آمار
| تعداد نشریات | 23 |
| تعداد شماره‌ها | 368 |
| تعداد مقالات | 2,890 |
| تعداد مشاهده مقاله | 2,566,188 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 1,821,854 |
بررسی روند مصرف زمین‌های کشاورزی غرب تبریز از دریچه کردار اجتماعی (پیش از تهیۀ اولین طرح جامع شهر تبریز در سال 1349 تا کنون) | ||
| جغرافیا و پایداری محیط | ||
| دوره 14، شماره 2 - شماره پیاپی 51، تیر 1403، صفحه 33-47 اصل مقاله (1.59 M) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22126/ges.2024.9937.2712 | ||
| نویسندگان | ||
| محبوبه سلیمان‌زاده* 1؛ رسول قربانی1؛ محمدرضا پورمحمدی1؛ حسن محمود زاده1؛ احد ابراهیم‌پور2 | ||
| 1گروه برنامه‌ریزی شهری و منطقه‌ای، دانشکده برنامه‌ریزی و علوم محیطی، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران | ||
| 2مرکز پژوهش‌های شورای اسلامی کلانشهر تبریز، تبریز، ایران | ||
| چکیده | ||
| اهمیت تأمین امنیت غذایی در عصر تغییر اقلیم موجب توجه روزافزون به نظام‌های غذایی محلی شده است که کشاورزی در شهرها و محیط‌های بلافصل اطراف آن یکی از ارکان اصلی آن است. اراضی که به‌شدت در معرض گسترش‌های جدید شهری هستند و حفاظت از آنها بدون حمایت برنامه‌ریزان شهری ممکن نیست. پژوهش حاضر بر خلاف پژوهش‌های پیشین در زمینۀ حفاظت از اراضی کشاورزی شهری که اغلب به ابعاد کالبدی یا قانونی موضوع پرداخته‌اند؛ از دریچه کردار اجتماعی به موضوع مصرف اراضی حاصلخیز کشاورزی برای سایر کارکردهای شهری می‌پردازد. هدف مقالۀ حاضر این است که چرایی و چگونگی تغییرات شیوه‌های مصرف زمین‌های کشاورزی و امکان مداخله، هدایت و مدیریت آن از منظر کردار اجتماعی بررسی شود. به این منظور اراضی کشاورزی غرب شهر تبریز در یک دوره زمانی بیش از پنجاه سال، قبل از تصویب اولین طرح جامع تبریز تا کنون که سومین طرح جامع شهر تصویب شده است بررسی شده‌اند. باتوجه‌به طولی بودن مطالعه و فاصلۀ زمانی از روش بازسازی تاریخی استفاده شده است که برای تحلیل «گفته‌ها» از تحلیل اسناد تاریخی (به‌ویژه طرح‌های توسعه شهری) و برای اقدامات از نقشه‌های وضع موجود دوره‌های مختلفِ در دسترس و مصاحبه با ساکنین محلی استفاده شده است. یافته‌ها حاکی است در این دوره تغییر منابع سه‌گانه معانی، مواد و متخصصین در دوره‌های مختلف مورد بررسی کردارهای اجتماعی را تغییر داده و در صورت استمرار باعث تغییر شیوه‌های مصرف اراضی به نفع یا ضرر پایداری شهری شده است. بررسی‌ها نشان می‌دهد در هر دوره زمانی چندین نگرش هم‌زمان وجود داشته است که با مواد و شایستگی‌های متناظر خود کردارهای اجتماعی را شکل داده یا کردار اجتماعی غالب را تضعیف یا تقویت کرده‌اند، همچنین شاهد اختلاف بین دیدگاه و عمل مدیریت شهری از بالا و مالکان زمین از پایین بوده‌ایم و شهروندان هم تقویت‌کننده یا تضعیف‌کننده کردار غالب اجتماعی بوده‌اند. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| امنیت غذایی؛ پارک بزرگ آذربایجان؛ پارک کشاورزی؛ پایداری شهری؛ کاربری اراضی | ||
| مراجع | ||
|
امیرزاده مرادآبادی، سمیرا؛ ضیایی، سامان؛ مهرابی بشرآبادی، حسین؛ کیخا، احمدعلی (1399). تأثیر پایداری کشاورزی بر امنیت غذایی خانوارهای شهری ایران: تحلیل فضایی در سطح استانی. اقتصاد کشاورزی و توسعه، 28(2)، 25-58. doi: 10.30490/AEAD. 2020.262222.1005.
