آمار
| تعداد نشریات | 23 |
| تعداد شماره‌ها | 368 |
| تعداد مقالات | 2,890 |
| تعداد مشاهده مقاله | 2,566,171 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 1,821,835 |
تقابل‌های بنیادین شخصیت‌های داستانی در منظومه جهانگیرنامه | ||
| پژوهش نامه ادبیات داستانی | ||
| مقاله 1، دوره 13، شماره 2 - شماره پیاپی 48، تیر 1403، صفحه 1-30 اصل مقاله (1.3 M) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22126/rp.2023.8063.1619 | ||
| نویسندگان | ||
| الهام ابراهیمی1؛ امیر عباس عزیزی فر* 2 | ||
| 1دانشجوی دکتری، زبان و ادبیات فارسی، دانشکدۀ ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه رازی، کرمانشاه، ایران. | ||
| 2دانشیار، گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشکدۀ ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه رازی، کرمانشاه، ایران. | ||
| چکیده | ||
| جهانگیرنامه، سروده قاسم مادح، یکی از منظومههای حماسی بعد از شاهنامه در تاریخ ادب فارسی است که به دلیل روایت‌ها و ماجراهای متنوع، دربردارندۀ لایه‌های معنایی متفاوتی است و با توجه به کنش و تقابل شخصیت‌ها، بیانگر مسائل اجتماعی، تاریخی، روانشناسی، اساطیری و... است. این تقابل‌ها در دو سطح ژرف ساخت و روساخت، علت اصلی شکل‌گیری پیرنگ ماجراهای متفاوت در این منظومه حماسی است؛ به عبارت دیگر، چنین تقابل‌هایی علت شکل‌گیری چنین منظومه‌ای را بیان می‌کنند؛ به همیندلیل در این مقاله به روش توصیفی- تحلیلی چنین تقابل‌های بنیادینی مورد بررسی قرار می‌گیرد تا چیستی و کارکرد آنها مشخص شود. بر‌اساس نتایج بهدستآمده در کنار سایر تقابل‌های احتمالی، این منظومه در ژرف ساخت روایتگر چهار تقابل پدر و پسر، ایران و توران، اقوام بیابانگرد و اقوام یکجانشین دامدار و پهلوان و اژدهاست که در روساخت در قالب رویارویی جهانگیر و رستم، افراسیاب و کیکاووس، رستم و شبانان جمهورشاه و رستم و اژدها تجلی یافته است. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| حماسه؛ تقابل شخصیت؛ جهانگیرنامه؛ قاسم مادح | ||
| مراجع | ||
|
آموزگار، ژاله. (1391) تاریخ اساطیری ایران. تهران: سمت.
آیدنلو، سجاد. (1388) «هفتخان پهلوان». زبان و ادب فارسی، شماره 26، 1-27.
الیاده، میرچا. (1368) آیین‌ها و نمادهای آشناسازی. ترجمۀ نصرالله زنگویی. تهران: نشر آگاه.
امیدسالار، محمود. (1381) جستارهای شاهنامه شناسی و ساخت ادبی. تهران: بنیاد موقوفات دکتر محمود افشار.
اوژه، مارک؛ کولن، ژان پل. (1388) انسان شناسی. ترجمه ناصر فکوهی. تهران: نی.
اوستا: کهنترین سرودهها و متنهای ایرانی. (1370) گزارش و پژوهش جلیل دوستخواه. تهران: مروارید.
باقری، مهری. (1376) دینهای ایران باستان. تبریز: دانشگاه تبریز.
بهار، مهرداد. (1374) جستاری چند در فرهنگ ایران. تهران: فکر روز.
بهزادی، رقیه. (1386) قوم‌های کهن در آسیای مرکزی و فلات ایران، جلد1. تهران: طهوری.
بیتس، دانیل. (1375) انسانشناسی فرهنگی. ترجمه محسن ثلاثی. تهران: علمی.
پاتر، آنتونی. (1384) نبرد پدر و پسر در ادبیات جهان. ترجمة محمد کمالی. تهران: نشر ایدون.
پانوف، میشل؛ پرن، میشل. (1368) فرهنگ مردمشناسی. ترجمة اصغر عسگری خانقاه. تهران: ویس.
خاتمی، احمد؛ جهانشاهی افشار، علی. (1389) «بررسی ساختاری نبرد خویشاوندی در منظومههای رستم و سهراب، برزونامه و جهانگیرنامه». پژوهش زبان و ادبیات فارسی، شماره 18، 37-61.
خالقی‌مطلق، جلال. (1386) حماسه، پدیده شناسی تطبیقی شعر پهلوانی. تهران: مرکز دایرة‌المعارف بزرگ اسلامی.
