آمار
| تعداد نشریات | 23 |
| تعداد شماره‌ها | 368 |
| تعداد مقالات | 2,890 |
| تعداد مشاهده مقاله | 2,566,211 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 1,821,868 |
گفتمان، حقیقت و قدرت در باب اول مرزباننامه بر مبنای آرای میشل فوکو | ||
| پژوهشنامه متون ادبی دورۀ عراقی | ||
| مقاله 5، دوره 5، شماره 3، آذر 1403، صفحه 83-111 اصل مقاله (1.27 M) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22126/ltip.2024.10358.1240 | ||
| نویسنده | ||
| نسرین علی اکبری* | ||
| استادیار، گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشکده زبان و ادبیات، دانشگاه کردستان، سنندج، ایران | ||
| چکیده | ||
| در باب اول مرزبانامه گفتمانی تنش‌زا میان ملک‌زاده و دستور با هدف کشف حقیقت و به پشتوانۀ نوعی قدرت با ماهیت متفاوت صورت میگیرد. هر یک از آن دو، در صدد است که با فشار بر دیگری او را از میدان به درکند و با تحت تأثیر قراردادن ملک، جایگاه خود را تثبیتکند. دستور از موضع قدرت سیاسی، با بیانی صریح و سوفسطایی وار، با بهره‌بردن از سخنوری و معطوف به قدرت، وارد گفتمان شده، به دفاع از وضع موجود می پردازد. ملک‌زاده، با اتکا به پشتیبانی یک طبقۀ اجتماعی خاص با زبانی کنایی و بهره‌گیری از تمثیل، مشکلات و تنگناهای موجود را که سبب بحران در جامعه شده، مطرح میکند و سعی در برانگیزاندن ملک نسبت به تغییر آن‌ها دارد. در نتیجه دو گفتمان در این باب شکل‌می گیرد که هر یک سویه‌ای از حقیقت و قدرت را در خود بازتاب‌می دهند. این باب به شیوۀ سندکاوی و کتابخانه‌ای با بهره‌بردن از رویکرد میشل فوکو که در آثار مختلف خود پیوندی محکم و منسجم بین گفتمان، حقیقت و قدرت برقرار ساخته، توصیف و تحلیل شده است. سبک سخنپردازی، نوع استدلال و موضع گفتمانی هر یک از طرفین به گونه‌ای است که مخاطب را تحت تأثیر قرارداده، عواطف او را برمی‌انگیزاند و نظر او را نسبت به موضع آن‌ها جلب‌میکند. استراتژی ملک‌زاده در شیوۀ سخن گفتن و موضع گفتمانی او سبب می شود که مخاطب نسبت به او متمایل شود و او را در سویۀ حقیقت و در نتیجه صاحب قدرت حقیقی ببیند. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| گفتمان؛ حقیقت؛ قدرت؛ اثر تمثیلی؛ مرزباننامه | ||
| مراجع | ||
|
آلن، گراهام (1380). بینامتنیت. پیام یزدانجو، تهران: مرکز.
امامی، سعید و محمدرضا روزبه (1396). «دیالکتیک در باب اول مرزباننامه» تحقیقات تمثیلی در زبان و ادب فارسی. دورۀ 9، شمارۀ 32، 28- 10.
اسداللهی، خدابخش؛ کاظمی‌ها، علیرضا (1401). «تحلیل جایگاه دیو در مرزباننامه از منظر آموزه‌های دینی زرتشت و اسلام و باورهای عامیانه». نشریۀ نقد، تحلیل و زیبایی‌شناسی متون، سال پنجم، شمارۀ 15، 41- 23.
اطمینان، خدیجه؛ کاظمی‌ها، علیرضا (1401). «لیبرالیزم و مشابهت‌های مضامین کلیله و دمنه و مرزباننامه با آن». نشریۀ ادبیات عرفانی و اسطوره‌شناختی، شمارۀ 10، 50- 37.
بزرگ‌بیگدلی، سعید؛ حسینی، سارا (1392). «نقد زن‌محور (فمنیستی) داستان‌های مرزباننامه». نشریۀ پژوهشهای نقد ادبی و سبک‌شناسی، شمارۀ 14، 60- 37.
