تعداد نشریات | 23 |
تعداد شمارهها | 368 |
تعداد مقالات | 2,890 |
تعداد مشاهده مقاله | 2,566,179 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 1,821,838 |
ارزیابی خصوصیات کمی و کیفی لاینهای امیدبخش گندم نان اقلیم گرم و خشک جنوب در شرایط کشاورزان استان خوزستان | ||
بیوتکنولوژی و بیوشیمی غلات | ||
مقاله 7، دوره 3، شماره 3، مهر 1403، صفحه 464-478 اصل مقاله (568.62 K) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22126/cbb.2024.11139.1083 | ||
نویسندگان | ||
رضا کشاورزنیا* 1؛ علی فیروزیان2 | ||
1استادیار بخش تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی صفی آباد، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، دزفول، ایران. | ||
2محقق بخش تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی صفی آباد، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، دزفول، ایران. | ||
چکیده | ||
مقدمه: بررسی لاینهای جدید گندم در قالب آزمایشهای پیشرفته در مناطق هم اقلیم و استفاده از جمع بندی نتایج آنها به منظور دستیابی به ارقام مناسب جهت کشت در هر منطقه در اغلب برنامههای به نژادی دنیا متداول است. لاینهای برتر این آزمایشات برای بررسی بیشتر نیاز به آزمایشهایی در شرایط مزرعه کشاورزان دارند. بنابراین لاینهای انتخابی بههمراه رقمهای رایج منطقه در آزمایش مقایسة عملکرد، تحت عنوان آزمایشهای تحقیقی- ترویجی مورد ارزیابی قرار میگیرند. با توجه به این نکته که شرایط محیطی میتواند نقش بسیار چشمگیری در خصوصیات زراعی و نانوایی گندم داشته باشد، این پژوهش جهت بررسی خصوصیات کمی و کیفی لاینهای امیدبخش گندم نان در مناطق گرم و خشک کشور و شناسایی لاینهای برتر جهت معرفی رقم جدید، در شرایط کشاورزان منطقه شمال استان خوزستان اجرا گردید. مواد و روشها: این آزمایش طی دو سال زراعی 1402-1400 در مزارع کشاورزان دو منطقه شوش و دزفول در شمال استان خوزستان و در پلاتهای 2000 مترمربعی انجام گردید. در سال اول چهار لاین امیدبخش بههمراه رقم مهرگان و در سال دوم سه لاین امید بخش دیگر به همراه شاهد مهرگان مورد ارزیابی قرار گرفتند. صفات زراعی اندازهگیری شده شامل عملکرد و اجزای عملکرد و میزان خوابیدگی بوته بود. علاوه براین جهت مشخص شدن خصوصیات کیفی و نانوایی لاینهای مورد آزمایش، در هر سال یک نمونه مخلوط از دو منطقه تهیه و مورد ارزیابی قرار گرفت. یافتهها: نتایج مربوط به صفات زراعی اندازهگیری شده لاینهای امیدبخش گندم نان سری ER97 در سال اول اجری آزمایش به همراه شاهد مهرگان نشان داد که عملکرد این لاینها در مقایسه با شاهد افزایش چشمگیری دارد به نحوی که در منطقه دزفول لاین S-97-10 با عملکرد 7042 کیلوگرم در هکتار، نسبت به رقم شاهد (با عملکرد 5515 کیلوگرم در هکتار) در حدود 28 درصد افزایش عملکرد دارد. از طرف دیگر همین لاین در منطقه شوش با عملکرد 6124 کیلوگرم در هکتار نسبت به شاهد افزایش 17 درصدی را نشان داده است. همچنین لاینهای امید بخش مورد ارزیابی به لحاظ سایر صفات زراعی اندازهگیری شده دارای برتری نسبت به رقم شاهد میباشند. علاوه براین نتایج مربوط به صفات زراعی اندازهگیری شده لاینهای امیدبخش گندم نان سری ER98 در سال دوم اجری آزمایش به همراه شاهد مهرگان نشان داد در منطقه دزفول عملکرد لاین S-98-22 با افزایش 17 درصدی نسبت به شاهد از 4833 کیلوگرم در هکتار به 5660 کیلوگرم در هکتار رسیده است. عملکرد این لاین در شهرستان شوش با 14 درصد افزایش نسبت به شاهد از 4374 کیلوگرم در هکتار به 4970 کیلوگرم در هکتار رسیده است. همچنین نتایج مربوط به صفات کیفی و نانوایی نشان داد که لاینهای امید بخش گندم نان در مقایسه با شاهد مهرگان در اکثریت صفات اندازهگیری شده دارای برتری قابل قبولی میباشند به نحوی که درصد پروتئین دانه در این لاینها در سال اول نسبت به رقم شاهد (7/12 درصد)، افزایش یافته و در لاین S-97-2 به 13 درصد رسیده است. همچنین در سال دوم اجرای آزمایش، درصد پروتئین از 5/12 درصد در شاهد به 8/12 درصد در