خالقی‌مطلق، جلال. (1372) گل رنجهای کهن. به کوشش علی دهباشی. تهران: نشر مرکز.
خدادیان، اردشیر. (1378) آریاها و مادها. تهران: به دید.
دارمستتر، م. ژ. (1354) «وجوه مشترک مهابهارات و شاهنامه». ترجمه جلال ستاری. هنر و مردم، شماره 153، 17-33.
دیاکونوف، میخائیل. (1380) تاریخ ایران باستان. تهران: علمی فرهنگی.
رایس، تامارا تالبوت. (1388) سکاها. ترجمۀ رقیه بهزادی. تهران: طهوری.
ریویر، کلود. (1379) درآمدی بر انسانشناسی. ترجمة ناصر فکوهی. تهران: نی.
سالاریراد، شهاب؛ محبوب‌پور، ناصر. (1398) «بررسی صورخیال در جهانگیرنامه». پژوهش‌نامه اورمزد، شماره 47، 8-20.
ستاری، جلال. (1373) سیمای زن در فرهنگ ایران. تهران: مرکز.
ستاری، رضا؛ باقری خلیلی، علیاکبر؛ خسروی، سوگل. (1396) «رستم و جستوجوی فردیّت در جهانگیرنامه». پژوهش زبان و ادبیات فارسی، شماره 44، ص 55-80.
صفا، ذبیح الله. (1384) حماسهسرایی در ایران. تهران: امیرکبیر.
غفوری، رضا؛ امینی، محمدرضا. (1393) «بررسی عناصر دینی و اندیشههای عرفانی در حماسة جهانگیرنامه». کاوشنامه، شماره 28، 293-316.
فرای، ریچارد نلسون. (1377) میراث باستانی ایران. ترجمة مسعود رجبنیا. تهران: علمی و فرهنگی.
فروید، زیگموند. (1390) تفسیر خواب. ترجمة شیوا رویگریان. تهران: مرکز.
فریزر، جیمز جرج. (1384) شاخة زرین. ترجمة کاظم فیروزمند. تهران: آگه.
قرشی، امانالله. (1373) ایران نامک؛ نگرشی نو به تاریخ و نام ایران. تهران: هرمس.
کاسیرر، ارنست. (1367) زبان و اسطوره. ترجمة محسن ثلاثی. تهران: قطره.
کریستنسن،آرتور امانوئل. (1367) ایران در زمان ساسانیان. ترجمه غلامرضا رشید یاسمی. تهران: امیرکبیر.
کویاجی، جهانگیر. (1350) «افسانههای شاهنامه و مشابه چینی آنها». ترجمۀ جلیل دوستخواه. فرهنگ و زندگی، شماره 7، 48-63.
گروسه، رنه. (1388) امپراتوری صحرانوردان. ترجمة عبدالحسین میکده. تهران: علمی و فرهنگی.
مادح، قاسم. (1380) جهانگیرنامه، به کوشش سید ضیاءالدین سجادی. تهران: دانشگاه تهران. مؤسسه مطالعات اسلامی دانشگاه مک گیل.
ماسه، هانری. (1375) فردوسی و حماسه ملی. ترجمة مهدی روشن ضمیر. تبریز: دانشگاه تبریز.
مختاریان، بهار. (1386) «تهمینه (تهمیمه) کیست؟ پژوهشی در اسطورهشناسی تطبیقی». نامۀ فرهنگستان، شماره 35، 150-179.
مزداپور، کتایون. (1354) «نشانهای زن سروری در چند ازدواج داستانی». فرهنگ و زندگی، شماره 19-20، 94-121.
مزداپور، کتایون. (1383) داغ گل سرخ و چهارده گفتار دیگر دربارة اسطوره. تهران: اساطیر.
مسکوب، شاهرخ. (1374) تن پهلوان و روان خردمند. تهران: طرح نو.
مول، ژول. (1376) دیباچة شاهنامه فردوسی. ترجمۀ جهانگیر افکاری. تهران: امیرکبیر.
مهراد، حامد. (1397) «تاریخ سرایش منظومة حماسی جهانگیرنامه قاسم مادح». پژوهشنامة ادب حماسی، شماره 1، 193-205.
مینوی، مجتبی. (1386) فردوسی و شعر او. تهران: توس.
نفیسی، سعید. (1384) تاریخ اجتماعی ایران در دوران پیش از تاریخ و آغاز تاریخ. به کوشش عبدالکریم جزبره‌دار. تهران: اساطیر.
وبستر، راجر. (1382) پیشدرآمدی بر مطالعة نظریه ادبی. ترجمه الهه دهنوی. تهران: روزگار.
ویدن گرن، گئو. (1377) دینهای ایران. ترجمه منوچهر فرهنـگ. تهـران: آگاهان ایده. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 285 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 242 |
||