آمار
| تعداد نشریات | 23 |
| تعداد شماره‌ها | 368 |
| تعداد مقالات | 2,890 |
| تعداد مشاهده مقاله | 2,566,184 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 1,821,838 |
بررسی ویژگی‌ها و تحلیل نشانگان هراس در شخصیّتپردازی کودک‌قهرمانِ قصّه‌های مجید | ||
| پژوهش نامه ادبیات داستانی | ||
| مقاله 9، دوره 13، شماره 2 - شماره پیاپی 48، تیر 1403، صفحه 248-283 اصل مقاله (1.19 M) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22126/rp.2023.8665.1718 | ||
| نویسندگان | ||
| زهرا صیّادی1؛ محمد ایرانی* 2 | ||
| 1دانش‌آموخته کارشناسی ارشد ادبیّات تطبیقی، گروه زبان و ادبیّات فارسی، دانشکده ادبیّات و علوم انسانی، دانشگاه رازی، کرمانشاه، ایران. | ||
| 2دانشیار، گروه زبان و ادبیّات فارسی، دانشکده ادبیّات و علوم انسانی، دانشگاه رازی، کرمانشاه، ایران. | ||
| چکیده | ||
| ترس به‌عنوان گونه‌ای از هیجان، موجب بقای موجود زنده است و واکنشی در مقابل خطرهای احتمالی محسوب می‌شود. روشن است که این ترس و هراس‌های وهمی، بخشی از رفتارهای دوران کودکی و نوجوانی را تشکیل می‌دهد و به‌تدریج با رشد آگاهی و تکامل شخصیّت از میان می‌رود؛ امّا گاهی این واکنش‌های دفاعی و رفتاری در وجود انسان متمکّن می‌شوند و موجب اختلالات رفتاری و مشکلات شخصیتی و روان‌نژندی در فرد می‌شوند. ادبیّات داستانی در این زمینه به یاری درک و فهم هرچه دقیق‌تر این گونة ترس آمده است تا ارتباط و پیوستگی ادبیّات و روانشناسی هرچه بیشتر مشخص شود و اهمیّت مطالعات بینارشته‌ای آشکارتر گردد. ترس مرضی و هراس وهمی به‌گونه‌ای با زندگی بسیاری از انسان‌ها عجین شده است که حتّی در حوزۀ ادبیّات و به‌ویژه ادبیّات داستانی معاصر از ناخوداگاه نویسنده به متن اثر رسوخ می‌کند و یا در قالب رفتار و روحیّات شخصیت‌های داستان، به شکل هراس بیمارگونه بازتاب داده می‌شود. جستار حاضر به بررسی گونه‌های مختلف هراس شخصیت در قصّه‌های مجید، نوشتۀ هوشنگ مرادی کرمانی پرداخته و نمونه‌های هراس شخصیت به ترتیب بسامد در این اثر استخراج کرده است. نتایج حاصل از پژوهش حاکی از آن است که مرادی کرمانی توانسته است در پردازش شخصیت مجید و دیگر اشخاص داستان گونه‌های مختلف ترس را در خلال رفتار، گفت‌و‌گوها و باورهای آنان به‌خوبی نشان دهد. نگارندگان پژوهش پیش رو، پس از استخراج، مقایسه و تحلیل گونه‌های مختلف هراس، توانستند دوازده‌گونه از آن را شناسایی کنند و با شواهدی از متن کتاب، آن‌ها را بر مبنای بسامد به این ترتیب پیش روی خوانندگان بگذارند: مدرسه‌هراسی، شیئ‌هراسی یا آسیب‌هراسی، ترس از نگاه خیره، اضطراب انتظار یا پیش‌بینی، ترس از تاریکی، حیوان‌هراسی، هراس از تمسخر یا تحقیر، زشتی‌هراسی یا اختلال خودزشت‌پنداری، خون‌هراسی و خجالت‌هراسی. شواهد به‌دست‌آمده حاکی از آن است که نبود پدر و مادر و نداشتن پایگاه محکم عاطفی در زندگی مجید می‌تواند تا حد زیادی سبب ایجاد این گونه از ترس‌ها در وجود مجید و بخشی از شخصیت یا رفتار او شده باشد. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| نقد ادبی؛ رویکرد روانشناختی؛ شخصیت‌پردازیِ کودک‌قهرمان؛ هراس‌گونه‌های کودکی؛ قصّه‌های مجید | ||
| مراجع | ||
|
آنو، آرتور. (1379) روانشناسی رنج. ترجمۀ زهرا ادهمی، چاپ دوّم. تهران: دایره.
ابراهیمی، مرتضی. (1393) «مطالعات میانرشتهای در حوزۀ علوم انسانی». فصلنامۀ مطالعات میانرشتهای در علوم انسانی، دوره 6، ش 2، صص 19ـ 32. DOI: 10.7508/isih.2014.22.002
اتکینسون، ماری؛ هورنبی،گری. (1388) بهداشت روانی در مدارس. چ سوم. ترجمه اکبر رهنما و محمّد فریدی. تهران: آییژ.
