آمار
| تعداد نشریات | 23 |
| تعداد شماره‌ها | 368 |
| تعداد مقالات | 2,890 |
| تعداد مشاهده مقاله | 2,566,187 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 1,821,851 |
حوزۀ مفهومی شکار و بازنمایی منفی آن در مقولۀ عشق: تحلیلی شناختی-فرهنگی | ||
| مطالعات زبان‌ها و گویش‌های غرب ایران | ||
| دوره 12، شماره 3، مهر 1403، صفحه 101-119 اصل مقاله (776.69 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22126/jlw.2024.10109.1745 | ||
| نویسندگان | ||
| راحله گندمکار* 1؛ معصومه هاشمی2 | ||
| 1دانشیار زبان‌شناسی، گروه زبان‌شناسی، دانشکدة ادبیات فارسی و زبان های خارجی، دانشگاه علامه طباطبایی، تهران، ایران | ||
| 2دانشجوی دکتری زبان‌شناسی همگانی، گروه زبان‌شناسی، دانشکده ادبیات فارسی و زبان های خارجی، دانشگاه علامه طباطبایی، تهران، ایران | ||
| چکیده | ||
| استعاره به‌منزلة فرایندی شناختی، مقوله‌های ذهنی را در حوزه‌ای ملموس، عینیت می‌بخشد و امکان مطالعۀ ساختار ذهنی انسان را فراهم می‌کند. هدف پژوهش حاضر، بررسی کلان‌استعارۀ «ازدواج شکار است» و بازنمایی منفی آن در حوزۀ عشق (همسرگزینی و ازدواج) براساس نظریۀ استعارۀ مفهومی و زبان‌شناسی فرهنگی (پالمر، 1996؛ شریفیان، 1392) است. با استناد به پیکرۀ دادگان زبان فارسی و ضرب‌المثل‌های فارسی، استعارۀ «ازدواج شکار است» و بازنمایی منفی آن در این حوزه را بررسی کردیم. سه خرده‌استعارۀ «همسرگزینی و ازدواج، شکار است»، «همسرگزینی و ازدواج، سرقت است» و «همسرگزینی و ازدواج، اسارت است» به دست آمد. این خرده‌استعاره‌ها در قالب استعاره‌های زبانی «شکارکردن»، «به‌چنگ‌آوردن»، «عقل و هوش‌ربودن»، «قاپ‌دزدیدن»، «قرزدن»، «تورکردن»، «گرفتارکردن»، «به‌دام‌انداختن»، «اسیرکردن»، «به‌بندگی‌گرفتن» و «درکمندکشیدن» با بار عاطفی منفی دربارة مرد یا زن به کار می‌روند. یافته‌ها نشان داد که در زبان فارسی بازنمایی استعاری منفی حوزۀ شکار درزمینۀ «همسرگزینی و ازدواج» درمورد زن و مرد مشاهده می‌شود. گاه زن صیدی ارزشمند و طعمۀ مرد است و گاه نقش صیاد را پیدا می‌کند و مرد به‌عنوان طعمۀ شکارچیِ زن معرفی می‌شود. نتایج نشان داد که عواملی مانند جنسیت، تعهد نسبت‌به زندگی مشترک و تناسب زوجین به‌لحاظ ظاهری، اقتصادی، سن، تجرد و اخلاق‌مداری بر بازنمایی‌های استعاری تأثیرگذار هستند. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| استعارۀ مفهومی؛ زبان‌شناسی‌شناختی؛ جنسیت؛ زبان‌شناسی فرهنگی؛ استعارۀ شکار؛ ضرب‌المثل فارسی | ||
| مراجع | ||
|
اصفهانی، حبیب (1351). حاجی بابا اصفهانی. تهران: حقیقت.
افراشی، آزیتا؛ حسامی، تورج؛ سالاس، بئاتریس کریستینا (1391). بررسی تطبیقی استعاره‌های مفهومی جهتی در زبانهای اسپانیایی و فارسی. فصلنامۀ پژوهشهای زبان و ادبیات تطبیقی، 3(4 (پیاپی 12))، 1-23.
افغانی، علی‌محمد (1340). شوهر آهو خانم. تهران: نگاه.
پارسی‌پور، شهرنوش (1355). سگ و زمستان بلند. تهران: امیرکبیر.
پرویزی، رسول (1346). لولی سرمست. تهران: امیرکبیر.
تنکابنی، فریدون (1356). راه‌رفتن روی ریل. تهران: امیرکبیر.
توکلی گارماسه، مسعود (1399). ماهیت دوگانه در مفهوم‌سازی استعاری عشق در زبان فارسی: رویکردی شناختی. فصلنامۀ علمی زبان‌پژوهی دانشگاه الزهرا، 12(36)، 309-331.
حجازی، محمد (1380). پریچهر. تهران: دادار.
دهگان، بهمن (1383). فرهنگ جامع ضرب‌المثل‌های فارسی. چاپ اول. تهران: فرهنگستان زبان وادب فارسی، نشر آثار.
زرقانی، سید مهدی؛ آیاد، مریم (1393). تطوّر استعارة عشق از سنایی تا مولانا. ادبیات عرفانی، 6(11)، 43-80.
زرقانی، سید مهدی؛ مهدوی، محمدجواد؛ آیاد، مریم (1392). تحلیل شناختی استعاره‌های عشق در غزلیات سنایی. جستارهای ادبی، 46(4 (پیاپی 183))، 1-30.
سردادور، حمزه (1394). از صید ماهی تا پادشاهی. تهران: پر.
شریفیان، فرزاد (1392). مقدمه‌ای بر زبان‌شناسی فرهنگی. مترجم: لیلا اردبیلی. تهران: نویسۀ پارسی. (تاریخ انتشار به زبان اصلی، 2011)
صباحی گراغانی، حمید؛ حیدریان شهری، احمدرضا؛ محمد حسین‌زاده، عبدالرضا (1395). بررسی استعاره‌های مفهومی در سورۀ بقره: رویکرد زبان‌شناسی شناختی. نشریۀ ادب و زبان دانشکدۀ ادبیات و علوم‌انسانی دانشگاه شهید باهنر کرمان، 19(39)، 85-107.
علوی، بزرگ (1399). سالاری‌ها. تهران: نگاه.
علیزاده، غزاله (1373). چهارراه. تهران: زمستان.
فصیح، اسماعیل (1353). دیدار در هند. تهران: زمستان.
گندمکار، راحله (1398). یک‌سویگی استعاره‌های مفهومی؛ تحلیلی انتقادی برمبنای زبان فارسی. علم زبان، 6(10)، 179-206.
نیلی‌پور، رضا (1394). زبان‌شناسی شناختی، دومین انقلاب فرهنگی معرفت‌شناسی در زبان‌شناسی. تهران: هرمس. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 165 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 141 |
||