تعداد نشریات | 23 |
تعداد شمارهها | 368 |
تعداد مقالات | 2,890 |
تعداد مشاهده مقاله | 2,566,181 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 1,821,838 |
ارزیابی تغییرات سرمایه طبیعی و میزان پایداری اکولوژیک در منطقه حفاظت شده حرا | ||
جغرافیا و پایداری محیط | ||
دوره 14، شماره 2 - شماره پیاپی 51، تیر 1403، صفحه 49-63 اصل مقاله (711.63 K) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22126/ges.2024.10607.2754 | ||
نویسندگان | ||
پروانه سبحانی؛ افشین دانه کار* | ||
گروه محیط زیست، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تهران، کرج، ایران. | ||
چکیده | ||
افزایش تقاضا و سطح مصرفی جوامع انسانی، منجر به بهرهبرداری بیرویه از سرمایه طبیعی و افزایش ناپایداری اکولوژیک در اکوسیستمهای طبیعی بهویژه مناطق تحت حفاظت شده است. ازاینرو، تداوم روند استفاده از خدمات اکوسیستمی، منجر به افزایش فشارهای اکولوژیک و کاهش ظرفیت سرمایههای طبیعی در تأمین نیازهای بشری میشود. براین اساس، در مطالعه حاضر به ارزیابی تغییرات مکانی-زمانی سرمایه طبیعی و میزان پایداری اکولوژیک در منطقه حفاظت شده حرا طی سالهای 2021-1989 با استفاده از مدل ردپای اکولوژیک پرداخته شد. نتایج نشان داد که در بین کاربریهای موجود، پهنههای جزرومدی بیشترین روند افزایشی و پهنههای آبی بیشترین روند کاهشی را دارند. علاوهبراین، نتایج بهدست آمده حاکی از آن است که وسعت رویشگاههای مانگرو طی سالهای مورد مطالعه، کاهش یافته است. همچنین نتایج عملکرد و همارزی در بین کاربریهای منطقه نشان داد که، پهنههای آبی (بسترصید) بیشترین ضریب همارزی را به خود اختصاص دادهاند و در طی این دوره، بیشترین کاهش سطح را نشان میدهند. در حالیکه، جنگلهای مانگرو با کمترین سطح در بین کاربریها، بیشترین ضریب عملکرد را دارا میباشند. در محدوده مورد مطالعه، ردپای اکولوژیک دارای روند افزایشی، ظرفیت زیستی کاهشی و کسری اکولوژیک از روند افزایندهای برخوردار است. بدین ترتیب، شاخص اندازه ردپای اکولوژیک طی سالهای 1989-2021 افزایش یافته است که این نتایج حاکی از شدت بالای استفاده از منابع دارد. همچنین شاخص عمق پا نیز از روند افزایندهای برخوردار است که نشان دهنده افزایش شدت مصرف سرمایه طبیعی و کاهش انباشت سرمایه در طی سالهای مورد مطالعه میباشد. بنابراین، تغییر در الگوی تولید و مصرف بهمنظور ایجاد تعادل اکولوژیک و کنترل ناپایداری در این منطقه امری ضروری است. از طرفی، جلوگیری از افزایش تغییرات پوشش/ کاربری اراضی و همچنین حفاظت از سرمایه طبیعی، مستلزم ایجاد مدیریتی یکپارچه برای توسعه پایداری و استفاده از منابع طبیعی با توجه به ظرفیت برد زیستی منطقه میباشد. | ||
کلیدواژهها | ||
ردپای اکولوژیک؛ سرمایه طبیعی؛ ظرفیت برد زیستی؛ ارزیابی پایداری؛ منطقه حفاظت شده حرا | ||
مراجع | ||
سبحانی، پروانه؛ دانهکار، افشین (1402/الف). روند تغییرات کاربری اراضی و میزان ریسک اکولوژیک در منطقه حفاظت شده حرا. توسعه پایدار محیط جغرافیایی، 5 (9)، 1-19doi:10.48308/SDGE.2023.232851.1147.
سبحانی، پروانه؛ دانهکار، افشین (1402/ب). مروری بر مطالعات سیمای طبیعی و محدودههای مدیریتی جنگلهای مانگروی خمیر و قشم. طبیعت ایران، 8 (4)، 97-112doi:10.22034/envj.2023.398768.1292.
سبحانی، پروانه؛ دانهکار، افشین (1402/پ). ارزیابی و پهنهبندی خدمات اکوسیستمی در جنگلهای مانگرو حوزه خمیر و قشم. آمایش سرزمین، 15 (2)، 275-292doi: 10.22059/jtcp.2023.358990.670391.
صمدپور، پریماه؛ فریادی، شهرزاد؛ زبردست، لعبت (1402). بررسی پایداری اکوسیستم با تلفیق دو رویکرد ردپای اکولوژیکی و ارزیابی خدمات اکوسیستمی (مورد مطالعه: شهرستان نوشهر). محیط زیست و توسعه فرابخشی، 8 (80)، 61-78. doi: 10.22034/envj.2023.398768.1292
نظری، مریم؛ کلانتری، محسن (1402). بررسی عوامل مؤثر بر ردپای اکولوژیکی شهری ساری. جغرافیا و برنامهریزی محیطی 2 (34)، 17-26. doi: 10.22108/GEP.2022.133118.1506 | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 168 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 172 |