تعداد نشریات | 23 |
تعداد شمارهها | 368 |
تعداد مقالات | 2,890 |
تعداد مشاهده مقاله | 2,566,195 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 1,821,855 |
بررسی ملاحظات فرهنگی، اجتماعی و زیستی بدن در رمان تخم شر | ||
پژوهش نامه ادبیات داستانی | ||
مقاله 11، دوره 13، ویژه نامه پاییز - شماره پیاپی 49، مهر 1403، صفحه 265-290 اصل مقاله (481.23 K) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22126/rp.2023.7720.1564 | ||
نویسندگان | ||
ایوب مرادی* 1؛ محمد محمودی2 | ||
1دانشیار، گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران | ||
2استادیار، گروه زبان و ادبیات فارسی، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات اجتماعی جهاد دانشگاهی، تهران، ایران. | ||
چکیده | ||
مقولة بدن و مفهوم بدنمندی جزء آندست مسائلی است که در سالیان اخیر مورد توجه پژوهشگران و محققان حوزههای مختلف همچون جامعهشناسی، انسانشناسی، فلسفه و مطالعات فرهنگی و ادبی قرار گرفته است. این اصل که انسان در طول تاریخ همواره در موقعیتهای بدنمند واقع شده است و همچنین این حقیقت که بدن انسان صرفاً در هستی زیستشناختی خلاصه نمیشود و بهتناسب موقعیتها و وضعیتهای مختلف، از سویههای برساختی و جامعهشناسانه نیز برخوردار است، باعث اهمیت پرسشهایی از ایندست شده است که افراد چگونه میتوانند میان بدن زیستی، هویت فردی و ساختارهای جمعی ارتباط برقرار سازند؟ و اینکه تأثیر روابط قدرت بر شکلدهی تصویر افراد از بدنشان چیست؟ یا اینکه چه ارتباطی میان الگوهای جنسیتی القاشده از سوی نیروهای فرهنگی با تلقی جنس مذکر و مؤنث از بدنشان وجود دارد؟ بلقیس سلیمانی، نویسندة نامآشنای معاصر، ازجمله خالقان آثار داستانی فارسی است که در رمانهای خود به موضوعات و مفاهیم جدید فرهنگی و اجتماعی میپردازد. او در رمان تخم شر - که به تشریح دغدغهها و مسائل نسل جدید طبقة متوسط بعد از انقلاب طی روایتی جذاب و پرکشش اختصاص دارد- تلاش کرده است تا موضوع بدن و جلوههای زیستی و اجتماعی آن را مورد توجه قرار دهد. در این پژوهش که به شیوة توصیفی- تحلیلی به نگارش درآمده است، تلاش شده تا با محوریت دوگانة بدن طبیعی و بدن اجتماعی، شواهد مربوط به این مقوله، در کنشهای روایی و گفتوگوهای متن، بررسی و تحلیل گردد. نتایج نشان میدهد که نویسنده در بُعد زیستی بیشتر بر مسئلة زبان بدن و موضوع بدنآگاهی سوژهها و در بُعد اجتماعی به تحلیل انتقادی تأثیر روابط قدرت و فرهنگ مردمحور بر شکلدهی به تلقّی جنسیتزده از بدن زنانه پرداخته است. | ||
کلیدواژهها | ||
جامعهشناسی بدن؛ زبان بدن؛ بدنمندی؛ رمان تخم شر | ||
مراجع | ||
آزادارمکی، تقی؛ چاوشیان، حسن. (1381) «بدن بهمثابه رسانة هویت». مجلة جامعهشناسی ایران، دورة 4، شمارة 4، صص 75-57.
احمدوند، محمدعلی. (1391) روانشناسی کودک و نوجوان. تهران: دانشگاه پیام نور.
بینظیر، نگین. (1398) «تکنولوژی انضباطی و بدن برساخته در داستانهای مدرسه». نقد و نظریة ادبی، دورة 4، شمارة 2، صص 49-27.
بهمدی مقدس، نجمه؛ زرقانی، سیدمهدی؛ یعقوبی جنبهسرایی، پارسا. (1395) «بررسی جنسیت در شعر کودک و نوجوان از منظر جامعهشناسی بدن». نقد و نظریة ادبی، دورة 1، شمارة 2، صص 123-105.
پاینده، حسین. (1397) نظریه و نقد ادبی. تهران: سمت.
تاجالدین، محمدباقر. (1393) مدیریت شهری و سبک زندگی. تهران: تیسا.
دریفوس، هیوبرت؛ رابینو، پل. (1387) میشل فوکو: فراسوی ساختگرایی و هرمنوتیک. ترجمة حسین بشیریه. تهران: نی.
رایلی، الگزندر؛ دانیل اسمیت، فیلیپ. (1394) نظریة فرهنگی. ترجمة محسن ثلاثی. تهران: علمی.
زرقانی، سیدمهدی و همکاران. (1398) تاریخ بدن در ادبیات. تهران: سخن.
سفیری، خدیجه؛ ایمانیان، سارا. (1388) جامعهشناسی جنسیت. تهران: نشر جامعهشناسان.
سلیمانی، بلقیس. (1399) تخم شر. تهران: ققنوس.
شربتیان، محمدحسن. (1388) «رویکردهای فرهنگی و اجتماعی در حوزه بدن». نشریه مطالعات فرهنگی اجتماعی خراسان، شمارة 13 و 14، صص 151-131.
گافمن، اروینگ. (1391) نمود خود در زندگی روزمره. ترجمة مسعود کیانپور. تهران: نشر مرکز.
لوبروتون، داوید. (1392) جامعهشناسی بدن. ترجمة ناصر فکوهی. تهران: ثالث.
مرادی، ایوب. (1401) «بررسی سرشت شر در رمانی از بلقیس سلیمانی براساس آراء دارل کوئن». کاوشنامة زبان و ادبیات فارسی، شمارة 54، 232-201. 10.29252/KAVOSH.2022.17528.3154 | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 83 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 77 |