تعداد نشریات | 23 |
تعداد شمارهها | 368 |
تعداد مقالات | 2,890 |
تعداد مشاهده مقاله | 2,566,203 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 1,821,857 |
تحلیل اصطلاحات گویش شوشتری در چهارچوب دستور ساختی | ||
مطالعات زبانها و گویشهای غرب ایران | ||
دوره 12، شماره 2، تیر 1403، صفحه 79-101 اصل مقاله (600.89 K) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22126/jlw.2023.9474.1723 | ||
نویسندگان | ||
ایمانه صیاد1؛ سپیده عبدالکریمی* 2 | ||
1دانشجوی دکتری زبانشناسی همگانی، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران | ||
2استادیار گروه زبانشناسی، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران | ||
چکیده | ||
پژوهش حاضر با هدف توصیف و تحلیل کیفی و کمّی ساختهای اصطلاحی (ساختهای فاقد ترکیب پذیری معنایی) در گویش شوشتری براساس دستور ساختی فیلمور و دیگران (1988) و با اشاره به پیوستار نحو-واژگانی پیشنهادی کرافت (2001) انجام شده است. دادههای پژوهش نیز به دو شیوة میدانی و کتابخانهای از گویشوران بومی گویش شوشتری، فرهنگ واژهنامهای از گویش شوشتری (نیرومند، 1356) و فرهنگ گویش شوشتری (فاضلی، 1383) گردآوری شده است. در پژوهش پیشِرو، ابتدا با ابزار موجود در دستور ساختی، انواع عبارتهای اصطلاحی گویش شوشتری براساس طبقهبندی فیلمور و دیگران (1988) تحلیل شده و در ادامه، فراوانی اصطلاحات نیز اندازهگیری شده است. نتایج نشان میدهد که اصطلاحات گویش شوشتری، براساس دیدگاه فیلمور و دیگران (1988) در چهار دسته اصطلاحات رمزگذار/رمزگشا، صوری/جوهری، دستوری/فرادستوری و دارای نکته کاربردشناختی/فاقد نکته کاربردشناختی قرار میگیرند. از بررسی مجموع 109 اصطلاح استخراجشده در گویش شوشتری، درصد فراوانی هر دسته از اصطلاحات به شرح زیر است: تعداد 47 اصطلاح (57 درصد) رمزگشا درمقابلِ 62 اصطلاح (43 درصد) رمزگذار، 91 اصطلاح (83.5 درصد) جوهری، دربرابر 18 اصطلاح (16.5 درصد) صوری و 96 اصطلاح (88 درصد) فاقد نکته کاربردشناختی درمقابلِ 13 اصطلاح (12 درصد) دارای نکتة کاربردشناختی. هیچیک از دادهها فرادستوری نبودهاند؛ درنتیجه، 100 درصد اصطلاحات دستوری بودهاند. همچنین دادههای موردبررسی در این پژوهش، در بخش ساختهای پیچیده و خاص در پیوستار نحو-واژگانی پیشنهادی کرافت (2001) قرار گرفتهاند. | ||
کلیدواژهها | ||
دستور ساختی؛ ساخت؛ اصطلاح؛ گویش شوشتری | ||
مراجع | ||
حامدی شیروان، زهرا؛ شریفی، شهلا؛ الیاسی، محمود (1395). آرایش واژگان در گویشهای فارسی خوزستان ازمنظر ردهشناختی. فرهنگ و ادبیات عامه، 4(11)، 1-32.
دستلان، مرتضی (1400). بررسی نقش استعجاز در ساختار معنایی اصطلاحات زبانی در چهارچوب معناشناسی شناختی. زبانشناسی و گویشهای خراسان، 13(2)، 283-303.
راسخمهند، محمد؛ شمسالدینی، مونا (1391). طبقهبندی معنایی اصطلاحات فارسی ازدیدگاه زبانشناسی شناختی. ادبپژوهی، 6(20)، 11-32.
راسخمهند، محمد (1393). درآمدی بر زبانشناسی شناختی: نظریهها و مفاهیم. ویراست دوم: با اضافات و اصطلاحات. تهران: سمت.
رضویان، حسین؛ کاوسی تاجکوه، صدیقه؛ بهرامی خورشید، سحر (1395). ساخت اضافه در زبان فارسی ازمنظر دستور ساخت گلدبرگ. پژوهشهای زبانی، 7(2)، 39-57.
سپنتا، ساسان (1385). نگاهی مردمشناختی بر گویش شوشتری (فرآیندهای واجی). فصلنامة علمی-پژوهشی دانشگاه آزاد اسلامی شوشتر، 1(1)، 1-12.
عبدالکریمی، سپیده (1396). درآمدی بر زبانشناسی اجتماعی. تهران: آوای خاور.
فاضلی، محمدتقی (1383). فرهنگ گویش شوشتری. تهران: پازینه.
فاضلی، محمدتقی (1385). دستور گویش شوشتری. تهران: پازینه.
قنبریان، تینا (1398). تعریفنگاری فعل و زبانشناسی شناختی: مطالعة موردی فعل افشاندن. زبانپژوهی، 11(32)، 179-208.
کاوسی تاجکوه، صدیقه؛ رضویان، حسین (1398). پیوندهای وراثتی در ساختهای اضافه در زبان فارسی بر اساس دستور ساخت. پژوهشهای زبانشناسی تطبیقی، 8(16)، 143-161.
کدخدای طراحی، مهدی؛ ویسی، الخاص (1399). تحلیل تطبیقی و پیکرهمدار تحولات واجی «واو معدوله» در زبان فارسی و گویش شوشتری. ادبیات و زبانهای محلی ایرانزمین، 10(4)، 93-116.
مصطفوی، پونه (1394). تمایز روابط دستوری در گویش شوشتری. جستارهای زبانی، 6(7)، 207-218.
ملکی، ساسان؛ راسخ مهند، محمد (1400). اصطلاحات صوری و جوهری در زبان فارسی: مطالعه موردی برخی «اگر»-ساختها. مطالعات زبان و گویشهای غرب ایرن، 9(3)، 109-126.
میرزایی، مریم؛ داوری اردکانی، نگار (1396). تحلیل زبانشناختی کاربرد دشواژه در شهرستان شوشتر. زبانشناسی اجتماعی، 1(2)، 28-36.
نیرومند، محمد باقر (1356). واژهنامهای از گویش شوشتری. تهران: فرهنگستان زبان ایران. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 158 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 146 |