آمار
| تعداد نشریات | 23 |
| تعداد شماره‌ها | 368 |
| تعداد مقالات | 2,890 |
| تعداد مشاهده مقاله | 2,566,247 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 1,821,901 |
تحلیل ساختارهای گفتمان‌مدار در روایت بَردارکردن حسنک وزیر: پژوهشی ازمنظر انگارۀ شناختی-اجتماعی وندایک (2007) | ||
| مطالعات زبان‌ها و گویش‌های غرب ایران | ||
| دوره 12، شماره 3، مهر 1403، صفحه 1-21 اصل مقاله (743.28 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22126/jlw.2024.10089.1743 | ||
| نویسندگان | ||
| نادر آبیار1؛ موسی غنچه پور* 2؛ زهرا ایرانمنش3 | ||
| 1دانش‌آموخته کارشناسی‌ارشد آموزش زبان فارسی، گروه زبان و ادبیات، دانشگاه فرهنگیان، کرمان، ایران | ||
| 2استادیار زبان‌شناسی، گروه زبان و ادبیات، دانشگاه فرهنگیان، تهران، ایران. | ||
| 3استادیار ادبیات فارسی، گروه زبان و ادبیات، دانشگاه فرهنگیان، تهران، ایران | ||
| چکیده | ||
| تحلیل گفتمان انتقادی با آشکارسازی لایه‌های زیرینِ پیام، بر درک افراد از مسائل فرهنگی-اجتماعی و سیاسی تأثیر می‌گذارد. پژوهشِ توصیفی-تحلیلی حاضر با واکاوی داستان بَردارکردن حسنک وزیر ازمنظر رویکرد شناختی-اجتماعی وندایک (2007)، ارتباط کارکردی زبان، ایدئولوژی و روابط قدرت و سلطه در بافت سیاسی و اجتماعی زمان بیهقی را روشن می‌کند. نمونه‌گیری در این پژوهش، هدفمند و نمونه‌ها برگرفته از داستان حسنک وزیر برمبنای نمون‌برگ محقق‌ساخته است. تحلیل داده‌ها نشان داد که در این روایت، از راهبردهای سطوح معنایی مقوله‌بندی، قطبی‌سازی، مبالغه، تکذیب، ابهام، همدلی، فاصله و حسن تعبیر استفاده شده است. در سطح استدلال نیز مؤلفه‌های استناد، ارجاع، مقایسه و صراحت به کار‌برده شده‌اند. یافته‌ها مؤید آن است که بیهقی در این گفتمان که براساس تقابل گروه‌های قدرت شکل گرفته است به جامعۀ دوقطبی ما-آن‌ها اشاره دارد. همچنین مؤلفه‌های مقوله‌بندی، تکذیب و مبالغه بر مشخصه‌های خوب درون‌گروه (خودنمودی مثبت) و کنش‌های ناپسند اجتماعی برون‌گروه (دیگرنمودی منفی) تأکید دارند. سورهای مبهم، فضای تاریک جامعۀ زمان بیهقی (روابط درون‌گروه و برون‌گروه) را نشان می‌دهد. راهبرد حسن تعبیر نیز برای تلطیف‌کردن اوضاع نابسامان است و مؤید واقعیت جامعۀ خشن و شرایط بدِ زمان بیهقی است. در سطح سبکی، استعاره، مجاز و تقابل و در سطح نحوی جابه‌جایی ارکان جمله و وجهیت برای نشان‌دادن قطب‌بندی ما-آن‌ها به کار می‌روند. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| تحلیل گفتمان انتقادی؛ وندایک قدرت؛ ایدئولوژی؛ مبتدا‌سازی؛ شناختی-اجتماعی | ||
| مراجع | ||
|
آقاگل‌زاده، فردوس (۱۳۸۵). تحلیل گفتمان انتقادی. تهران: علمی و فرهنگی.
بیهقی، ابوالفضل (۱۳۷۱). تاریخ بیهقی. به‌کوشش خلیل خطیب رهبر. تهران: مهتاب.
تسلیمی، علی؛ کمالی راد، معین (1399). تحلیل حکایت ذکر بردارکردن حسنک با رویکرد تاریخ‌گرایی نو. متن پژوهی ادبی، 24(85)، 205-230.
چرمگی عمرانی، مرتضی (1389). هنرسبکی بیهقی در توصیف داستان حسنک وزیر. سبک‌شناسی نظم و نثر فارسی (بهار ادب)، 3(4)، 103-122.
دلبری، حسن؛ مهری، فریبا (1394). کارکرد ایدئولوژی در لایه‌های سبکی داستان حسنک وزیر. متن‌شناسی ادب فارسی، 7(2)، 63-78.
رحمتیان، لیلا؛ نادری‌فر، عبدالرضا (1400). کاوش داستان «بَردارکردن حسنک وزیر» برپایۀ گفتمان کُنِشی گِرمَس. فصلنامة علمی تفسیر و تحلیل متون زبان و ادبیات فارسی (دهخدا)، 13(50)، 135-151.
زیرک، ساره (1395). نشانه-معناشناسی عاطفی گسست و انسداد گفتمانی در داستان حسنک وزیر. نقد و نظریه ادبی، 1(1)، 75-92.
طالبیان، یحیی؛ امین، ندا (1397). تحلیل و بررسی «ساختارهای گفتمان‌مدار» در روایت ابوالفضل بیهقی از ماجرای «حسنک وزیر». متن پژوهی ادبی، 22(77)، 93-124.
طهماسبی، مهین؛ طاهری، جواد (۱۳۹۲). تحلیل گفتمان پارسیا در روایت حسنک وزیر. فصلنامۀ متن پژوهی ادبی، 16(۵۴)، ۱۴۸-۱۶۸.
کاظم‌زاده قندیلو، رسول؛ مشتاق‌مهر، رحمان (1399). تحلیل گفتمان «تاریخ بیهقی» براساس نظریۀ فراتابی زبانی فرای و بازی زبانی ویتگنشتاین. فصلنامه علمی تفسیر و تحلیل متون زبان و ادبیات فارسی (دهخدا). 12(44)، 13-42.
کلانتری خاندانی، عزت‌الله؛ فرخی‌برفه، محمد‌حسن؛ غنچه‌پور، موسی (۱۳۹۹). تحلیل گفتمان انتقادی توئیت‌های دونالد ترامپ براساس مدل وندایک. فصلنامۀ علمی-پژوهشی دانشگاه الزهرا، 12(34)، ۱۳۲-۱۵۶.
کمالی، ثمین؛ کرمی، محمدحسین. (۱۳۹۷). تحلیل ساختاری ماجرای بَردارکردن حسنک وزیر برپایۀ الگوی الماسی شکل لباو و والتزکی. فصلنامه متن‌شناسی ادب فارسی، ۱۰(1 (37))، ۱-۱۶.
مرادپور، الهام (۱۳۹۴). سبک‌شناسی لایه‌ای نامه‌های تاریخ بیهقی با رویکرد تحلیل گفتمان انتقادی. پایان‌نامه کارشناسی‌ارشد ادبیات فارسی، دانشگاه هرمزگان.
نفیسی، سعید (۱۳۱۹). تاریخ بیهقی: با مقابله و تصحیح و حواشی و تعلیقات. تهران: کتابخانه سنایی .
وندایک، تئون ای (۱۳۹۴). ایدئولوژی و گفتمان. مترجم: محسن نوبخت. تهران: سیاهرود. (تاریخ انتشار به زبان اصلی، 2006) | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 116 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 170 |
||