برزگرماهر، زینب (1389). «تحلیل روان‌شناختی ویژگی حسادت در زنان با تکیه بر داستان‌های کلیله و دمنه و مرزباننامه». نشریۀ روان‌شناسی فرهنگی، شمارۀ 6، 81- 69.
پارسا، سیداحمد؛ طاهری، یوسف (1391). «بررسی وجوه روایتی در حکایتهای مرزباننامه بر اساس نظریۀ تزوتان تودورف»، متنپژوهی ادب فارسی، شمارۀ 14، 16- 1.
پاکدل، مسعود؛ میراب، معصومه (1394). «نگاهی به تمثیل‌های نمادین در مرزباننامه». نشریۀ تحقیقات تمثیلی در زبان و ادب فارسی، شمارۀ 25، 140- 127.
ترکلادانی، صفورا؛ رحیمی، مائده (1396). «پردازش شخصیت و دورنمایۀ اخلاقی در دو اثر مرزباننامه سعدالدین وراوینی و فابلهای ژان دو لافونتن». فنون ادبی، شمارۀ 18، 140- 131.
جبری، سوسن (1401). «پیامدهای شناختی تعمیمپذیری حکایت در کلیله و دمنه، مرزباننامه، گلستان و بهارستان». پژوهشهای ادبیات داستانی، سال 11، شمارۀ 4، 100- 75.
حجازی، حمیده؛ سلطانی‌نژاد مهرآبادی، ساغر (1395). «نمود اصطلاحات و مضامین طبی در ساختار متن از ویژگی‌های سبکی مرزباننامه». نشریۀ سبک‌شناسی نظم و نثر فارسی (بهار ادب)، شمارۀ 34، 161- 145.
خراسانی، محبوبه و همکاران (1390). «بررسی عنصر روایتگری در مرزباننامه». تحقیقات تمثیلی در زبان و ادب فارسی، ش10. 86- 65.
خشنودی، چروده، بهرام؛ ربانی خانقاه، میثم (1391). «أروایت‌شناسی حکایتهای مرزباننامه در سه سطح: داستانی، گفتمان و روایتگری با تکیه بر حکایت دادمه و داستان». نشریۀ متنپژوهی، شمارۀ 51، 96- 75.
دریفوس، هیوبرت؛ رابینو، پل (1382). میشل فوکو فراسوی ساختارگرایی و هرمنوتیک. حسین بشیریه، چاپ سوم، تهران: نی.
دشتی آهنگر، مصطفی؛ سلیمانی، زهرا (1395). «بررسی ساختار پیرنگ حکایتهای مرزباننامه». نشریۀ پژوهشهای ادبی، شمارۀ 69، 153- 129.
ذباح، محمود (1394). «تحلیل زیبایی‌شناسانۀ نثر کتاب مرزباننامه». نشریۀ تحقیقات جدید در علوم انسانی، دورۀ اول، شمارۀ 3، 118- 103.
شیبانی اقدم، اشرف؛ حاج ابوکهکی، زینب (1393). «بررسی ساختار روایی در مرزباننامه». نشریۀ مطالعات نقد ادبی، شمارۀ 34، 105- 84.
رضاپور، زینب (1401). «اثرپذیری دیو گاوپای و دانای دینی مرزباننامه از داستان حضرت موسی (ع) و حضرت محمد (ص)». نشریۀ ادب فارسی، شمارۀ 29، 98- 82.
رضایی دشت ارژنه، محمود (1387). «نقد و تحلیل قصه‌ای از مرزباننامه بر اساس رویکرد بینامتنیت». نشریۀ نقد ادبی، شمارۀ 4، 52- 31.
سالمیان، غلامرضا و همکاران (1391). «کاربرد عبارات عربی در مرزباننامه». نشریۀ کاوش‌نامۀ تطبیقی، شمارۀ 8، 50- 27.
شیبانی اقدم، اشرف؛ حاج ابوکهکی، زینب (1393). «بررسی ساختار روایی در مرزباننامه». نشریۀ مطالعات نقد ادبی، شمارۀ 34، 105- 84.
صادقی تحصیلی، طاهره و همکاران (1395). «تحلیل لایه‌های منطقی استدلال در تمثیل‌های مرزباننامه». نشریۀ پژوهشهای زبان و ادبیات فارسی، شمارۀ 40، 79- 51.