بازگیر، سعید، فیروزی، زهرا؛ شمسی‌پور، علی‌اکبر؛ مقبل، معصومه (1398). تحلیل فضایی شرایط محیطی کشاورزی شهری در کلانشهر تهران – مطالعه موردی منطقه پنج. پژوهش‌های جغرافیای برنامه‌ریزی شهری، 7 (1)،111-125. doi: 10.22059/ JURBANGEO.2019.262056.939.
پورجاوید، ثریا؛ پورسعید، علیرضا؛ میردامادی، سیدمهدی (1399). عامل‌های تأثیرگذار بر عملکرد فراگیران دوره‌های آموزشی ترویج کشاورزی شهری (موردمطالعه: دورۀ آموزشی باغبانی – پرورش سبزی و صیفی). پژوهش مدیریت آموزش کشاورزی، 12 (53)، 139-161. doi: 10.22092/JAEAR.2021.351406.1748.
پورمحمدی، محمدرضا؛ قربانی، رسول (1383). شیوه‌های حفاظت از باغ‌ها و اراضی کشاورزی و آثار آن بر تراکم شهری در ایران . صفه، 14(38)، 23-34. Doi: 20.1001.1.1683870.1383.14.2.3.4.
حسینی‌نیا، غلامحسین؛ مقدس فریمانی، شهرام؛ رحیمی مشکین، فهیمه (1395). تبیین مؤلفه‌های کسب و کار کشاورزی شهری: موردمطالعه بام سبز شهری. علوم ترویج و آموزش کشاورزی ایران، 12(1)، 85-101. doi: 20.1001.1.20081758.1395. 12.1.6.7.
حمیدی، کلثوم؛ یعقوبی، جعفر (1395). شناسایی صلاحیت‌های مورد نیاز مروجان کشاورزی شهری از دیدگاه کارشناسان ترویج سازمان جهاد کشاورزی استان زنجان. پژوهش‌های ترویج و آموزش کشاورزی، 9 (3)، 23-33. https://sanad.iau.ir/Journal/jaeer/Article/826008.
خلیل نژاد، سید محمدرضا؛ فرزین، سامان؛ ظهوریان، مریم (1400). قابلیت‌سنجی باغ‌های تاریخی برای توسعۀ کشاورزی شهری در بیرجند. باغ نظر، 18(101)، 51-66. doi: 10.22034/BAGH.2021.265391.4754.
راسخی، بهروز؛ قنبری موحد، رضوان؛ علی بیگی، امیرحسین (1397). تحلیل عوامل مؤثر بر موفقیت کارآفرینان کشاورزی شهری و روستایی استان کرمانشاه. پژوهش‌های روستایی، 9(3)، 346-359. doi: 10.22059/JRUR.2017.228470.1071.
روضاتی، حمیدرضا؛ قنبران، عبدالحمید (1392). ارتقاء کیفیت زیست‌محیطی شهرها با رویکرد کشاورزی شهری، نمونه موردی: شهر اصفهان. معماری و شهرسازی پایدار، 1 (1)، 1-12. doi: 20. 001.1.25886274.1392.1.1.1.7.
زرکش، ندا؛ سامه، رضا؛ ضرابی، محمدمهدی (1398). سایت موزۀ کشاورزی راهبردی آموزشی جهت ارتقاء محیط‌زیست شهری. علوم و تکنولوژی محیط‌زیست، 21 (7)، 270-283. doi: 10.22034/JEST.2020.25857.3509.
