آمار
| تعداد نشریات | 23 |
| تعداد شماره‌ها | 368 |
| تعداد مقالات | 2,890 |
| تعداد مشاهده مقاله | 2,566,237 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 1,821,898 |
بررسی سیر دگردیسی شخصیت سلطان محمود غزنوی | ||
| پژوهشنامه متون ادبی دورۀ عراقی | ||
| دوره 5، شماره 1، فروردین 1403، صفحه 85-110 اصل مقاله (1.1 M) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22126/ltip.2024.9613.1192 | ||
| نویسنده | ||
| زهرا سادات طاهری قلعه نو* | ||
| دکتری زبان و ادبیات فارسی، استاد مدعو دانشگاه صنعتی شریف، تهران، ایران | ||
| چکیده | ||
| این پژوهش به بررسی ابعاد و ویژگیهای شخصیتی سلطان محمود غزنوی در متون تاریخی، ادبی و عرفانی می‌پردازد. هدف این پژوهش، بررسی دگردیسی شخصیتی سیاسی و رهبر است. در این بررسی هم به اطلاعات بیوگرافی این شخصیت و هم به رشد، تعالی و گذار او در متون تاریخی، ادبی و عرفانی توجه شده است. نتیجة بهدستآمده از بیوگرافی محمود غزنوی در متون تاریخی بیانگر آن است که او در بستر زندگی، اجتماع و فرهنگ خود از رهبران سیاسی قدرتطلب است که داعیهدار اسلام و دینداری است و به همین مناسبت، لقبها و عنوانهای مختلفی نیز به او نسبت داده شده است. او همچنین برای رسیدن به اهدافش گرایش‌های جنگطلبانه دارد که به کشتار و قتل و غارتهایی منتج میشود. تولد و مرگ او در این متون به گونه‌ای انعکاس یافته که گویی دربارة شخصیتی مقدس مطرح شده است. همچنین القابی که به او در متون ادبی و دیوان‌های شاعران – بهخصوص در دیوان شعر عنصری و فرخی که نزدیک‌ترین متون مربوط به این دوره محسوب می‌شوند – اختصاص یافته، صفاتی مقدسمآبانه و باعظمت است که ابعاد تقدس و دینداری محمود غزنوی را برجسته کرده و تأثیر قابلملاحظهای در نوع نگرش نویسندگان و مخاطبان از این شخصیت داشته است؛ مسئلهای که بعدها در آثار عرفانی نیز انعکاس می‌یابد. همچنین نگاه مداحانه و ستایشگرانه تاریخ نویسان به اقدامات محمود غزنوی در کتابهای تاریخی سیر این دگردیسی را تسهیل بخشیده است. اما نقشهایی که در متون عرفانی به محمود غزنوی داده شده است او را از زمینههای تاریخی، سیاسی و اجتماعی حوزه بیوگرافیاش تمایز داده است. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| محمود غزنوی؛ دگردیسی؛ متون تاریخی؛ متون ادبی؛ متون عرفانی | ||
| مراجع | ||
|
ابناثیر، عزالدینعلی (1351)، الکامل. ج 15، ترجمة عباس خلیلی، تصحیح سیدحسن سادات ناصری، تهران: علمی.
ابناثیر، عزالدینعلی (1351)، الکامل. ج16، ترجمة علی هاشمی حائری، تهران: کتب ایران.
ابوالحمد، عبدالحمید (1384)، مبانی سیاست. ج1، تهران: توس.
استرآبادی، محمدقاسم هندوشاه (1387)، تاریخ فرشته. ج1، تصحیح محمدرضا نصیری، تهران: انجمن آثار و مفاخر فرهنگی.
انصاری، خواجه عبدالله (1362)، طبقاتالصوفیه. تصحیح عبدالحی حبیبی، به اهتمام حسین آهی، تهران: فروغی.
باسورث، کلیفورد ادموند (1378)، تاریخ غزنویان. ترجمة حسن انوشه، تهران: امیرکبیر.
بلوری، مریم و مختارینیا، نوری (1395)، «لشکرکشیهای سلطان محمودغزنوی به هند و بازتاب آن در دیوان فرخی و عنصری». سومین کنفرانس بینالمللی پژوهش در علوم و تکنولوژی.1-12.
بیهقی، ابوالفضل (1368)، تاریخ بیهقی. 3ج، بهکوشش خلیل خطیبرهبر، تهران: سعدی.
بیهقی، ابوالفضل (2536)، تاریخ بیهقی. به کوشش علیاکبر فیاض، مشهد، دانشگاه فردوسی مشهد.
پرویز، عباس (1336)، تاریخ دیالمه و غزنویان. تهران: علمی.
جرفادقانی، ابوالشرف ناصحبنظفر (2537)، ترجمة تاریخ یمینی. بهاهتمام جعفر شعار، تهران: بنگاه ترجمه و نشر.
جلالی، جواد و ابراهیم ظاهریعبدوند (1401)، «تحلیل الگوهای روابط عاشقانة شخصیتهای زن در مثنویهای عطار براساس نظریة مثلث عشق استرنبرگ». پژوهشنامۀ متون ادبی دورۀ عراقی،3 (4)، 9-26.
جوزجانی، منهاج سراج (1363 )، طبقات ناصری. ج1، تصحیح عبدالحی جیبی، تهران: دنیای کتاب.
