آمار
| تعداد نشریات | 23 |
| تعداد شماره‌ها | 368 |
| تعداد مقالات | 2,890 |
| تعداد مشاهده مقاله | 2,566,205 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 1,821,859 |
استعارۀ مفهومی در قصیدة القتلى یسیرون لیلاً سعدی یوسف و سرودِ ابراهیم در آتش احمد شاملو (بر اساس نظریۀ معناشناسی شناختی) | ||
| کاوش نامه ادبیات تطبیقی | ||
| مقاله 7، دوره 14، شماره 3 - شماره پیاپی 55، مهر 1403، صفحه 149-171 اصل مقاله (1.42 M) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22126/jccl.2024.9128.2495 | ||
| نویسندگان | ||
| عباس نجفی1؛ خداداد بحری* 2؛ رسول بلاوی3؛ حیدر فرع شیرازی4 | ||
| 1دانشجوی دکتری، گروه زبان ادبیات عربی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه خلیج فارس، بوشهر، ایران | ||
| 2استادیار، گروه زبان و ادبیات عربی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه خلیج فارس، بوشهر، ایران | ||
| 3استاد، گروه زبان و ادبیات عربی، دانشکده الهیات و معارف اسلامی، دانشگاه شهید چمران اهواز، اهواز، ایران | ||
| 4دانشیار، گروه زبان و ادبیات عربی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه خلیج فارس، بوشهر، ایران. | ||
| چکیده | ||
| استعاره، چه به عنوان عنصری تزیینی و خواه به مثابۀ فرآیندی شناختی، از دیرباز در کانون توجّه پژوهش‌گران بوده‌است. بر اساس یافته‌های زبانشناسی شناختی، انسان به دلیل جسدمند بودن و نیز تجربۀ هستی به واسطۀ این جسد، ساخت‌های مفهومی بنیادینی به نام طرحوارههای تصویری را در ذهن خویش می‌آفریند و می‌انبارد تا در مواقع اندیشیدن به امور انتزاعی، با انتقال دادن این ساخت‌های انضمامی به زبان، فرآیند ادراک را تسهیل و تکمیل کند. سعدی یوسف و احمد شاملو، به یاری طرح‌واره‌ها، بسیاری از مفاهیم انتزاعی را در اشعار خویش مفهوم‌سازی کرده‌اند. این پژوهش بر آن است تا با تکیّه بر روش توصیفی- تحلیلی، ضمن بررسی و تحلیل طرح‌واره‌ها در دو قصیدۀ منتخب از این دو شاعر، چگونگی تفکّر و نیز پایه‌های شناخت آنان از جهان پیرامونشان را تبیین کند. یافته‌های پژوهش حاکی از آن است که مفاهیم انتزاعی همچون مرگ، زندگی، تغییر و جاودانگی در قالب این تصویرها تجسم یافته‌اند و سه طرح‌وارۀ حجمی، حرکتی و نیرو توانسته‌اند در ارتباطی سازمان یافته، اندام وار و منسجم با یکدیگر و در راستای هدفی معیّن منجر به تولید معنا شوند و در نهایت مفهوم انتزاعی جاودانگی و اثرگذاری را در شکل تابلویی تصویری پیش دیدگان مخاطب قرار دهند. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| معناشناسی شناختی؛ استعارۀ مفهومی؛ طرحوارههای تصویری؛ سعدی یوسف؛ احمد شاملو | ||
| مراجع | ||
|
آریانفر، سیمین (1385). «بررسی شماری از ضربالمثل های زبان فارسی بر اساس طرحوارههای تصویری در چارچوب نظریهی معنی شناسی شناختی»، پایان نامۀ کارشناسی ارشد، رشته زبانشناسی همگانی، دانشگاه الزهرا.
الأزهر، الزناد (2010). نظریات لسانیة عرفنیة، الطبعة الأولى، الدار العربیة للعلوم، ناشرون.
إیفانز، ففیان ومیلانی جرین (2017). «طبیعة اللسانیات الإدراکیة»، ترجمة: عبده العزواى، مجلة فصول، الهیئة المصریة العامة للکتاب، العدد 100، 38-62.
