آمار
| تعداد نشریات | 23 |
| تعداد شماره‌ها | 368 |
| تعداد مقالات | 2,890 |
| تعداد مشاهده مقاله | 2,566,196 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 1,821,856 |
نگاهی تازه به سجع در گلستان سعدی با بررسی انواع سجع و تحلیل آنها به قصد شناختن نوع نثر سعدی | ||
| پژوهشنامه متون ادبی دورۀ عراقی | ||
| دوره 4، شماره 4، دی 1402، صفحه 165-179 اصل مقاله (889.55 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22126/ltip.2024.9459.1175 | ||
| نویسندگان | ||
| امید مجد* 1؛ عاطفه احمدی* 2 | ||
| 1دانشیار گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه تهران، تهران، ایران. | ||
| 2دانش آموختۀ دکتری زبان و ادبیات فارسی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه تهران، تهران، ایران | ||
| چکیده | ||
| در فضای عمومی ادبیات یکی از مؤلفههایی که گلستان سعدی را در ادبیات فارسی نمونۀ اعلای نثر ادبی کرده، استفادۀ هنری از صنعت بدیعی سجع است. در این پژوهش میزان استفادۀ سعدی از سجع به روش توصیفی‌ـ‌‌تحلیلی موردبررسی قرار می‌گیرد و تکتک سجع‌های حکایات گلستان استخراج و شمارش می‌شود تا به دو هدف مقاله برسیم. روش این پژوهش کتابخانهای و بر مبنای آمارگیری و شمارش تمام مؤلفههای آهنگین‌کردن کلام مانند سجع، موازنه، ترصیع، مزدوج و سپس توصیف و تحلیل آنها قرار دارد. می‌کوشیم دو چیز را نشان دهیم: نخست اینکه شیوههای استفادۀ سعدی از صنایع بدیعیِ آهنگ‌دارکردن کلام و میزان آنها به چه شکل است؟ دوم اینکه آیا می‌توان گلستان را یک نثر مسجع نامید یا نثر آن یک نثر مستقل جداگانه‌ای به‌جز انواع تقسیمبندیشدۀ نثر مانند مرسل و موزون (مسجع) و موزون فنی است؟ نتایج تحقیق ضمن اثبات فرضیه در خصوص کاربرد سجع‌ها اثبات‌کنندۀ ادعای ما در مستقل شمردن نوع سبک گلستان است. همچنین از میان انواع سجع، سجع مطرف کاربرد بیشتری دارد. سجع‌ها بیشتر در پایان قرینهها میآیند و سجع در آغاز قرینه و میانۀ جمله کمتر مشاهده می‌شود. همچنین از نظر طول قرینهها سجع‌های با قرینۀ برابر، فراوان هستند. تفاوت طول قرینهها بسیار کم و در مواردی نامحسوس است و در صورت تفاوت تعداد جملاتی که قرینۀ اول بلندتر از قرینۀ دوم باشد بیشتر هستند و برعکسِ آن انگشتشمار است. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| نثر مسجع؛ گلستان سعدی؛ انواع سجع؛ جای سجع؛ نوع نثر | ||
| مراجع | ||
|
اسفندیارپور، هوشمند (1384). عروسان سخن، تهران: فردوس.
بهار، محمدتقی (1349). سبک‌شناسی، 3 جلد، تهران: سپهر.
رادویانی، محمد بن عمر (1362). ترجمان‌البلاغه، به تصحیح و اهتمام احمد آتش، تهران: اساطیر.
سعدی، مصلح‌الدین (1384). گلستان، تصحیح غلامحسین یوسفی، تهران: خوارزمی.
شمیسا، سیروس (1383). نگاهی تازه به بدیع، چاپ چهاردهم، تهران: فردوس.
شمیسا، سیروس (1387). سبک‌شناسی نثر، تهران: میترا.
صفا، ذبیح‌الله (1369). تاریخ ادبیات در ایران، 5 جلد، تهران: فردوس.
صفوی، کورش (1380). از زبان‌شناسی به ادبیات، 2 جلد، تهران: سورۀ مهر.
وحیدیان کامیار، تقی (1379). نثر مسجع فارسی را بشناسیم، نامۀ فرهنگستان، شمارۀ 3، مردادماه، 58-77.
همایی، جلال‌الدین (1384). فنون بلاغت و صناعات ادبی، تهران: هما. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 713 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 164 |
||