آمار
| تعداد نشریات | 23 |
| تعداد شماره‌ها | 368 |
| تعداد مقالات | 2,890 |
| تعداد مشاهده مقاله | 2,566,188 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 1,821,852 |
بررسی تطبیقی دوبیتی در ادبیات فارسی و ادبیات عربی | ||
| کاوش نامه ادبیات تطبیقی | ||
| دوره 14، شماره 1 - شماره پیاپی 53، فروردین 1403، صفحه 69-89 اصل مقاله (1.36 M) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22126/jccl.2023.8269.2435 | ||
| نویسنده | ||
| کیامرث شاه ولی* | ||
| استادیار زبان و ادبیات عرب، گروه زبان و ادبیات عربی، دانشگاه آزاد اسلامی، ایذه، ایران. | ||
| چکیده | ||
| دوبیتی یکی از قالب‌ها و گونه‌های شعری است که کاربرد دوبیتی در ادبیات فارسی پرکاربردتر از ادبیات عربی است. دو فرهنگ، دو زبان و دو ملّیت ایرانی و عربی دارای تعاملات مشترکی در ابعاد مختلف هستند. بدون تردید سبک‌ها، قالب‌های شعری و بحور عروضی از این تعامل و به دنبال آن تأثیر و تأثّر بی‌بهره نبوده است. این تحقیق با هدف بررسی کاربرد دوبیتی در ادبیات فارسی و ادبیات عربی با روش تحقیق تحلیل محتوا و بر اساس شیوه‌های پژوهشی نوین ادبیات تطبیقی و به‌ویژه مکتب فرانسوی ادبیات تطبیقی انجام گرفته است. یافته‌های این پژوهش به‌صورت مختصر عبارت‌اند از: در باب خاستگاه دوبیتی، در منابع مورد مطالعه سه دیدگاه وجود دارد: دیدگاهی که خاستگاه آن نوع قالب شعری را پیش از اسلام می‌داند. دیدگاهی که زایش آن را قرن سوم هجری دانسته است و دیدگاهی که منشأ دوبیتی را بیرون از ادبیات فارسی و ادبیات عربی می‌داند. به طور قاطع پژوهشگران عرصه ادب فارسی و عربی با استدلال‌های منطقی و علمی اثبات کرده‌اند، این وزن شعری در ادب عربی وجود نداشته و برگرفته از ادبیات فارسی و تحت تأثیر آن ادبیات در ادبیات عربی رواج یافته است. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| دوبیتی؛ الدوبیت؛ ادب عربی؛ ادبی فارسی؛ ادبیات تطبیقی | ||
| مراجع | ||
|
ابن عثمان، محمد بن حسن (2004). المرشد الوافی فی العروض و القوافی، بیروت: دارلکتب العلمیة.
أنیس، ابراهیم (1952). موسیقی الشعر، الطبعة الثانیة، مصر: مکتبة الانجل.
براون، ادوارد (1335). تاریخ ادبیات ایران، مترجم علی پاشا صالح، چاپ دوم. تهران: مجلس.
ثابت‌زاده، منصوره (1388). بحور و اوزان شعر فارسی، تهران: زوّار.
دهخدا، علی اکبر (بی تا). لغت نامه دهخدا، تهران: دانشگاه تهران.
رازی، شمس قیس (1388). المعجم فی معاییر اشعار العجم، تهران: علم.
رزمجو، حسین (1385). انواع ادبی و آثار آن در زبان فارسی، چاپ پنجم، مشهد: دانشگاه فردوسی.
رستگار فسایی، منصور (1372). انواع شعر فارسی، شیراز: نوید.
ریپکا، یان؛ کلیما، اوتاکا؛ بچکا، ایرژی (1370). تاریخ ادبیات ایران، ترجمه کیخسرو کشاورزی، بی‌جا: گوتمبرگ و جاویدان خرد.
زرین‌کوب، عبدالحسین (1383). از گذشته ادبی ایران، چاپ دوم، تهران: سخن.
سمرقندی، دولتشاه (1382). تذکرة الشعرا، تصحیح ادوارد براون، تهران: اساطیر.
شفق، مجید (1373). دوبیتی‌های شاعران امروز، تهران: آفرینش.
شفیعی کدکنی، محمدرضا (1391). موسیقی شعر، چاپ سیزدهم، تهران: آگه.
شمیسا، سیروس (1373). انواع ادبی، چاپ سوم، تهران: فردوسی.
الشیبی، کامل مصطفی (1972). دیوان الدوبیت، فی الشعر العربی، بیروت: دارالثقافة.
شیخو الیسوعی، لویس (1987). علم الادب فی الإنشاء و العروض، بیروت: مطبعة الآباء الیسوعیین.
طباطبایی، مصطفی (1383). عروض و قافیه، تهران لوح زرین.
فریور، حسین (1341). تاریخ ادبیات ایران و تاریخ شعرا، چاپ دهم، بی‌جا: اطلاعات.
فک، یوهان (2014). العربیة؛ دراسات فی اللغة و اللهجات و الأسالیب، مترجم عبدالحلیم نجار، قاهرة: المرکز القومی للترجمة.
قندیل، اسعاد عبدالهادی (1981). فنون الشعر الفارسی، الطبعة الثالثة، بیروت: دار الاندلس.
کامکار پارسی، محمد (1372). رباعی و رباعی سرایان، تهران: دانشگاه تهران.
کفافی، محمد عبد السلام (1382). ادبیات تطبیقی، ترجمه حسین سیدی، مشهد: شرکت به نشر.
کیکاووس، امیر عنصرالمعالی (1312). قابوس‌نامه، تصحیح سعید نفیسی، تهران: مطبعة مجلس.
محمدی ملایری، محمد (1380). تاریخ و فرهنگ ایران، تهران: توس.
بهار، محمدتقی (1334). تاریخ تطوّر شعر فارسی، مشهد: چاپخانه خراسان.
نبوی، عبدالعزیز؛ خدادة، سالم عباس (2000). العروض التعلیمی، کویت: المنار الاسلامیة.
هاشمی، احمد (1997). میزان الذهب فی صناعة شعر العرب، محقّق عبدالجلیل یوسف، قاهره: مکتبة الآداب.
همایی، میرزا حلال الدین (1308). تاریخ ادبیات ایران، تبریز: مطبعة ادبیة.
یعقوب، امیل بدیع (1991). المعجم المفصل فی علم العروض، القافیة و فنون الشعر، بیروت: دارالکتب العلمیة. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 159 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 245 |
||