صحرایی، قاسم و نوش‌آفرین کلانتر (1392). «تحلیل کهن‌الگویی جولاهه با مار مرزباننامه». نشریۀ کهن‌نامۀ ادب پارسی، سال چهارم، شمارۀ 3، 154- 141.
علیاکبری، نسرین؛ روستایی، میثم (1392). «تحلیل ساختاری ـ اسطورهای حکایت غلام و بازرگان در مرزباننامه». نشریۀ ادبیات عرفانی و اسطوره‌شناختی، شمارۀ 33، 82- 63.
علیاکبری، نسرین و همکاران (1393). «بررسی دو حکایت از باب سوم مرزباننامه بر بنیاد الگوی کنش گریماس»، کاوشنامه زبان و ادبیات فارسی، شمارۀ 28. 292- 267.
فرضی، حمیدرضا؛ عابدی، محمدرضا (1393). «تحلیل بنمایههای اساطیری، داستان شهریار بابل با شهریارزاده در مرزباننامه». زبان و ادب فارسی (دانشگاه تبریز)، شمارۀ 230، 134- 113.
فضیلت، محمود؛ نارویی، صدیقه (1391). «تحلیل ساختاری داستان جولاهه با مار بر پایۀ نظریۀ گریماس». نشریۀ سبک‌شناسی نظم و نثر (بهار ادب)، شمارۀ 15، 262- 253.
فوکو، میشل (1378). نظم گفتار. باقر پرهام، تهران: آگه.
فوکو، میشل (1390). گفتمان و حقیقت. علی فردوسی، تهران: دیبایه.
فوکو، میشل (1391). اراده به دانستن. نیکو سرخوش و افشین جهاندیده، چاپ هفتم، تهران: نی.
فولادی تنگستانی، یعقوب (1401). «یکی نامه بود از گه باستان (بررسی روایت‌های ملی مرزباننامه)». نشریۀ پاژ، شمارۀ 46، 24- 8.
قاسمی آرانی، ابوذر و همکاران (1395). «رویکرد تحلیلی ـ تطبیقی بر داستان گور در مرزباننامه و فاکهه‌الخلفا و مفاکهة‌الظرفاء». نشریۀ ادبیات تطبیقی (ویژه‌نامۀ فرهنگستان)، شمارۀ 14، 106- 88.
کاکه‌رش، فرهاد (1385). «بررسی اجمالی تأثیر قرآن و حدیث در مرزباننامه». بهارستان سخن، شمارۀ 5، صص 89- 77.
کمالی اصل، شیوا و عبدالله ضابطی (1401). «واکاوی نشانه‌های کنشگری زن در مرزباننامه بر مبنای رویکرد فرکلاف». نشریۀ زبان و ادبیات فارسی، شمارۀ 92، 271- 251.
کوک، جاناتان (1384). «گفتمان» در دانشنامۀ نظریههای ادبی معاصر. مکاریک ایرنا ریما تهران: آگه.
محمدی افشار، هوشنگ (1394). «مقایسۀ دو واقعه از تاریخ هرودوت با دو داستان از کلیله و دمنه و مرزباننامه». نشریۀ ادبیات تطبیقی، شمارۀ 13، 222- 201.
محمدی اصل، عباس (1392). جامعهشناسی میشل فوکو. تهران: گلآذین.
مرکیور، ژوزه گیلبرمه (1389). میشل فوکو. نازی عظیما، تهران: کارنامه.
مسبوق، سیدمهدی؛ غفاری، سولماز (1401). «معادل‌یابی عناصر فرهنگی در ترجمۀ ابن عربشاه از مرزباننامه بر اساس الگوی ایوپری». نشریۀ زبان‌پژوهی، شمارۀ 45، 264- 233.
منصوری، مجید؛ پورعظیمی، سعید (1402). «تصحیح چندگشتگی در مرزباننامه». نشریۀ نثرپژوهی ادب فارسی، شمارۀ 53، 380- 253.
وراوینی، سعدالدین (1363). مرزباننامه. خلیل خطیب رهبر، تهران: دانشگاه شهید بهشتی.
هیندس، باری (1390). گفتارهای قدرت از هابز تا فوکو. مصطفی یونسی، تهران: پردیس دانش.
یورگنسن، ماریان؛ فیلیپس، لوئیز (1391). نظریه و روش در تحلیل گفتمان. چاپ سوم، تهران: نی. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 707 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 23 |
||