تعداد نشریات | 23 |
تعداد شمارهها | 383 |
تعداد مقالات | 3,036 |
تعداد مشاهده مقاله | 2,760,805 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 1,950,058 |
نحوۀ بهکارگیری شگردهای زمانِ روایی در رمان لمیزرع بر مبنای نظریه ژرار ژنت | ||
پژوهش نامه ادبیات داستانی | ||
مقاله 3، دوره 13، شماره 4 - شماره پیاپی 50، دی 1403، صفحه 55-78 اصل مقاله (615.44 K) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22126/rp.2022.7467.1519 | ||
نویسندگان | ||
پروین باقری1؛ سعید حاتمی* 2؛ جلیل شاکری3 | ||
1دانش آموخته کارشناسی ارشد، گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه ولیعصر (عج) رفسنجان، رفسنجان، ایران. | ||
2دانشیار، گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشکده ادبیات علوم انسانی، دانشگاه ولیعصر(عج) رفسنجان، رفسنجان، ایران. | ||
3استادیار، گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشکده ادبیات علوم انسانی، دانشگاه ولیعصر (عج) رفسنجان، رفسنجان، ایران | ||
چکیده | ||
زمان روایی و لایههای مختلف زمان، در ادبیات داستانی، کارکردهای بسیار متنوعی دارد. در این بین، یکی از آثار داستانی که رویکردی متمایز به انواع شگردهای روایی به ویژه استفاده از لایههای مختلف زمان روایی داشته، رمان لمیزرع محمدرضا بایرامی است. از آنجا که عنصر «زمان» عاملی تعیینکننده در ساختار روایت این اثر است و در حوزۀ نقد آثار ادبی میگنجد؛ در این پژوهش، نویسندگان با روش استقرایی، مؤلفههای زمان روایی را در سه مقولۀ نظم و ترتیب، تَداوم و بَسامد بر مبنای نظریه ژرار ژنت در رمان لمیزرع، مورد بحث و بررسی قرار دادهاند. نتایج پژوهش نشان میدهد که در این داستان، گذشته نگری به عنوان وجهِ غالب، ابزار اصلی سبک روایی بایرامی بهشمار میرود و گذشته نگری درونی، با مرور ذهنیِ خاطرات شخصیّت اصلی، اغلب برای ترسیم ذهنیت او استفاده شده است؛ و زمانپریشی آیندهنگر، تصویرگر آشفتگیها و دغدغه های شخصّیتهای داستان است. همچنین محمدرضا بایرامی، از «شتاب مثبت» که اصلیترین مؤلفۀ آن «گفتگو» است، برای معرفی شخصیّتها استفاده می کند. بسامد مفرد، دیگر عنصر روایی غالب در رمان است که نویسنده از آن برای ایجاد شتاب مثبت استفاده کرده است. بسامد مکرر و بسامد بازگو نیز برای تأکید بر عادات رفتاری، از دیگر شگردهای سبک روایی نویسنده است | ||
کلیدواژهها | ||
ادبیات داستانی؛ رمان لمیزرع؛ زمان روایی؛ ژرار ژنت؛ محمد رضا بایرامی | ||
مراجع | ||
آدام، ژان میشل و رواز، فرانسیس. (1383) تحلیل انواع داستان-رمان-درام-فیلمنامه، ترجمة آذین حسینزاده و کتایون شهپر راد، تهران: قطره.
اسکولز، رابرت. (1383) درآمدی بر ساختارگرایی در ادبیات، ترجمه فرزانه طاهری، چاپ دوم، تهران: آگاه.
بایرامی، محمدرضا. (1394) لمیزرع، تهران: نیستان.
برتنز، هانس. (1388) مبانی نظریة ادبی، ترجمة محمد رضا ابوالقاسمی، چاپ اول، تهران: ماهی.
تایسن، لوئیس. (1387) نظریههای نقد ادبی معاصر، ترجمه مازیار حسینزاده و فاطمه حسینی، تهران: نگاه روز.
تِودُرُوف، تزوتان. (1382) بوطیقای ساختارگرا، ترجمۀ محمد نبوی، تهران: آگه.
توکلی مقدم، صفیه و فاطمه کوپا. (1396) «تحلیل ساختاری زمان در رمان انجیر معابد با تأکید بر نظریّۀ ژنت» فنون ادبی، شمارۀ 19 ، صص: 17-32.
تولان، مایکل جی. (1383) درآمدی نقادانه – زبان شناختی بر روایت. ترجمة ابوالفضل حری. تهران: بنیاد سینمایی فارابی.
چتمن، سیمور. (1390) داستان و گفتمان (ساختار روایی در داستان و فیلم)، ترجمه راضیه سادات میرخندان، تهران: مرکز پژوهشهای اسلامی صدا و سیما.
درودگریان، فرهاد، محمدرضا زمان احمدی و الهام حدّادی. (1390) «تحلیل زمان روایی از دیدگاه روایتشناسی بر اساس نظریۀ ژرار ژنت در داستان بیوتن نوشتۀ رضا امیرخانی» سبکشناسی نظم و نثر فارسی، شماره13، 127-138.
ریکور، پل. (1383) زمان و حکایت، ترجمة مهشید نونهالی، جلد اول، چاپ اول، تهران: گام نو.
ریمون-کنان، شلومیت. (1387) «مولفة زمان در روایت»، ترجمة ابوالفضل حری، هنر، شمارة 53، 27-8..
ژنت، ژرار. (۱۳۹۸) گفتمان روایی، جستاری در باب روش ژرار ژنت، ترجمه معصومه زواریان، تهران: سمت.
شاکری، جلیل و سعید رمشکی. (1394) «بررسی مؤلفههای زمان روایی در رمان جزیرۀ سرگردانی و ساربان سرگردان سیمین دانشور» ادبیّات پارسی معاصر، شمارۀ 15، 89-111.
صافی، حسین. (1387) «نگاهی گذرا به پیشینۀ نظریههای روایت»، نقد ادبی، شمارۀ 2؛ 172 -145
صهبا، فروغ. (1387) «بررسی زمان در تاریخ بیهقی بر اساس نظریۀ ژرار ژنت»، پژوهشهای ادبی، شمارۀ 21، صص 89-112.
غلامحسینزاده، غلامحسین؛ طاهری، قدرتالله؛ رجبی، زهرا. (1386) «بررسی عنصر زمان در روایت، با تأکید بر حکایت اعرابی و درویش»، پژوهشهای ادبی، شمارۀ 16، 199-217.
لاج، دیوید و همکاران. (1389) «نظریّههای رمان»، ترجمۀ حسین پاینده، تهران: نیلوفر.
لوته، یاکوب. (1386) «مقدّمهای بر روایت در ادبیات و سینما»، ترجمۀ امید نیکفرجام، تهران: مینوی خرد.
مکاریک، ایرنا ریما. (1384) «دانشنامۀ نظریههای ادبی معاصر»، ترجمۀ محمد نبوی و مهران مهاجر، چاپ دوم، تهران: آگه.
نظری چروده، معصومه؛ خشنودی، بهرام؛ نظری، احمدرضا. (1396) «بررسی زمان در حکایتهای کلیله و دمنه بر اساس نظریۀ زمان در روایت» زبان و ادب فارسی، شمارۀ 236، 217-236.
وبستر، راجر. (1382) «پیش درآمدی بر مطالعۀ نظریۀ ادبی»، ترجمۀ الهه دهنوی، چاپ اول، تهران: روزنگار. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 321 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 105 |