تعداد نشریات | 23 |
تعداد شمارهها | 368 |
تعداد مقالات | 2,890 |
تعداد مشاهده مقاله | 2,566,165 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 1,821,826 |
رهیافتی به شناخت «دیگری»وجایگاه «چندصدایی »در رمانهای شاخص دفاع مقدّس زنان | ||
پژوهش نامه ادبیات داستانی | ||
دوره 13، شماره 1 - شماره پیاپی 47، فروردین 1403، صفحه 171-191 اصل مقاله (458.7 K) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22126/rp.2022.7222.1473 | ||
نویسندگان | ||
فهیمه محسنی ثانی1؛ علی تسنیمی* 2؛ عباس محمدیان3؛ حسن دلبری3 | ||
1دانشجوی دکتری، زبان و ادبیّات فارسی، دانشکده ادبیّات و علوم انسانی، دانشگاه حکیم سبزواری، سبزوار، ایران | ||
2دانشیار گروه زبان و ادبیّات فارسی، دانشکده ادبیّات و علوم انسانی، دانشگاه حکیم سبزواری، سبزوار، ایران | ||
3دانشیار گروه زبان و ادبیّات فارسی، دانشکده ادبیّات و علوم انسانی، دانشگاه حکیم سبزواری، سبزوار، ایران. | ||
چکیده | ||
باختین، با مطرحکردن دو مفهوم «منطق مکالمه ای» یا گفتوگو و «چندصدایی» زمینه ساز رهیافت مفهومی تازه در رمان شد. بر این اساس، مسألۀ اصلی پژوهش حاضر، ارزیابی جایگاه «دیگری» و چندصدایی در رمانهای پایداری ایران است که شخصیّت اصلی آنها و نویسندگانش زن هستند و اینکه آثار پدیدآمده تا چه اندازه با رعایت مرزهای بیطرفی به چندصدایی نزدیک شده اند؟ در بدنۀ مقاله که به روش توصیفی - تحلیلی انجام شده ابتدا آرای باختین دربارۀ حضور «دیگری» در متن با دو مفهوم کلیدی او؛ یعنی گفتوگوگرایی و چندصدایی، به معرفی اجمالی و بررسی رمانهای موردنظر پرداخته شده است. براساس نتایج بهدست آمده، چندصدایی در این رمانها باعث شناخت دیگری و اندیشۀ شخصیّتهای مطابق با قهرمان میشوند. چندصدایی کمک میکند تا شخصیّتها مجالی برای سخنگفتن و شناساندن خود به خواننده داشته باشند. تنوّع زاویة دید در رمانهای مورد پژوهش بهصورت جابهجایی راوی صورت گرفته، این شیوۀ روایی بهصورتهای تکصدایی (اول شخص)، مونولگ (حدیث نفس)، اول شخص ناظر و سوم شخص وجود دارد. آنچه در رمانهای جنگ به اسم «دیگری» نامیده میشود، حضور دشمن است که این «دیگری » با عناوین و عملکردهای مختلفی ظاهر میشود. | ||
کلیدواژهها | ||
چندصدایی باختین؛ ادبیّات پایداری؛ دیگری؛ نویسندگان زن؛ رمان دفاع مقدّس | ||
مراجع | ||
آباد، معصومه. (1392) من زندهام، چاپ نوزدهم. تهران: بروج.
آروین، شکوفه و همکاران. (1398) «رمان جنگ در ایران از منظر حضور دیگری براساس نظریۀ باختین». نشریّۀ فصلنامة متنپژوهی ادبی، دانشگاه علامه طباطبایی، (79)، 31-54.
اردلانی، شمسالحاجیه. (1391) «شخصیّتپردازی در رمان زمین سوخته». پژوهشهای نقد ادبی و سبکشناسی، سال دوم، (7)، 31-56.
باختین، میخاییل. (1381) سودای مکالمه، خنده، آزادی، چاپ دوم. ترجمۀ جعفر پوینده. تهران: چشمه.
باختین، میخاییل. (1387) سودای مکالمه، خنده،آزادی. ترجمۀ محمّد راغب. تهران: فرهنگ صبا.
بهرامیان، اکرم. (1390) «مقایسۀ جلوههای چندآوایی باختین در نمایشنامة داستان دور دراز و... سلطان ابن سلطان و... به دیار فرنگ به روایت مرد مشکوک». محمّد چرمشیر و رمان اسفار کاتبان ابوتراب خسروی. نشریۀ هنرهای زیبا- هنرهای نمایشی و موسیقی. (44)، 13-23.
پاینده، حسین. (1389) رهیافت باختین در نقد رمان (مقدمۀ کتاب پرسشهای بوطیقای داستایفسکی). ترجمۀ سعید صلحجو. تهران: نیلوفر.
تودوروف، تزوتان. (1382) منطق گفتوگویی. ترجمۀ داریوش کریمی. تهران: مرکز.
حسینی، سیده اعظم. (1387) دا (مجموعه خاطرات)، چاپ سوم. تهران: سوره.
دزفولیان راد، کاظم؛ امن خانی، عیسی. (1388) «دیگری و نقش آن در داستانهای شاهنامه». نشریۀ پژوهش زبان وادبیّات فارسی. (13)، 1-23.
دستغیب، عبدالعلی. (1376) به سوی داستاننویسی بومی. تهران: حوزة هنری.
شوهانی، علیرضا. (1389) «سیری در رمان جنگ دهة 60». نشریة تاریخ ادبیّات، 5 (65)، 158-172.
ضرّابیزاده، بهناز. (1394) دختر شینا، چاپ چهلودوم. تهران: سورة مهر.
قبادی، حسینعلی و دیگران. (1389) «چندآوایی و منطق گفتوگویی در نگاه مولوی به مسألۀ جهد و توکّل با تکیه بر داستان شیر و نخجیران». جستارهای ادبی، (170)، 71-94.
قربانزاده، مریم. (1397) شهربانو، چاپ اول. تهران: ستارهها.
کلیگز، مری. (1388) درسنامۀ نظریّۀ ادبی. ترجمۀ جلال سخنور، الهه دهنوی و سعید سبزیان. تهران: اختران.
مستور، مصطفی. (1379) مبانی داستان کوتاه. تهران: مرکز.
مکاریک، ایرنا ریما. (1385) دانشنامۀ نظریّههای ادبی معاصر. ترجمۀ مهران مهاجر و محمّد نبوی. تهران: آگه.
میرصادقی، جمال؛ میرصادقی، میمنت. (1377) واژهنامۀ هنر داستاننویسی. فرهنگ تفضیلی اصطلاحات ادبیّات داستانی. تهران: کتاب مهناز.
میرصادقی، جمال. (1382) ادبیّات داستانی (قصّه، رمانس، داستان کوتاه، رمان)، چاپ چهارم. تهران: بهمن.
میرعابدینی، حسن. (1386) صد سال داستاننویسی ایران، جلد 3 و 4، چاپ چهارم. تهران: چشمه.
نامور مطلق، بهمن. (1387) «باختین، گفتوگومندی و چندصدایی مطالعۀ پیشامتنیّت باختینی». پژوهشنامۀ علوم انسانی، (57)، 397-414. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 113 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 147 |