لاین S-98-11 افزایش یافته است. نتیجهگیری: در مجموع و با توجه به اینکه لاینهای مورد بررسی به لحاظ شاخصهای کیفی و نانوایی در حد قابل قبول و بالاتر از شاهد مهرگان قرارد داشتند، انتخاب نهایی براساس صفات زراعی مرتبط با عملکرد انجام گرفت. براین اساس در سال اول لاین S-97-10 با میانگین عملکرد 6583 کیلوگرم در هکتار و افزایش 22 درصدی نسبت به شاهد به عنوان لاین کاندید جهت معرفی انتخاب گردید. همچنین براساس نتایج سال دوم لاین S-98-22 با میانگین عملکرد 5315 کیلوگرم در هکتار در دو منطقه شوش و دزفول و افزایش بیش از 15 درصدی نسبت به شاهد مهرگان به عنوان لاین برتر جهت معرفی به عنوان یک رقم جدید مناسب کشت در مناطق گرم و خشک جنوب کشور انتخاب شد. | ||
کلیدواژهها | ||
خصوصیات نانوایی؛ درصد پروتئین؛ عملکرد؛ مهرگان | ||
مراجع | ||
Ahmad, T., Kumar, A., Pandey, D., & Prasad, B. 2018. Correlation and path coefficient analysis for yield and its attributing traits in bread wheat (Triticum aestivum L. em Thell). Journal of Applied and Natural Science. 10(4): 1078–1084. Alexander, W. L., Smith, E. L., & Dhanasobhan, C. 1984. A comparison of yield and yield component selection in winter wheat. Euphytica. 33, 953-961. Anonymous. 2022. Statistical Year Book of Agricultural Crops. 1st Volume: Filed Crops. Ministry of Jihad-e Agriculture, Tehran, Iran. 92 pp. (in Persian). Bahrami, S., & Shahedi, M. 2004. Effect of wheat cultivar, flour extraction, baking time and temperature on the rheological properties of dough and bread sensory properties during storage. Journal of Science and Technology of Agricultural and Natural Resource. 27, 195- 203. (in Persian). Barak, S., Mudgil, D., & Khatkar, B. S. 2013. Relationship of gliadin and glutenin proteins with dough rheology, flour pasting and bread making performance of wheat varieties. LWT - Food Science and Technology. 51(1): 211- 217. Carr, P.M., Horsley, R.D., & Poland, W.W. 2003. Tillage and seeding rate effects on wheat cultivars: II. Yield components. Crop Science 43, 210-218. Dawari, N. H., & Luthra, O. P. 1991. Character association studies under high and low environments in wheat (Triticum aestivum L.). Indian Journal of Agricultural Research. 25, 68-72. Esmaielzadeh Moghadam, M., Khodarhmi, M., Mahmoudi, KH., Akbari, H., Sayahfar, M., Tahmasebi, S., Ayeneh, A., Naderi. A., Amirbakhtyar., N., Farhadisadr, M., Afshari, F., Dalvand, M., Zakeri, K., Tabatabaie, N., Yasaie, M., Roohparvar, R., & Kia, SH. 2018. Barat, a New Bread Wheat Cultivar, Suitable for Irrigated Areas in Southern Warm and Dry Zone of Iran. Research Achievements for Field Horticulture Crop. 7(2): 139-147. (in Persian). Esmaielzadeh Moghadam, M., Khodarhmi, M., Poorshahbazi, A., Akbari, H., Sayahfar, M., Tahmasebi, S., Ayeneh, Amirbakhtyar., N., Afshari, F., Dalvand, M., Zakeri, K., Tabatabaie, N., Yasaie, M., Roohparvar, R., & Kia, SH. 2017. Mehreghan, A New Bread Wheat Cultivar, Resistant to Yellow, leaf & stem rust and high bread making quality for Cultivation in agricultural systems in Southern Warm and Dry Zone of Iran. Research Achievements for Field Horticulture Crop. 6(1): 71-77. (in Persian). Firouzian, A., Mohammadrisheh, A., & Ghamar zadeh, B. 2015. Annual report of research-promotional experiments of bread wheat, durum, barley and triticale in farmers' fields in the crop year 2014-2015. Agricultural Research, Education and Extension Organization (AREEO). (in Persian). Fowler, D. B., Brydon, J., & Delaroche, I. A. 1990. Environmental and genotype influence on grain protein concentration of wheat and rye. Agronomy Journal. 