دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تهران. ش 182.
سپانلو، م.ع. (1393) نقش تاریخی ابراهیم بیگ، در «سیاحتنامه ابراهیم بیگ»، حاج زینالعابدین مراغهای، تهران: آگه، چاپ چهارم.
شمیم، علی اصغر. (1380) ایران در دورة سلطنت قاجار، تهران: زریاب.
طالبوف تبریزی، عبدالرحیم. (1357) ایضاحات در خصوص آزادی (به کوشش ایرج افشار)، تهران: سحر.
طالبوف، عبدالرحیم. (1346) کتاب احمد، تهران: سازمان کتابهای جیبی.
طالبوف، عبدالرحیم. (1397) مسالک‌المحسنین، با مقدمۀ م. ب. مؤمنی.
عبادیان، محمود. (1371) درآمدی بر ادبیات معاصرایران، تهران:گهر نشر.
عسگری‌حسنکلو، عسگر. (1378) سیر نظریه‌های نقد جامعه‌شناختی در ادبیات، ادب پژوهشی، ش4.
فروغی، محمدعلی. (1384) مجموعه مقالات محمدعلی فروغی، تهران: توس.
کرمانی، ناظم الاسلام. (1391) تاریخ بیداری ایرانیان، تهران: امیرکبیر، چاپ نهم.
کسروی، احمد. (1382) تاریخ مشروطه ایران، تهران: نگاه.
کهنموئی‌پور، ژاله. (1389) نقد جامعه‌شناختی و لوسین‌گلدمن، تهران: علمی و فرهنگی.
گلدمن، لوسین. (1382) نقد تکوینی، ترجمة محمد‌تقی غیاثی، تهران: نگاه.
مراغهای، زینالعابدین. (1384) سیاحتنامه ابراهیم‌بیگ، به کوشش محمدعلی سپانلو، تهران: مرکز، چاپ یکم، ویراست دوم.
میرسپاسی، علی.(1384) تأملی در مدرنیته ایرانی. ترجمه جلال توکلیان. تهران: طرح نو.
هاشمیان، احمد (ایرج). (1379) تحولات فرهنگی ایران در دورة قاجار و مدرسه دارالفنون، تهران: موسسه جغرافیایی و کارتوگرافی سحاب.
یغمایی، اقبال. (1375) وزیران علوم و معارف و فرهنگ ایران، تهران: مرکز نشر دانشگاهی. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 232 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 202 |
||