احمدی پوراناری، زهره؛ غنچه‌پور، موسی. (1401) «تحلیل عناصر زبان عامه در قصّه‌های مجید». مجله مطالعات ادبیات کودک، شماره 26، 1 ـ 24. DOI: 10.22099/jcls.2021.36418.1773
اللهیاری، فرشته. (1400) نقش فرزندپروری در قصّه‌های مجید هوشنگ مرادی کرمانی. پایاننامه کارشناسی ارشد، استاد راهنما مریم زمانی، دانشگاه پیام‌نور مرکز پاکدشت، پاکدشت.
باربارن، ژرژ. (1374) خوش‌‌بینی، ترس. چ دوّم. ترجمۀ هوشیار رزم آرا. تهران: سپنج.
بکر، ارنست. (1384) وحشت از مرگ. ترجمۀ سامان توکلی. ارغنون، ش 26 و 27، 313 ـ330.
پاول، تروور جی؛ جی انرایت، سیمون. (1380) فشار روانی. اضطراب و راه‌های مقابله با آن، چ دوّم. ترجمۀ عباس بخشی‌پور رودسری و حسن صبوری مقدم. مشهد: آستان قدس رضوی شرکت به نشر.
پورافکاری، نصرت‌اللّه. (1390) نشانه‌شناسی بیماری‌های روانی برای دانشجویان پزشکی. پرستاری و روانشناسی، چ دهم. تهران: آزاده.
خواجوی، داریوش؛ قنبری چشمه‌کمره، لیلا . (1392) «رابطه بین اضطراب اجتماعی اندام و عزت نفس با هراس اجتماعی دانشجویان دختر». فصلنامۀ علمی پژوهشی زن و جامعه، سال چهارم، ش 3، 85-106.
خورسندی طاسکوه، علیرضا. (1387) گفتمان میانرشتهای دانش. تهران: پژوهشکده مطالعات فرهنگی و اجتماعی وزارت علوم.
دادخواه تهرانی، حسن؛ محکی‌پور، علیرضا. (1384) «بررسی رویکرد روانشناختی در ادبیّات». متن‌پژوهی ادبی، ش25، 166-156. 10.22054/ltr.2005.6347 DOI:
رحمدل، غلامرضا؛ فرهنگی، سهیلا. (1387) «پژوهش‌های میانرشتهای در مطالعات ادب فارسی» فصلنامه پژوهش‌های ادبی، سال پنجم، ش 21، 23ـ 44.
روزنهان، دیوید.ال.؛ ای. بی. سلیگمن، مارتین. (1390) روانشناسی نابهنجاری،آسیبشناسی روانی. ج اوّل، چ سیزدهم. ترجمۀ یحیی سید محمّدی. تهران: ساوالان.
زنجانی، زهرا. (1386) مقایسۀ تصویر بدنی، حساسیت جسمانی و مهارت‌های اجتماعی جوانان کمرو و مبتلا به فوبی اجتماعی. پایاننامۀ کارشناسی ارشد، راهنما: محمّد علی گودرزی، شیراز: دانشگاه شیراز.
سارتر، ژان پل. (1348) اصول روانشناسی انگیزه‌های روانی. چ دوّم. ترجمۀ ع- سبحانی. تهران: مؤسسه مطبوعاتی فرخی.
سام‌خانیانی، علی‌اکبر؛ موسوی‌نیا، سید رضا. (1393) «نقد رویکرد پدیدار شناختی هوسرلی در قصّه‌های مجید» مطالعات ادبیّات کودک. س پنجم، ش دوّم، پاییز و زمستان، پیاپی10، 56ـ 74. 10.22099/jcls.2015.1891 DOI:
سلیمیان، مرضیه. (1400) بررسی مقایسه‌ای مهرطلبیِ کودکان در آثار منتخب من نوکر بابا نیستم از احمد اکبرپور، آخرین گودال از لوئیس سکر و قصّه‌های مجید از هوشنگ مرادی کرمانی بر اساس نظریۀ کارن هورنای. پایاننامه کارشناسی ارشد، استاد راهنما منصور پیرانی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه شهید بهشتی، تهران.
سیّاری، سعیده؛ فرامرز قراملکی، احد. (1389) «مطالعات میانرشتهای: مبانی و رهیافت‌ها». نشریه فلسفه و کلام اسلامی، دوره 43، ش 2، 59ـ 82.
شاهمرادیان، پری. (1399) بررسی مؤلفه‌های خردمندی و کم‌خردی در قصّه‌های مجید براساس مدل سه بُعدی خرد آردلت. پایاننامه کارشناسی ارشد، استاد راهنما نجمه نظری، دانشکده علوم انسانی دانشگاه بوعلی سینا، همدان.