82, 655-664. Fowler, D. B., & Delaroche, I. A. 1975. Wheat quality evaluation.1. Influence of genotype and environment. Canadian Journal of Plant Science. 55, 263-269. Ghaderi, M., Zeinaali, K. H., Hosseinzadeh, A. H., Taleei, A. R., & Naghavi, M. R. 2009. Evaluation of relationshipsbetween grain yield, yield components and the other characteristics associated with grain yield in bread wheat using multivariate statistical analysis. Iranian Journal of Field Crops Research. 7, 573-582. (In Persian). Gupta, R. B., S. Masci., D. Lafiandra., H. S. Bariana & F. Macritchie. 1996. Accumulation of protein subunits and their polymers in developing grains of hexaploid wheats. Journal of Experimental Botany. 47, 1377-1385. Iran-Nejad, H., & Shahbaziyan, N. 2005. Cereal cultivation. (Vol. I), Wheat. Karenoo Publications, Tehran, Iran. 272 P. (In Persian). Kandić, V., Dodig, D., Jović, M., Nikolić, B., & Prodanović, S. 2009. Importance of physiological traits in wheatbreeding under irrigation and drought stress. Genetika. 41(1): 11–20. Khan, A. J., Azam, F., & Ali, A. 2010. Relationship of morphological traits and grain yield in recombinant inbred wheat lines grown under drought conditions. Pakistan Journal of Botany. 42(1): 259–267. Khodabandeh, N. 1998. Cereal. Tehran University Press. 545 pp. (in Persian). Leilah, A. A., & Al-Khateeb, S. A. 2005. Statistical analysis of wheat yield under drought conditions. Journal of Arid Environments. 61(3): 483–496. Lucas, H. 2013. An international vision for wheat improvement. Wheat initiative report, May 2013. Najafian, G. 2001. Investigation of the effects of kernel protein content on expression of quality attributes in four cultivars of bread wheat as related to their HMW glutenin subunits. Iranian Journal of Agriculture Science. 3, 501-513. (In Persian). Najafian, G., Bahraee, S., Baghaee, N., Morteza-Gholi, M., & Babaee-Goli, E. 2008. Bread making quality attributes of Iranian trade cultivars of wheat and their HMW glutenin subunits composition. In: Appels, R., Eastwood, R., Lagudah, E., Langridge, P., Mackay, M., Mcintgre, L. and P. Sharp (eds.), Proceedings of 11th International, Wheat Genetics Symposium, 24-29 Aug. 2008, Brisbane, QLD, Australia. Rajaram, S., & Van-Ginkel, M. 1994. A guide to the CIMMYT bread wheat program. Wheat special. NO.5. Rao, A. C. S., Smith, J. L. Jandhyala, V. K. R., Papendick, I., & Parr, J. F. 1993. Cultivar and climatic effects on the protein content of soft white winter wheat. Crop Sciwnce. 85, 1023-1082. Richards, R. A. 1996. Defining selection criteria to improve yield under drought. Plant Growth Regulation. 20, 157-166. Salehifar, M., Seyedin ardabili S. M., & Azizi, M. H. 2010. Effect of flour extraction rate on qualitative characteristics, rheological, Rtrogrdasion and staling of lavash bread. Journal of Food Technology & Nutrition. 2, 17-27. Sarmadnia, Gh.H., & Kocheki, E. 1997. Crop physiology. Jehad-e- University of Mashhad Press. (In Persian). Sheikholeslami, Z., Mortazavi, S. A., Pourazarang, H., & Nasiri, M. 2009. Effect of guar gum and ascorbic acid on rheological and baking properties of insect damaged wheat flour. Electronic Journal of Food Processing and Preservation. 1(3): 65-82 | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 140 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 41 |