ابن دحمان، عمر (2012). الاستعارات والخطاب الأدبی مقاربة معرفیة معاصرة، الطبعة الاولی، الجزائر: جامعة مولود معمری.
بیابانی، احمدرضا و یحیی طالبیان (1391). «بررسی استعاره جهت‌گیرانه و طرحوارههای تصویری در شعر شاملو»، پژوهشنامۀ نقد ادبی، دوره 1، شماره1، 126-99.
الحراصی، عبد الله (2002). دراسات فی الاستعارة المفهومیة، الطبعة الثالثة، سلطنة عمان: مؤسسة عمان للصحافة والأنباء والنشر والاعلان.
راسخ مهند، محمد (1389). درآمدی بر زبانشناسی شناختی (نظریه ها و مفاهیم)، تهران : سمت.
سلیمی، فاطمه؛ راستگو، کبری (1438). «المخطّطات التصوریّة ودورها فی فهم مضامین الصّحیفیّة السجادیّة الأخلاقیّة(علی ضوء اللسانیة الإدراکیة)»، مجلّة اللغة العربیّة وآدابها، المجلّد 13، العدد 37،1-61.
شاملو، أحمد (1377). مجموعه آثار، دفتر یکم، تهران: نگاه.
شفیعی کدکنی، محمّدرضا (1380). شعر معاصرعرب، تهران: انتشارات سخن.
شمیسا، سیروس (1390). مکتب های ادبی. تهران: قطره.
شعیری، حمید رضا (1388). «از نشانهشناسی ساختگرا تا نشانه ـ معناشناسی گفتمانی». نقد ادبی، 8، 33 ـ 51.
صبرة، أحمد (2003). «التفکیر الاستعاری فی الدراسات الغربیة»، مجلة علامات فی النقد، العدد49، 478-503.
صفوی، کورش (1384). فرهنگ توصیفی معنیشناسی، تهران: فرهنگ معاصر.
صفوی، کوروش (1383 ). درآمدی بر معنی شناسی، چاپ دوم، تهران : سوره مهر.
صفوی، کوروش (1390). معنیشناسی شناختی قرآن، تهران: پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی.
غزاوی، محمد دیاب محمد (1433). «الاستعارة فی قصیدة المدیح بین ابن الحداد و ابن سهل: دراسة اسلوبیة احصائیة مقارنة»، مجلة العلوم العربیة والإنسانیة، ج 5، العدد2، 515 - 607.
-فتوحی رود معجنی، محمود (1390). سبکشناسی نظریهها، رویکردها و روشها، تهران: سخن.
فیارتز، کورت (1390). «تصحیح فرضیه توارث : تعامل میان سلسلهمراتب استعاری و مجازی»، ترجمۀ لیلا صادقی، استعاره و مجاز شناختی، گردآوری آنتونیو بارسلونا، ترجمهی فرزان سجودی و دیگران، تهران: نقش جهان، 182-156.
قائمینیا، علیرضا (1386). «زبانشناسی شناختی و مطالعات قرآنی»، ذهن، شماره 30، 26-3.
کوچش، زلتن (1393). مقدمه‌ای کاربردی بر استعاره؛ ترجمه شیرین پور ابراهیم، تهران: سمت.
لیکاف، جرج (1383). «نظریة معاصر استعاره»، ترجمة فرزان سجودی، استعاره مبنای تفکر و ابزار زیبایی آفرینی، به کوشش فرهاد ساسانی، تهران: سوره مهر، 298-195.
هوشنگی، حسین و محمود سیفی پرَگو (1388). «استعاره‌های مفهومی در قرآن از منظر زبان شناسی شناختی»، پژوهشنامة علوم و معارف قرآن کریم، سال اول، شماره 3، 34-9.
یوسف، سعدی (2014). اللیالی کّلها: الاعمال الشعریّة، ج 1، الطبعة الاولی، بیروت: منشورات الجمل.
یوسفی راد، فاطمه (1382). «بررسی استعارة زمان در زبان فارسی: رویکرد معنی شناسی شناختی»، پایان نامۀ کارشناسی ارشد زبان شناسی همگانی، دانشگاه تربیت مدرس. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 181 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 149 |
||