تعداد نشریات | 23 |
تعداد شمارهها | 368 |
تعداد مقالات | 2,890 |
تعداد مشاهده مقاله | 2,566,199 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 1,821,857 |
بررسی عنصر شخصیّت در رمان تاریخی امینه براساس نظریه سیمور چتمن | ||
پژوهش نامه ادبیات داستانی | ||
مقاله 7، دوره 13، شماره 3 - شماره پیاپی 49، مهر 1403، صفحه 171-143 اصل مقاله (1.21 M) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22126/rp.2022.6689.1381 | ||
نویسندگان | ||
فریبا فرخ نژاد1؛ نرگس محمدی بدر* 2؛ فاطمه کوپا3؛ زهرا نصر اصفهانی2 | ||
1دانشجوی دکتری، زبان و ادبیّات فارسی، دانشگاه پیامنور، تهران، ایران. | ||
2دانشیار، زبان و ادبیّات فارسی، دانشگاه پیامنور، تهران، ایران. | ||
3استاد، زبان و ادبیّات فارسی، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران. | ||
چکیده | ||
شخصیّت از نظر سیمور چتمن، نظریهپرداز و منتقد معاصر؛ دارای چنان اهمیّت محوری است که در پیوند دیگر ارکان داستان برای شکلگیری روایت و درگیرکردن ذهن مخاطب با موقعیّتسازی، گرهگشایی و حادثهآفرینی نقش اساسی دارد. نظری در برابر نظر فرمالیستها و ساختارگرایان. از نظر او شخصیّت است که کنش و موقعیّت را میسازد و نه بالعکس؛ و در این مورد فرقی میان داستانهای کلاسیک و نو وجود ندارد. پژوهش تحلیلی حاضر از رمان تاریخی امینه بر اساس نظریة چتمن نشان میدهد که دیگر عناصر داستانی نیز مانند اشیاء، مکان و زمان، کنشها و ... بر پایة حضور او به فرم و منطق داستانی میرسند و ابعاد رفتارش گفتمان ذهنی و جهان معنایی داستان را توجیهپذیر و باورمند میسازد. این کنش فعّال شخصیّتی از زنان ایران در قرن دوازدهم فراتر از رفتار اجتماعی- سیاسی بسیاری از مردان نیز قرار میگیرد؛ چرا که این بانو از یک سو به فکر جنگ با دشمنان خارجی مانند افغانهاست و از دیگر سو با شخصیّتهای متعدّد تأثیرگذار در تاریخ و سرنوشت کشور مانند کریمخان، نادر، آغامحمّدخان و ... در ارتباط است. او هم به دیپلماسی با خارجیان میپردازد، هم در فکر تجارت، اندیشهورزی و ساختن ذهنیّتی روشنفکرانه و احیاگر حقوق ملی و اجتماعی نیز هست. | ||
کلیدواژهها | ||
شخصیّتپردازی؛ زن؛ رمان تاریخی؛ امینه؛ سیمور چتمن | ||
مراجع | ||
اکرمی، میرجلیل؛ پاشایی، محّمد. (1392) تأمّلی در پیرنگ و شخصیّتپردازی تهران مخوف. فنون ادبی، سال 5 (2)، 1- 20.
آوری، پیتر. (1363) تاریخ معاصر ایران، از تأسیس تا انقراض سلسله قاجاریه. ترجمة محمّد رفیعی مهرآبادی. تهران: عطایی.
برسلر، چارلز. (1389) درآمدی بر نظریهها و روشهای نقد ادبی. ترجمة مصطفی عابدینی فرد. تهران: نیلوفر.
بهنود، مسعود. (1389) امینه. تهران: علمی. چاپ یازدهم.
پارسا نسب، محمّد. (1390) نظریه و نقد رمان تاریخی فارسی. تهران: چشمه. چاپ دوم.
پک، جان. (1366) شیوه تحلیل رمان. ترجمه احمد صدارتی. تهران: مرکز.
تایسن، لیس. (1387) نظریههای نقد ادبی معاصر. ترجمه مازیار حسین زاده، فاطمه حسینی. تهران: نگاه امروز.
چتمن، سیمور. (1390) داستان و گفتمان. ترجمه راضیه سادات میرخندان. قم: مرکز پژوهشهای اسلامی صدا و سیما.
چتمن، سیمور. (1384) «نظریة شخصیّت: واقعگرایی در مقابل نشانهشناسی»، به ترجمة ابوالفضل حرّی، زیبا شناخت، شماره 12، 161- 199.
چتمن، سیمور. (1380) «تفاوتهای فیلم و رمان»، ترجمه فتّاح محمّدی، فارابی، دوره 10، شماره 4، 73 – 85.
چتمن، سیمور. (1385) «عناصر وجودی داستان: شخصیّت»، ترجمه راضیهسادات میرخندان، رواق اندیشه و هنر، شماره 3، 38 – 51.
چتمن، سیمور. (1385) «عناصر وجودی داستان: شخصیّت (بخش دوم)»، ترجمه راضیهسادات میرخندان، رواق اندیشه و هنر، شماره 6، 22- 31
حرّی، ابوالفضل. (1388) «مطالعات روایی در سنّت نقد انگلیسی-آمریکایی: مقدمهای بر کتاب داستان و متن سیمور چتمن»، نقد ادبی، دوره 2، شماره 8، 193 – 208.
زرافا، میشل. (1368) ادبیّات داستانی رمان و واقعیّت اجتماعی. ترجمه نسرین پروینی. تهران: کتابفروشی فروغی.
سلدن، رامان؛ ویدوسون، پیتر. (1384) راهنمای نظریه ادبی معاصر. ترجمه عباس مخبر. تهران: طرح نو.
عبادیان، محمود. (1381) «جبر و اختیار از نظر اسپینوزا»، پژوهشگاه دانشگاه مفید قم، شماره 36
محمّد، غلام. (1380) رمان تاریخی؛ سیر و نقد و تحلیل رمانهای تاریخی فارسی. تهران: چشمه.
میرصادقی، جمال. (1364) عناصر داستان. تهران: شفا. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 106 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 60 |