راوندی، مرتضی (2536)، تاریخ اجتماعی ایران. ج2، تهران: امیرکبیر.
رضاییان، علی (1388)، «ارائة الگوی شکلگیری رهبری کاریزماتیک در سازمان از دیدگاه مدیریت برنامهریزی راهبردی». مدیریت دولتی، 1 (3)، 35-50.
ساجدی، علی (1390)، «دو روایت از یک حکایت در شعر عطار و مولانا». پژوهشهای نقد ادبی و سبک‌شناسی، (1)، 69-83.
سالاری، مصطفی (1397)، «نقد جامعهشناختی سیمای محمودغزنوی در شعر عطار». کاوشنامه، 4 (39)، 247-270.
سمعانی، احمدبنمنصور (1368)، روحالارواح. تصحیح نجیب مایل هروی، تهران: علمی و فرهنگی.
سنایی غزنوی، ابوالمجد (1374)، حدیقة الحقیقه و شریعة الطریقه، تهران: دانشگاه تهران.
شاشیالعمرکیالمروی، ابوارجاء (1359)، روضهالفریقین. تصحیح و ترجمه عبدالحی حبیبی، تهران: دانشگاه تهران.
شفیعیکدکنی، محمدرضا (1372)، مفلس کیمیافروش. تهران: سخن.
شمیسا، سیروس (1385)، سبک‌شناسی شعر. تهران: میترا.
صفا، ذبیح الله (1380)، تاریخ ادبیات ایران. ج1، تهران: فردوس.
طاهری قلعه‌نو، زهرا سادات (1390)، «بررسی عوامل دگردیسی محمود غزنوی در متون عرفانی تا قرن هفتم». پایان‌نامه کارشناسی ارشد، استاد راهنما محمود عابدی، دانشگاه تربیت معلم تهران: دانشکدة ادبیات.
طاهری قلعه‌نو، زهرا سادات (1391)، «عوامل دگردیسی شخصیت سلطان محمود غزنوی». فصلنامة تخصصی اندیشة ادبی، سال اول، (1)، 77-103.
عطار، شیخ فریدالدین (1388)، اسرارنامه. تصحیح محمدرضا شفیعیکدکنی. تهران: سخن.
عطار، شیخ فریدالدین (1388)، الهینامه. چ5، تهران: سخن.
عطار، شیخ فریدالدین (1388)، مصیبتنامه. چ5، تهران: سخن.
عطار، شیخ فریدالدین (1387)، منطقالطیر. چ5، تهران: سخن.
عطار، شیخ فریدالدین (1390)، تذکرةالاولیا. تصحیح محمد استعلامی. تهران: زوار، چ21.
عنصری، حسن بن احمد (1342)، دیوان عنصری بلخی. بهکوشش محمد دبیرسیاقی، تهران: کتابخانة سنایی.
عوفی، محمدبنمحمد (1359)، جوامعالحکایات و لوامعالروایات. (جزء اول از قسم دوم)، تصحیح امیربانو مصفا، تهران: بنیاد فرهنگ ایران.
عوفی، محمدبنمحمد (1362)، جوامع الحکایات و لوامع الروایات. (جزء دوم از قسم دوم)، تصحیح امیربانو مصفا و مظاهر مصفا، تهران: موسسة مطالعات و تحقیقات فرهنگی.
عوفی، محمدبنمحمد (1353)، جوامع الحکایات ولوامع الروایات. (جزء دوم از قسم سوم)، تصحیح امیربانو مصفا و مظاهر مصفا، تهران: بنیاد فرهنگ ایران.
عینالقضات (1378)، تمهیدات. به اهتمام علی نقی منزوی و عفیف عسیران، تهران: اساطیر.
غزالی، احمد (1942)، سوانح. تصحیح هلموت ریتر، استانبول.
فرخی، علی بن جولوغ (1363)، دیوان فرخی. بهکوشش دبیرسیاقی، تهران: زوار.
فرخی، علی بن جولوغ (1382)، گزیدة اشعار. انتخاب و شرح: احمد علی امامی افشار، تهران: قطره.
فروم، اریک (1390)، داشتن یا بودن، تهران: فیروزه.
گردیزی، ابوسعید عبدالحی (1315)، زینالاخبار. مقدمة محمد قزوینی، تهران: کتابخانة ادب.
میبدی، ابوالفضل (1357)، کشفالاسرار و عدةالابرار. ج3، به اهتمام علیاصغر حکمت، تهران: امیرکبیر.
میبدی، ابوالفضل (1357).کشفالاسراروعدةالابرار. ج5، به اهتمام علیاصغر حکمت، تهران: امیرکبیر.
میرخواند، محمدبنخاوندشاه (1380)، تاریخ روضةالصفا. ج4، تصحیح جمشیدکیان، تهران: اساطیر.
میهنی، محمدبنمنور (1367)، اسرارالتوحید. تصحیح محمدرضا شفیعیکدکنی، تهران: آگاه.
ناشناس (1318)، مجملالتواریخ و القصص. تصحیح ملکالشعرای بهار، تهران: خاور.
نظامی عروضی، احمد (1327)، چهارمقاله. تصحیح محمد قزوینی، تهران: دانشگاه تهران.
نفیسی، سعید (بی‌تا)، در پیرامون تاریخ بیهقی. تهران: فروغی.
References | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 143 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 119 |
||