تعداد نشریات | 23 |
تعداد شمارهها | 368 |
تعداد مقالات | 2,890 |
تعداد مشاهده مقاله | 2,566,171 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 1,821,835 |
تحلیل و مقایسۀ دو منظومۀ ویس و رامین و خسرو و شیرین براساس الگوی کنشگری شخصیتها | ||
پژوهش نامه ادبیات داستانی | ||
مقاله 2، دوره 13، شماره 1 - شماره پیاپی 47، فروردین 1403، صفحه 25-51 اصل مقاله (1.24 M) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22126/rp.2022.6983.1430 | ||
نویسندگان | ||
حدیثه امیردوست* 1؛ محمدصادق بصیری2؛ نجمه حسینی سروری3 | ||
1کارشناس ارشد زبان و ادبیات فارسی، دانشکدۀ ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه شهید باهنر کرمان، کرمان، ایران | ||
2استاد زبان و ادبیات فارسی، دانشکدۀ ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه شهید باهنر کرمان، کرمان، ایران. | ||
3دانشیار زبان و ادبیات فارسی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه شهید باهنر کرمان، کرمان، ایران. | ||
چکیده | ||
در این پژوهش، دو داستان عاشقانۀ ویس و رامینِ فخرالدین اسعد گرگانی، تصحیح محمّد روشن و خسرو و شیرینِ نظامی، تصحیح وحید دستگردی، با تکیه بر الگوی کنشگری گریماس مورد تحلیل و مقایسه قرار گرفتهاست. این الگو، امکان گذر از روساخت مشابه و رسیدن به تفاوتهای ژرفساخت روایی دو منظومه را فراهم می آورد و به پرسشهای مرتبط با شباهت و تفاوت دو داستان، در چگونگی سامان دادن به رویدادها و تأثیر کنش اشخاص در پیشبرد طرح داستان پاسخ میدهد. روش کار در این پژوهش، تقسیم متن به اجزای کمینۀ روایت سپس شناسایی، تحلیل و توصیف الگوی کنشگری در هریک از واحدهای متن است. نتایج حاصل از این بررسی نشان میدهد که طرح کلی داستان ویس و رامین، ستیز عشق با قانون و سطوت شاهانه و سرانجام، پیروزی عشق را روایت میکند؛ در حالی که داستان خسرو و شیرین، مبتنی است بر تضاد و سرانجام، سازش سطوت شاهانه با عرف و شرع. در منظومۀ نظامی فراوانی صحنهپردازیهای زیبا و افزون بر متن چشمگیر است و تصادف و تقدیر، بهعنوان بازدارنده و یاریگر، نقشی کلیدی در شکل گیری و بهسرانجامرسیدن طرح داستان ایفا میکند؛ اما در داستان ویس و رامین، کنشگران اصلی، اشخاص داستان هستند و پیشبرد طرح داستان در گرو کنش و انگیزههای آنهاست. زنان داستان ویس و رامین، برخلاف منظومۀ نظامی، در مقام فاعل یا یاریگر و بازدارنده، نقشی مؤثرتر از مردان دارند و کنشگران فعالی هستند که برای رسیدن به خواست خود، به تناسب موقعیت و رخدادهای داستان و با توسل به چاره اندیشی های گوناگون وارد عمل میشوند. | ||
کلیدواژهها | ||
ویس و رامین؛ خسرو و شیرین؛ نظریۀ گریماس؛ الگوی کنشگری؛ شخصیت | ||
مراجع | ||
| ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 132 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 163 |