شفیعی ثابت، ناصر (1393). خزش کلان شهر تهران و ناپایداری کشاورزی روستاهای پیرامونی. آمایش محیط، 7(24)، 145-162. https://sanad.iau.ir/journal/ebtp/Article/526444?jid=526444.
صدر موسوی، میرستار؛ رحیمی، اکبر (1391). تحلیلی بر توسعۀ کالبدی تبریز و تخریب اراضی کشاورزی و فضاهای سبز شهری. جغرافیا و آمایش شهری – منطقه‌ای،2(4)، 99-109. doi: 10.22111/GAIJ.2012.879.
عبادی، هادی؛ محبی، زهرا (1400). بررسی تاثیرات کشاورزی شهری بر میزان سرمایه اجتماعی ذینفعان در دانشگاه رازی کرمانشاه. جغرافیا و پایداری محیط (پژوهشنامه جغرافیایی)، 11(3)، 31-44. doi: 10.22126/GES.2021.6851.2438.
قیومی محمدی، حمید (1379). هشداری در مورد تبدیل اراضی کشاورزی به شهری: مطالعه موردی اصفهان. علوم خاک و آب، 14(2)، 154-163.
کرمی، رویا؛ صلاحی اصفهانی، گیتی (1399). نوع شناسی کشاورزی شهری و نقش آموزش آن در توسعه پایدار شهری استان زنجان. آموزش محیط‌زیست و توسعه پایدار، 9(1)، 153-170. doi: 20.1001.1.23223057.1399.9.1.9.2.
محمدپور، احمد (1400). فراروش: بنیان‌های فلسفی و علمی روش تحقیق ترکیبی در علوم اجتماعی و رفتاری، ویراست دوم. قم: لوگوس.
ملکی‌نژاد، حسین؛ محمدزاده، فاطمه؛ طاهرپور، مهشید (1399). جایگاه کشاورزی شهری در ارتقاء بهره‌وری کشاورزی و امنیت غذایی. سامانه‌های سطوح آبگیر باران، 8 (3)، 43-58. doi: 20.1001.1.24235970.1399.8.3.2.1.
ولیپور، سجاد؛ اکبری، محمدرضا؛ ذاکر حقیقی، کیانوش (1392). برنامه‌ریزی استراتژیک در راستای توسعه کشاورزی شهری با روش SWOT. فصلنامه مطالعات مدیریت شهری، 5 (15)، 45-57. https://ums.srbiau.ac.ir/article_6437.html.
هاشمی‌بناب، صدیقه؛ شرزه‌ای، غلامعلی؛ یزدانی، سعید (1391). برآورد ارزش خدمات غیرمصرفی زمین‌های کشاورزی برای ساکنان مناطق شهری با استفاده از تکنیک آزمون انتخاب (بررسی موردی: استان مازندران). اقتصاد کشاورزی (اقتصاد و کشاورزی)، 6 (3)، 177-209. https://www.iranianjae.ir/article_9305.html.
یادآور، حسین؛ لطیفی، سمیه؛ خرازی، شهریر و نامی، مینا (1399). تحلیل ظرفیت‌های کشاورزی شهری از دیدگاه دانشجویان دانشکده کشاورزی دانشگاه تبریز، علوم ترویج و آموزش کشاورزی ایران، 16(1)،183-196. doi: 10.22034/IAEEJ.2020.210183. 1478.
یادآور، حسین؛ پناهی، هانیه و خرازی، شهریر (1400). شناسایی پیشران های مؤثر بر توسعه کشاورزی شهری در تبریز. علوم ترویج و آموزش کشاورزی ایران، 17(2)، 99-112. doi: 20.1001.1.20081758.1400.17.2.7.5. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 160 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 116 |
||