صدرزاده، ماندانا؛ دادور، المیرا؛ فرمانی، حمیده. (1401) «تحلیلی روانشناسانه از دو مجموعه داستان قصّه‌های مجید و نیکلا کوچولو». مجله پژوهش ادبیات معاصر جهان، شماره 85، 301 ـ 323 . DOI: 10.22059/jor.2022.338562.2269
صنعتی، محمّد. (1392) «تحلیل‌های روانشناختی در هنر و ادبیّات». چ ششم. مجموعه مقالات. تهران: نشر مرکز.
علایی، مشیّت. (1380) «ادبیّات و روانشناسی». کتاب ماه و ادبیّات و فلسفه، ش 8 (پیاپی 43)، 18ـ 23.
فیش، فرانک جی. (1368) روانپزشکی برای دانشجویان و پزشکان. چ دوّم. ترجمۀ نصرت‌الله پورافکاری. تبریز: تابش.
فیش، فرانک. (1374) علائم بیماری‌های روانی. چ سوم. ترجمۀ اصغر سجادیان. تهران: اطلاعات.
قائمی، علی. (1368) ترس و اضطراب در کودکان. چ اول. تهران: امیری.
قراملکی، احد. (1383) اصول و فنون پژوهش در گسترۀ دینپژوهی. قم: حوزۀ علمیّه قم.
گودوین، دانلدو. (1372) فوبی. چ اوّل. ترجمۀ نصرت‌اللّه پورافکاری. تهران: رشد.
گیرو، پل. (1341) سمیولژی بیماری‌های روانی. ترجمه و اقتباس جواد نوربخش. تهران: دانشگاه تهران.
محمدآبادی، فاطمه. (1396) بررسی تطبیقی مناسبات انسانی در قصّه‌های مجید اثر هوشنگ مرادی کرمانی و الیور تویست اثر چارلز دیکنز. پایاننامه کارشناسی ارشد، استاد راهنما ابوالقاسم رحیمی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه حکیم سبزواری، سبزوار.
مرادی کرمانی، هوشنگ. (1381) قصّه‌های مجید. تهران: معین.
مسعود‌نیا، ابراهیم. (1387) «خودکارآمدی عمومی و فوبی اجتماعی ارزیابی مدل شناختی اجتماعی بندورا». مطالعات روانشناختی، دوره چهارم، ش سوم، 128-115. 10.22051/psy.2008.1636 : DOI
مظفّری، سولماز؛ غزّالی، فاطمه. (1398) «انواع شخصیت‌پردازی در داستان قصّه‌های مجید نوشته هوشنگ مرادی کرمانی». پنجمین همایش ملی پژوهش‌های نوین در حوزه زبان و ادبیات ایران (با رویکرد فرهنگ مشارکتی).
مکاریان، مرضیه. (1390) بررسی و تحلیل عناصر داستان در قصّه‌های مجید هوشنگ مرادی کرمانی. پایاننامه کارشناسی ارشد، استاد راهنما مسعود فروزنده، دانشکده علوم انسانی دانشگاه شهرکرد، شهرکرد.
میچل، راس. (1372) روانشناسی ترس. چ اوّل. ترجمۀ علی بهرامی و امیر راسترو. تهران: رهنما.
نریمانی، محمّد؛ خاوری، معصومه. (1394) «بررسی طرح‌واره‌های غالب و اثربخشی طرح‌وارۀ درمانی گروهی بر درمان اختلال فوبی اجتماعی در دانش‌آموزان». پژوهش‌های روانشناسی بالینی و مشاوره، س5، ش1 40-20. 10.22067/ijap.v5i1.22606 : DOI
نعیم‌پور، مریم. (1395) بررسی شخصیّت و شخصیّتپردازی قصّه‌های مجید و شما که غریبه نیستید. پایاننامه کارشناسی ارشد، استاد راهنما: حیدرعلی دهمرده، دانشکده ادبیّات و علوم انسانی دانشگاه زابل، زابل.
هاشمیان، لیلا ؛ رجبی همدانی، مهسا. (1390) «بررسی قصّه‌های مجید هوشنگ مرادی کرمانی از منظر تربیتی و اجتماعی». زبان و ادب فارسی، ادب و عرفان، س سوم، ش 9 زمستان، 11 ـ 23.
یاوری، حورا. ( 1372) «تأملی در نقد روانشناختی و رابطة روانکاوی و ادبیّات در ایران». ایران نامه، سال دوازدهم، ش چهل‌وپنج، 158-129.
یمینی، محمّد. (1378) «نقش عوامل مدرسه‌ای در بروز مدرسه‌هراسی». اصول بهداشت روانی، سال اول، ش سوم، 159-155. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 230 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 107 |
||